Αντίγονος Α΄

Image

Σημαντικός στρατηγός του Μεγάλου Αλεξάνδρου, γνωστός και ως Μονόφθαλμος ή Κύκλωψ γιατί του έλειπε το ένα μάτι από αιτία που αγνοούμε. Ήταν ο πατέρας του Δημητρίου του Πολιορκητή. Γεννήθηκε στη Μακεδονία το 381 π.Χ. και πέθανε το 301, στη μάχη της Ιψού. Μέχρι την τελευταία μάχη της ζωής του, στην οποία και πέθανε, δεν είχε χάσει καμιά άλλη. Ήταν ο ιδρυτής της δυναστείας των Αντιγονιδών, που περιλάμβανε 6 συνολικά βασιλιάδες, οι οποίοι βασίλεψαν στη Μακεδονία από το 294 μέχρι το 168 π.Χ. Το 333 π.Χ. διορίστηκε από τον Αλέξανδρο σατράπης της Φρυγίας. Μετά το θάνατο του Αλεξάνδρου (Ιούνιος, 323 π.Χ.), ο Αντίγονος ανέλαβε ως διοικητής της Παμφυλίας και της Λυκίας. Διεδραμάτισε ενεργό και πρωταγωνιστικό ρόλο στις διαμάχες των Επιγόνων. Το 306 π.Χ. ανακηρύχθηκε βασιλιάς και διεκδίκησε ολόκληρη την αυτοκρατορία του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

 

Σχέσεις με την Κύπρο: Με το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου η Κύπρος έγινε αντικείμενο διαμάχης μεταξύ των Διαδόχων, Πτολεμαίου Α' γιου του Λάγου και Αντιγόνου. Το 317/6 π.Χ., όταν ο Αντίγονος σκότωσε τον Ευμένη, αντίπαλό του στη Μικρά Ασία, έστειλε στην Κύπρο ένα απεσταλμένο, τον Αγησίλαο, γι’ ανεύρεση συμμάχων. Αποτέλεσμα ήταν να προσεταιριστούν τον Αντίγονο οι πόλεις Κίτιον, Μάριον και Κυρήνεια. Ο Πτολεμαίος από την άλλη έστειλε στην Κύπρο τον αδελφό του Μενέλαο, μαζί και στόλο από 100 καράβια και διοικητή τον Πολύκλειτο και 10.000 μισθοφόρους με αρχηγό τον Αθηναίο Μυρμιδόνα. Τέσσερις Κύπριοι βασιλιάδες συμμάχησαν με τον Πτολεμαίο: ο Νικοκρέων της Σαλαμίνος, ο Νικοκλής της Πάφου, ο Πασικράτης των Σόλων κι ο Ανδροκλής της Αμαθούντος.

 

Ο Μενέλαος κι ο Πολύκλειτος, με τη συμμετοχή και του Νικοκρέοντος της Σαλαμίνος, αποφάσισαν τότε να πολεμήσουν εναντίον των πόλεων που είχαν συμμαχήσει με τον Αντίγονο. Κατάφεραν να καταλάβουν το βασίλειο της Κυρήνειας (πρώτη φορά στην ιστορία του νησιού αναφέρεται η Κυρήνεια ως βασίλειο), καθώς κι εκείνο της γειτονικής Λαπήθου. Ο Στασίοικος, βασιλιάς του Μαρίου, τους δήλωσε υποταγή, ενώ αντίθετα ο βασιλιάς του Κιτίου αρνήθηκε να υποκύψει, γι' αυτό και η πόλη του πολιορκήθηκε.

 

Οι πηγές αναφέρουν πως το 312 π.Χ., για δεύτερη φορά, οι ίδιες πόλεις ξαναπήραν επαφή με τον Αντίγονο. Ο Πτολεμαίος όμως αντέδρασε κεραυνοβόλα: σκότωσε τον Φοίνικα βασιλιά του Κιτίου Πουμιάθωνα και κατέστρεψε την πόλη του μαζί με τον μεγάλο φοινικικό ναό του Ηρακλέους - Μελκάρτ. Η πόλη του Μαρίου καταστράφηκε επίσης ολοκληρωτικά κι οι κάτοικοί της μεταφέρθηκαν στην Πάφο. Ο Νικοκρέων διορίστηκε στρατηγός της νήσου, δηλαδή γενικός κυβερνήτης. Αυτό σήμαινε και την οριστική διάλυση των βασιλείων.

 

Το 306 π.Χ., αφού ο γιος του Αντιγόνου, ο Δημήτριος Πολιορκητής, απομάκρυνε τον Δημήτριο Φαληρέα από την Αθήνα κι απέσπασε την ευγνωμοσύνη των Αθηναίων, ήλθε στη συνέχεια στην Κύπρο. Νίκησε τον στόλο του Πτολεμαίου κοντά στη Σαλαμίνα και κατέλαβε το νησί. Η νίκη του Δημητρίου στην Κύπρο ήταν πολύ σημαντική για τον Αντίγονο γιατί του χάρισε τον πλήρη έλεγχο στην ανατολική Μεσόγειο. Μετά απ' αυτό ο Αντίγονος κι ο Δημήτριος ανακηρύχθηκαν βασιλιάδες κι η Κύπρος εντάχθηκε στο κράτος τους που περιλάμβανε ολόκληρη σχεδόν τη Μικρά Ασία, τη Συρία και τη Φοινίκη, καθώς και τμήμα της ηπειρωτικής Ελλάδας. Πρωτεύουσα του κράτους του Αντιγόνου ήταν η πόλη Αντιγονία η επί του Ορόντου (Συρία). Λίγο αργότερα ανακηρύχθηκαν επίσης βασιλιάδες ο Πτολεμαίος, ο Κάσσανδρος, ο Λυσίμαχος κι ο Σέλευκος. Τούτο σήμαινε και την οριστική κατατεμάχιση της αυτοκρατορίας του Μεγάλου Αλεξάνδρου σε πέντε κράτη.

 

Οι διαμάχες και οι πόλεμοι μεταξύ των Επιγόνων συνεχίζονται κι η Κύπρος θα καταλήξει ν' αποτελέσει τμήμα του κράτους των Πτολεμαίων, στην κατοχή των οποίων περιήλθε πάλι μετά το θάνατο του Αντιγόνου (301 π.Χ.).