Βασίλειος άγιος, Καμινάρια

Image

Η εκκλησία του Αγίου Βασιλείου στα Καμινάρια βρίσκεται 3 περίπου χμ. στα βόρεια του χωριού. Είναι ναός μονόκλιτος ξυλόστεγος με εγγεγραμμένη σε ευθύ ανατολικό τοίχο κόγχη του ιερού. Έχει εσωτερικές διαστάσεις 5,65 Χ 3,50 μ. χωρίς την αψίδα. Στα δυτικά κτίστηκε αργότερα νάρθηκας με εσωτερικές διαστάσεις 2,10 Χ 3,50 μ. Η εκκλησία έχει μια είσοδο πλάτους 1,10 μ. στο μέσο του νότιου τοίχου και μια θύρα πλάτους 80 εκ. στο μέσο του δυτικού τοίχου με την οποία επικοινωνεί με τον νάρθηκα. Η θύρα αυτή είναι σήμερα εντοιχισμένη. Ο νάρθηκας έχει και μια στενή θύρα πλάτους 70 εκ. στο νότιο τοίχο. Η εκκλησία είχε κατερειπωθεί. Η στέγη της ανακατασκευάστηκε το 1966 ενώ ο νάρθηκας μένει ακάλυπτος.

 

Η εκκλησία είχε διακοσμηθεί με τοιχογραφίες, ενώ ο νάρθηκας δεν είχε ζωγραφιστεί ποτέ. Οι τοιχογραφίες της εκκλησίας βρίσκονται σε άθλια κατάσταση. Το δυτικό αέτωμα της εκκλησίας είχε πέσει με αποτέλεσμα να καταστραφούν οι τοιχογραφίες που το διακοσμούσαν. Και άλλες όμως τοιχογραφίες της εκκλησίας έχουν πάθει πολλή φθορά, ενώ εκείνες που δεν έχουν καταστραφεί καλύπτονται από παχύ στρώμα καπνιάς και ακαθαρσίας από τις φωτιές που άναβαν οι βοσκοί τον χειμώνα μέσα στην εκκλησία για να ζεσταθούν. Στην κορυφή του αετώματος του ανατολικού τοίχου είναι ζωγραφισμένη η Ανάληψη και δεξιά κι αριστερά από την αψίδα ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου. Στη μικρή αχιβάδα που χρησιμεύει σαν Πρόθεση, στα βόρεια της αψίδας, είναι ζωγραφισμένη η Άκρα Ταπείνωση. Στο τεταρτοσφαίριο της αψίδας είναι ζωγραφισμένη η Θεοτόκος όρθια σε στάση δέησης χωρίς τον Χριστό, πολύ κατεστραμμένη ανάμεσα στους αρχαγγέλους που θυμιάζουν. Πιο κάτω σώζονται κομμάτια από έξι ιερουργούντες ιεράρχες. Σώζονται τα ονόματα των αγίων Σπυρίδωνος, Γρηγορίου (;), Χρυσοστόμου, Βασιλείου και Επιφανίου. Στην πάνω ζώνη του νότιου τοίχου, μέσα στο βήμα, είναι ζωγραφισμένοι δυο ιεράρχες, αδιάγνωστοι, σε προτομή, και μέσα στο ναό η Γέννηση του Χριστού, η Υπαπαντή, η Βάπτιση, η Βαϊοφόρος και η Ανάσταση του Λαζάρου ˙ η τελευταία πολύ κατεστραμμένη. Στην κάτω ζώνη εικονίζεται ο άγιος Πρόχορος κι ένας άλλος απόστολος αδιάγνωστος στα ανατολικά της νότιας εισόδου. Στα δυτικά της νότιας εισόδου διασώζονται μισοκατεστραμμένες τοιχογραφίες από τις οποίες ξεχωρίζει μόνο ένας Στυλίτης.

 

Στην πάνω ζώνη του δυτικού τοίχου διακρίνονται η Προδοσία, ο Ελκόμενος και η Κοίμηση της Θεοτόκου. Στην κάτω ζώνη του δυτικού τοίχου στα νότια της δυτικής θύρας της εκκλησίας είναι ζωγραφισμένοι ο αρχάγγελος Μιχαήλ και ένας Στυλίτης, ενώ στα βόρεια της δυτικής θύρας διακρίνονται υπολείμματα από τοιχογραφίες δυο αγίων μοναχών και μιας αγίας.

 

Στην πάνω ζώνη του βόρειου τοίχου είναι ζωγραφισμένες οι ακόλουθες σκηνές: Οι Μυροφόρες μπροστά στο κενό Μνημείο, προσωπογραφίες δωρητών, η Γέννηση της Θεοτόκου, η Κολακεία της Θεοτόκου και η θυσία του Αβραάμ. Στην κάτω ζώνη του βόρειου τοίχου διακρίνονται η αγία Παρασκευή, μια άλλη αγία κατεστραμμένη, η αγία Μαρίνα(;), ο άγιος Δημήτριος έφιππος σε κόκκινο άλογο, ο άγιος Γεώργιος έφιππος σε άσπρο άλογο, ένας άγιος διάκονος, αδιάγνωστος, ο άγιος Ονούφριος και ο πρωτομάρτυρας Στέφανος.

 

Στην κατάσταση που βρίσκονται σήμερα οι τοιχογραφίες είναι δύσκολο να αξιολογηθούν. Μερικές γενικές παρατηρήσεις είναι μόνο δυνατές. Τα σώματα είναι κοντά, τα κεφάλια σχετικά μεγάλα. Η σχηματική γραμμή παίζει αποφασιστικό ρόλο στη διαμόρφωση των χαρακτηριστικών του προσώπου και του σώματος. Τα φώτα, εκεί που μπορούν να διακριθούν, είναι λιγοστά και μπαίνουν με τη μορφή λίγων αραιών χονδρών πινελιών. Οι πτυχώσεις είναι πολύ σχηματοποιημένες και οι κινήσεις παράξενες. Όλα αυτά προμηνύουν τη λαϊκή τέχνη που αρχίζει να αναπτύσσεται. Οι τοιχογραφίες πάντως δεν μπορεί να είναι μεταγενέστερες του 16ου αιώνα. Δεν είναι χωρίς κάποια δυτική επίδραση, πράγμα που παρατηρείται συχνά τον 16ο αιώνα.