Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Χωριό της Πιτσιλιάς, στην επαρχία Λεμεσού, 2 χμ. ανατολικά του Καλού Χωριού και 2 περίπου χμ. νότια του Αγίου Παύλου. Από διοικητικής απόψεως, ο Αθρακός περιλαμβάνεται στην έκταση του Καλού Χωριού. Είναι χτισμένος σ' ένα υψόμετρο 560 μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, στην ανατολική πλαγιά ενός ρυακιού, που είναι μέρος του παραποτάμιου συστήματος της Γερμασόγειας. Το τραχύ βουνίσιο τοπίο με τις απόκρημνες πλευρές της κοιλάδας δεν αφήνει περιθώρια για γεωργική ανάπτυξη. Απ' όλες τις πλευρές του χωριού προβάλλουν ψηλές βουνοκορφές, που το ύψος τους κυμαίνεται μεταξύ 784 και 903 μέτρων. Στην αγριότητα του τοπίου συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό και το πέτρωμα του διαβάση καθώς και άλλων ανθεκτικών πετρωμάτων της περιοχής.

Από γεωλογικής απόψεως, το χωριό είναι τοποθετημένο πάνω στις λάβες και τους γάββρους του Οφιολιθικού Συμπλέγματος του Τροόδους. Πάνω στα πετρώματα αυτά αναπτύχθηκαν πυριτιούχα εδάφη και φαιοχώματα. Ένα άλλο σημαντικό γεωλογικό γεγονός με το οποίο είναι συνδεδεμένο το χωριό είναι το μεγάλο εντυπωσιακό ρήγμα που εκτείνεται από την Ακαπνού μέσω Εφταγώνιας, Αρακαπά, Αθρακού μέχρι το Καλό Χωριό. Αν και τα ρήγματα γενικά δεν επηρέασαν την τοπογραφία στην Κύπρο, όπως συνέβη στην Ευρώπη, στην προκειμένη περίπτωση οι επιπτώσεις είναι εμφανείς στο τοπίο. Στην ουσία το ρήγμα αυτό διέσπασε τον ορεινό όγκο του Τροόδους σε δυο τμήματα. Είναι αξιοπρόσεκτο το ποτάμιο σύστημα κατά μήκος του ρήγματος που έχει ευθύγραμμο σχήμα. Είναι ίσως η πιο αισθητή επίπτωση ρήγματος πάνω στην όλη τοπογραφία της Κύπρου. (Για περισσότερες πληροφορίες βλέπε   F.T.    Ingham: Annual Report of the Geological Survey Department for the year 1958, Nicosia, Government Printing Office, σ. 40).

Παρά τη σχετικά ψηλή βροχόπτωση (κάπου 650 χιλιοστόμετρα) και παρά την προστασία της κοιλάδας από τους ανέμους, δεν υπάρχει αρκετή κατάλληλη γη για καλλιέργεια. Οι αντίξοες περιβαλλοντολογικές συνθήκες υπήρξαν η κυριότερη αιτία της σταδιακής εγκατάλειψης του χωριού. Έτσι τόσο η φύση όσο και ο άνθρωπος που δεν κατάφερε να ριζώσει σ' αυτό το περιβάλλον, συνέβαλαν στην ερήμωση τόσο του οικιστικού χώρου όσο και της λίγης καλλιεργούμενης γης. Το 1977 οι καλλιέργειες στο χωριό αποτελούντο μόνο από λίγα αμπέλια στις απότομες πλαγιές της κοιλάδας και λιγότερο από μια σκάλα λαχανικά. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία οι πλήρεις απογραφές πληθυσμού έχουν ως ακολούθως:

Το χωριό, που πιθανόν να πήρε το όνομά του από τους άνθρακες που παρήγε λόγω της πυκνής δασικής βλάστησης γύρω, ερημώθηκε και εγκαταλείφθηκε, προτού δεχθεί ασφαλτόστρωτο δρόμο και προτού ηλεκτροφωτιστεί.

Ο Αθρακός είναι σήμερα εγκαταλειμμένος οικισμός. Ωστόσο κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας υπήρξε ένα από τα πολλά φέουδα που ανήκαν αρχικά στο Τάγμα των Ναϊτών ιπποτών. Αργότερα, από το 1313 όταν το Τάγμα των Ναϊτών διαλύθηκε, περιήλθε μαζί με τα άλλα φέουδα στην κατοχή του Τάγματος των Ιωαννιτών ιπποτών. Η πληροφορία παραδίδεται από τον ιστορικό του 16ου αιώνα Φλώριο Βουστρώνιο, ο οποίος γράφει το χωριό ως Adraco.

Στο χωριό σώζεται μικρή εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο Γεώργιο. Πρόκειται για ναό του τύπου του ξυλόστεγου και χρονολογείται στον 16ο αιώνα. 

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια