Αλιάντρης
Ήρωας των ακριτικών ποιημάτων, αδελφός του Θεοφύλακτου ή Διαφύλακτου και του Μανώλη με τους οποίους πολεμά εναντίον των Σαρακηνών. Πότε συλλαμβάνεται από τους Σαρακηνούς και ελευθερώνεται από τον Θεοφύλακτο και πότε του κόβουν το κεφάλι.
Κατά το Ἆσμα τοῦ Θεοφύλακτου (Σακελλαρίου: Κυπριακά, τομ. Β, 1891, σσ. 12-14), ο Θεοφύλακτος, ὁ γιός τοῦ «Μαστραγκύλα», παλεύει με φουσάτα Σαρακηνών τρία μερόνυχτα και κάποια στιγμή εκφράζει την επιθυμία «νά 'δωσε νά διανέφανεν ἀρφός μου Ἀλιάντρης» (στ. 36).
Σε λίγο παρουσιάζεται ο Αλιάντρης και μπαίνει στη μάχη αλλά συλλαμβάνεται από τους Σαρακηνούς, παρά την προειδοποίηση του αδελφού του:
Κι' έστησαν τα βροχόλουρα, τον Αλιάντρην πιάννουν
έραψαν τά 'μματάκια του τρεις δίπλες τό ραφίδιν,
εδήσασιν τά χέρκα του τρεις δίπλες στ' αλυσίδιν.
έβαλαν καί στην ράχην του εννέα μοδιῶν μολύβιν
(στ. 48-51)
Οι Σαρακηνοί συλλαμβάνουν και τον Θεοφύλακτο, τον βάζουν στα σίδερα όπως και τον αδελφό του αλλά ελευθερώνεται και ελευθερώνει και τον αδελφό του.
Στο Ἆσμα τῶν τριῶν ἀδελφῶν Διαφυλάκτου ή Θεοφύλακτου, Ἀλιάντρη καί Μανώλη, (Σακελλαρίου: Κυπριακά τομ. Β', 1891, σσ. 17-20), οι τρεις ήρωες είναι παιδιά Αντσούλη (στ. 5) και πολύ παλληκάρια «ὣστε μηδέ ἡ χώρα παίρνεται, μέ ή Πόλις πολεμᾶται» (στ. 6)
Η φήμη τους είναι πολύ μεγάλη ώστε ο Πρωτόμηρος (=ο Πρωταμιράς, πρώτος Εμίρης, πιθανότατα), εζήτησε από τον βασιλιά να του στείλει ένα από τα τρία αδέλφια. Ο Θεοφύλακτος εξοργίστηκε από το μήνυμα και σήκωσε μεγάλο πόλεμο εναντίον των Σαρακηνών στη Συρία. Με τον αδελφό του Μανώλη «καλά τούς πολεμήσασι τρεῖς νύχτες, τρεῖς ἡμέρες» (στ. 37).
Ο Θεοφύλακτος πάνω στη δύσκολη στιγμή της μάχης επικαλέστηκε τη βοήθεια του αδελφού του Αλιάντρη που παρουσιάστηκε αμέσως και πολέμησαν μαζί τους Σαρακηνούς. Θέλησαν όμως, κουρασμένοι από την μάχη, «νά βγοῦν ἀπό τά φουσάτα» αλλά ο Αλιάντρης συλλαμβάνεται:
Ὁ μαῦρος τοῦ Διαφύλακτου ἒκοψε κι' ἒφυέν τους,
φτερνιστηρκάν τοῦ ἒδωκε πά' στό βουνόν ἐβκαίννει
κι' ἐδώκασι κι' ἐπιάσασι τόν μαῦρον τ' Ἀλιάντρη,
ἐδώκασι κι' ἐκόψασι κεφάλι τ' Ἀλιάντρη,
κανίσκιν τό ἐπήρασι πάνω τοῦ βασιλέα.
(στ. 72-76)
Απαγωγή της κόρης του από τον Διγενή: Σε μια άλλη ομάδα ακριτικών τραγουδιών που έχουν θέμα τους την απαγωγή της κόρης του Αλιάντρη από τον Διγενή*, ο Αλιάντρης παρουσιάζεται σαν άρχοντας, έχει την ωραιότερη αυλή (=αρχοντικό παλάτι) και μια κόρη αρραβωνιασμένη με τον Γιάννη ή Γιαννάτζ'η αλλά την θέλει ο Διγενής.
Στην παραλλαγή που δημοσιεύει ο Αθ. Σακελλάριος με τον τίτλο Ἆσμα τοῦ Διγενῆ (Κυπριακά, τομ. Β', 1891, σσ. 14-16), - καλύτερος θα ήταν ο τίτλος «Αρπαγή της κόρης του Αλιάντρη» - ο Διγενής στέλλει προξενητή τον Χιλιοπαππού αλλά πολύ διπλωματικά ο Αλιάντρης αρνείται και υπόσχεται στον Διγενή μια άλλη από τις κόρες που θα κάμει.
Ο Διγενής δεν μπορεί να περιμένει και ύστερα από συμβουλή του Χιλιοπαππού κατασκευάζει ἓνα καλόν βιολάριν, γοητεύει την κόρη με την μουσική και το τραγούδι και την απάγει. Στην καταδίωξη που ακολουθεί, ο Διγενής γυρίζει πίσω και σκοτώνει την πεθερά και τον πεθερό του Αλιάντρη:
στό γύρισμα τ' ἀππάρου του
'ρτώννει τόν πεθθερόν του (στ. 90)
Σε άλλη παραλλαγή που δημοσίευσε ο Π. Ξιούτας με τον τίτλο Ὁ Διενής ( Ἀπό τά τραγούδια μας, 1938, σσ. 85-89), προξενητές είναι Κατσίγγανοι και ο Αλιάντρης είναι ωμός στην απάντηση του:
Ἀντάν ξεράν' ἡ θάλασσα τζ'αί σπείρουν την σιτάριν,
τότε νά ‘ρτη τζ' ὁ Διενής γεναῖκαν να ζητήση
τζ'αί πάλε νναί τζ 'αί πάλ ' ὂι τζ 'αί πάλε
σάν μοῦ δόξη
(Ο. π. π. σ. 87: στ. 52-54)
Στην παραλλαγή αυτή, την καταδίωξη δεν αναλαμβάνει ο Αλιάντρης αλλά ο αρραβωνιαστικός της κόρης, ο Γιαννάτζ'ης, τον οποίο σκοτώνει επίσης ο Διγενής.