Κουταλιανός
Διάσημος παλαιστής με πιθανές ρίζες και στην Κύπρο. Ο Παναγής Κουταλιανός γεννήθηκε το 1847 και πέθανε το 1916. Επισήμως είναι γεννημένος στην Κούταλη της Προποντίδας, ωστόσο κάποιες παραδόσεις τον φέρουν να έχει κυπριακή καταγωγή (από το Ριζοκάρπασο) και μια παλιά απεικόνισή του σε τοιχογραφία καφενείου στο Γέρι έχει διασωθεί. Εξάλλου, το 1896 ―ίσως ύστερα από επίσκεψή του στην Κύπρο― δύο τουλάχιστον Κύπριοι ποιητάρηδες (ο Δημήτρης Αλεξάνδρου, και ο Κυριάκος Παπαδόπουλος από τον Αρακαπά) κυκλοφόρησαν φυλλάδες όπου εξυμνούσαν τα μυθικά κατορθώματά του. Πολύ αργότερα κυκλοφόρησε και τραγούδι για τον Κουταλιανό.
Η επίσκεψη του στην Κύπρο το 1896
Σε δημοσίευμα της η εφημερίδα Νέον Έθνος (23 Μαϊου 1896) που εκδιδόταν στην Λάρνακα, γράφει ότι ο Κουταλιανός βρισκόταν στην πόλη από την Κυριακή 17 Μαϊου, πλέκοντας το εγκώμιον του και συγκρίνοντας τον με τον Ηρακλή, αναφέροντας ότι έδωσε την πρώτη παράσταση την προηγούμενη Πέμπτη 22 Μαϊου. Γράφει συγκεκριμένα: "Από της Κυριακής ευρίσκεται εν τή πόλει ας ο καθ' άπασαν την οικουμένην αποθαυμασθείς δια την ηράκλειον όντως σωματικήν αυτού ισχύν Έλλην παλαιστής Παναγής Κουταλιανός. Από νεαράς αυτού ηλικίας περιλήλθε πλείστας όσας χώρας του τε παλαιού και νέου κόσμου, διηγωνίσθη προς πολλούς διακεκριμένους παλαιστάς, Ευρωπαίους και Αμερικανούς, αλλ' ανεδείχθη πάντων νικητής, είνε δε τετιμημένος δι' ου ολίγων παρασήμων.
Την εσπέραν της Πέμπτης έδωκε την πρώτην αυτού παράστασιν, καταπλήξας ομολογουμένως τους παρελθόντος διά της ανασηκώσεως τεραστίων βαρών και της εκτελέσεως διαφόρων άλλων γυμνασμάτων. Σφαίραν 17 ως έγγιστα οκάδων χειρίζεται επί των δακτύλων ως πορτοκάλλιον, ετέρας δε τιαύτας και ράβδους καταπληκτικών διαστάσεων, κρατεί δια της μίας χειρός ως ο κυνηγός το πυροβόλον του. Αλλ' ότι καταπληκτικώτερον είναι η σιδηρά του περιβολή και τα τρία πυροβόλα τα οποία κρατεί μετ' ανέσεως, επισυρούσης όντως τον θαυμασμόν".
Η λεμεσιανή εφημερίδα Σάλπιγξ ημερομηνίας 5 Ιουλίου 1896 αναφέρει ότι η παράσταση που είχε δώσει την προηγούμενη ήταν πλήρης, παρά την "αχρηματίαν" που υπάρχει στο νησί: "Έδωκε χθες το εσπέρας δείγματα της υπερανθρώπου ρώμης του ο πρώτος Έλλην αθλητής κ. Κουταλιανός. Θεαταί ήταν οπωσούν πολλοί, αν λάβωμεν υπ' όψιν την αχρηματίαν, ήτις λυμαίνεται τας κατωτέρας ιδία τάξεις."
Η ίδια εφημερίδα ημερομηνίας 23 Ιουλίου 1896 γράφει ότι ο Κουταλιανός αναχωρεί από την Κύπρο, τονίζοντας ότι, όσοι δεν είδαν τις παραστάσεις του "έχασαν": "Μας φεύγει απόψε και το ανίκητον παλληκάρι μας, ο περιβόητος Κουταλιανός, διευθυνόμενος εις Μερσίναν. Έχασαν πράγματι όσοι παρέλειψαν να τιμήσωσι τας παραστάσεις του".
Ο Δημήτρης Κουταλιανός
Ενωρίς κατά τη δεκαετία του 1960 ένας άλλο μέλος της οικογένειας των Κουταλιανών, ο Δημήτρης (Τάκης) Μακρής Κουταλιανός (1915-1999) επισκέφθηκε την Κύπρο και από την επίσκεψη αυτή κυκλοφόρησε και αφίσα. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Δ. Μακρής Κουταλιανός τα έζησε στη Ρόδο όπου διατηρούσε καροτσάκι με τουριστικά είδη. Οπως αναφέρει ο εγγονός του Δημήτρης Μακρής Κουταλιανός "Ο παππούς μου είχε μείνει στην Κύπρο την περίοδο 1994-1999 αλλά και μετέπειτα έζησε σχεδόν μόνιμα εκεί γιατί αγαπούσε πάρα πολύ την Κύπρο. Μάλιστα μέσα στα ποιήματα του υπάρχουν και αρκετά για αυτή. Αγαπούσε πολύ το νησί και τους ανθρώπους του και ήθελε να μένει μόνιμα εκεί".
Στη Ρόδο πραγματικά είχε μεταβεί το 1999 το Καλοκαίρι για δουλειά, όπου και πέθανε.
Πηγή
Eφημερίδα Νέον Έθνος (23 Μαϊου 1896)
Εφημερίδα Σάλπιγξ, 23 Ιουλίου 1896
Φώτο Γκάλερι
