Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Μεσαιωνικός οικισμός της Κύπρου, πιθανόν άλλος από τον Άγιο Αυξέντιον, πιθανόν όχι. Οπωσδήποτε όμως πρόκειται για τον ίδιο οικισμό τον οποίο ο Λεόντιος Μαχαιράς αναφέρει ως Άγιον Ευξίφην επανειλημμένως και αρχικά σε σχέση προς γεγονότα του 1373 (εισβολή Γενουατών στην Κύπρο).

Ο Λεόντιος Μαχαιράς διευκρινίζει (παρ. 377): «…εἰς τόν Ἃγιον Εὐξίφην καί εἰς τήν Πενταγίαν», τοποθετώντας έτσι γεωγραφικά τον οικισμό στον κόλπο της Μόρφου, παρά την Πεντάγυιαν. Ο μεταγενέστερος Φλώριος Βουστρώνιος (16ος αιώνας) γράφει Sando  Euxivio, αναφερόμενος επίσης στα γεγονότα του 1373.

Ο οικισμός αυτός ήταν λιμάνι κατά τα Μεσαιωνικά Χρόνια, στην αυτή περιοχή που αργότερα μετονομάστηκε ακριβώς Καραβοστάσιν, δηλαδή στάση, σταθμός καραβιών. Ο Λεόντιος Μαχαιράς είναι σαφής (παρ. 613) αναφερόμενος σε συνθήκη μεταξύ του βασιλείου της Κύπρου και της Δημοκρατίας της Γένουας, του έτους 1383 ή 1385. Βάσει αυτής, τα γενουάτικα καράβια θα ελλιμενίζονταν μόνο στην Αμμόχωστο και όχι σε άλλα κυπριακά λιμάνια που κατονομάζονται, μεταξύ αυτών και εκείνο του Αγίου Αυξιβίου. Αλλά και πάρα πέρα (παρ. 709) ο Λεόντιος Μαχαιράς σημειώνει την άφιξη στην Κύπρο (από την Πελοπόννησο) της Ελένης Παλαιολογίνας*, που παντρεύτηκε τον βασιλιά της Κύπρου Ιωάννην Β’. Η Ελένη, σημειώνει ο Μαχαιράς, έφθασε στην Κύπρο την Κυριακή της Τυρινής, 2 Φεβρουαρίου του 1442, και αποβιβάστηκε στον Άγιον Αυξίβιον.