Ιεροκηπία

Image

Ονομασία αρχαίας πόλεως της Κύπρου, που ταυτίζεται με το σημερινό χωριό Γεροσκήπου της επαρχίας Πάφου, κοντά στην ίδια την πόλη της Πάφου. Την Ιεροκηπία αναφέρει ο Στράβων, ο οποίος και γράφει σχετικά στο απόσπασμα του έργου του για τη γεωγραφική περιγραφή της Κύπρου:

 

...Εἶτα Τρήτα καί Βοόσουρα καί Παλαίπαφος, ὅσον ἐν δέκα σταδίοις ὑπέρ τῆς θαλάττης ἱδρυμένη, ὕφορμον ἔχουσα καί ἱερόν ἀρχαῖον τῆς Παφίας Ἀφροδίτης· εἶτ' ἄκρα Ζεφυρία πρόσορμον ἔχουσα, καίλλη Ἀρσινόη ὁμοίως πρόσορμον ἔχουσα καί ἱερόν καί ἄλσος· μικρόν δ' ἀπό τῆς θαλάττης καί ἡ  Ἱεροκηπία· εἶθ' ἡ Πάφος, κτίσμα Ἀγαπήνορος καί λιμένα ἔχουσα καί ἱερά εὖ κατεσκευασμένα...

 

Σε μετάφραση (στο πιο πάνω απόσπασμα ο Στράβων περιγράφει τα νοτιοδυτικά παράλια της Κύπρου με κατεύθυνση από τη Λεμεσό προς την Πάφο):

 

...Έπειτα είναι η Τρήτα και η Βοόσουρα και η Παλαίπαφος [τα σημερινά Κούκλια], κτισμένη σε απόσταση δέκα περίπου σταδίων [= 1.840 μέτρα] από τη θάλασσα, που έχει μικρό λιμάνι και αρχαίο ιερό της Αφροδίτης Παφίας· έπειτα είναι το ακρωτήρι Ζεφύριον με λιμανάκι, και άλλη μια πόλη Αρσινόη που έχει επίσης μικρό λιμάνι και ιερό και άλσος· λίγο μακριά από τη θάλασσα βρίσκεται η Ιεροκηπία· έπειτα είναι η Πάφος, ιδρυμένη από τον Αγαπήνορα, με λιμάνι και ωραία ιερά...

 

Εκτός λοιπόν από την ετυμολογική ταύτιση του ονόματος ἱεροκηπία με το όνομα Γεροσκήπου (από τις λέξεις ιερός κήπος), η αναφορά του Στράβωνος είναι πολύ σαφής ως προς τη γεωγραφική τοποθέτηση της αρχαίας κυπριακής πόλης: βρισκόταν μεταξύ της Παλαιπάφου και της Πάφου, μάλιστα αμέσως πριν από την Πάφο, και λίγο μακριά από τη θάλασσα, όπως και η σημερινή Γεροσκήπου.

 

Σύμφωνα προς την παράδοση, στην περιοχή της Γεροσκήπου υπήρχαν κατά την Αρχαιότητα ιεροί κήποι αφιερωμένοι στην Αφροδίτη. Πιθανότατα από τους ιερούς αυτούς κήπους περνούσαν οι ξένοι επισκέπτες που αποβιβάζονταν στην (Νέα) Πάφο, για να μεταβούν στον φημισμένο ναό της θεάς Αφροδίτης που βρισκόταν στην Παλαίπαφο (σημερινό χωριό Κούκλια). Συνεπώς, ανάμεσα στους κήπους της Αφροδίτης μπορούμε να υποθέσουμε ότι υφίστατο και κάποια ιερά οδός που τους συνέδεε με τον ναό της Κυπρίας θεάς. Ίσως μάλιστα στην ιερά αυτή οδό να γίνονταν οι πομπές, ενώ στους ιερούς κήπους άλλες εκδηλώσεις προς τιμήν της Αφροδίτης.

 

Επειδή στην περιοχή της Γεροσκήπου δεν έχουν γίνει μεγάλης εκτάσεως αρχαιολογικές ανασκαφές, δεν μπορούμε να έχουμε συγκεκριμένα στοιχεία για την πόλη αυτή (εποχή ακμής της, έκταση κλπ.).

 

Σε μεσαιωνικούς χάρτες το χωριό Γεροσκήπου σημειώνεται με τις ονομασίες Geroschipo, Hierokipos και Ierochipo.