Βεράτιον berat
Επίσημο οθωμανικό έγγραφο, δίπλωμα παρασήμου ή αξιώματος που εκδιδόταν από τους Οθωμανούς σουλτάνους ταυτόχρονα με την απονομή ή επικύρωση του παρασήμου ή του αξιώματος. Υπήρχαν ενθρονιστήρια ή επικυρωτικά βεράτια για αρχιεπισκόπους ή επισκόπους. Τα βεράτια διακρίνονται από τ' άλλα σουλτανικά συνώνυμα επίσημα έγγραφα, που όμως είχαν την έννοια διαταγής, biti, yarlig, buyuruldu, emr, hüküm, tewqi, mensür, mital, irade, ferman, nisan.
Στη διοίκηση του Οθωμανικού κράτους τα βεράτια καταχωρίζονταν σε ειδικές συλλογές κατά θρησκευτικές ενότητες, π.χ. Rumlann berat defteri (Κώδικας βερατίων σχετικών προς τους «Ρωμιούς» = Ορθοδόξους Έλληνες και την Εκκλησία τους), Katolik berat defteri κλπ. Τα επίσημα βεράτια resm-i berat, παραχωρούνταν στους δικαιούχους. Τρία βεράτια που σώθηκαν στην Κύπρο, σχετικά προς τον αρχιεπίσκοπο Σωφρόνιο Γ' (1865 -1900), έχουν μεγάλη σπουδαιότητα ιστορική, ιδίως το ενθρονιστήριο και επικυρωτικό, που καθορίζει τα προνόμια, καθήκοντα και δικαιώματα του Σωφρονίου ως αρχηγού της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Κύπρου. Αρχίζει με την τούγρα του σουλτάνου, δηλαδή, το μονόγραμμά του, πάνω από το κείμενο, ακολουθεί η επιγραφή - προοίμιο, και το κείμενο, που περιέχει συγκεκριμένες προνομιακές περιπτώσεις σχετικές προς τη διοικητική, δικαστική, οικονομική κ. α. δικαιοδοσία του αρχιεπισκόπου, αρχηγού των Χριστιανών υπηκόων του σουλτάνου στο νησί και μόνου υπεύθυνου γι' αυτούς έναντι στην οθωμανική εξουσία. Το βεράτιον τελειώνει με την τυπική φράση: «οὓτω γινωσκέτωσαν καί πεπείσθωσαν εἰς τό ὑψηλόν μου ἒμβλημα», που ακολουθείται από την ημερομηνία κατά δεκάδες του μηνός και όχι με ακριβή ημέρα. Κάτω αριστερά στον κενό χώρο, σε μορφή σφραγίδας, αναγράφεται ο τόπος εκδόσεως του βερατίου, mahruse-i Qonstantiniyie, δηλ. η πρωτεύουσα Κωνσταντινούπολη (όχι Istanbul, κι αυτό είναι εξόχως σημαντικό και οφείλεται σε παράδοση εξισλαμισμένων Ελλήνων γραφέων του σουλτάνου).
Τα οθωμανικά προνομιακά βεράτια συνεχίζουν παράδοση των Αράβων αν και το περιεχόμενό τους σταδιακά εξελίσσεται. Ειδικά εκείνα του 19ου αι. διαφέρουν πολύ από τα προγενέστερα: οι ιστορικές συνθήκες στο μεταξύ είχαν μεταβληθεί πολύ και οι αλλοδαποί υπήκοοι δεν θεωρούνται πλέον σ' αυτά κατώτερα όντα, λεία των ιερών πολέμων, και οι στεγανές διακρίσεις Μουσουλμάνων και απίστων έχουν ατονήσει.