Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Λόγιος, γιατρός και δήμαρχος Λεμεσού για δυο περιόδους, στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα. Γεννήθηκε στη Λευκωσία το 1842 και πέθανε το 1928. Ιατρική σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ήταν ο τρίτος Κύπριος φοιτητής της Ιατρικής Αθηνών (πτυχίο 1869), με σπουδές επίσης στο Παρίσι. Εγκαταστάθηκε στη Λεμεσό όπου διετέλεσε Δήμαρχος της πόλης για πολλά χρόνια και ήταν ο ιδρυτής του ελληνικού τεκτονισμού στην Κύπρο. Νυμφεύτηκε την Αρσακειάδα δασκάλα της Λεμεσού Ελένη Έβερτ (θεία του Αστυνόμου Άγγελου Έβερτ). Ο αδελφός της Ελένης, Μιλτιάδης (Πολιτικός και Δήμαρχος Αθηναίων), ήλθε μαζί της στη Λεμεσό όπου τέλειωσε το εδώ ελληνικό σχολείο. Η Ελένη πέθανε γύρω στα 35 της, χαρίζοντας του δύο παιδιά. Γιατρός και λόγιος ήταν  επίσης και ο γιος τους, Έρμαν Καραγεωργιάδης (Cara), που έζησε και εργάστηκε στη Γαλλία. Παντρεύτηκε στη συνέχεια την λεμεσιανή Ιφιγένεια Σιβιτανίδη και απόκτησε (εξ υιοθεσίας) την κόρη του Αλεξάνδρα, μετέπειτα Κίρζη.

Λεμεσός

Μετά τη συμπλήρωση των πανεπιστημιακών του σπουδών ο Καραγεωργιάδης Ιωάννης επέστρεψε στην Κύπρο το 1869 κι εγκαταστάθηκε στη Λεμεσό όπου άσκησε το ιατρικό επάγγελμα κι εργάστηκε ως κυβερνητικός γιατρός. Ανήκε σε τεκτονική στοά κι ανέπτυξε δραστηριότητα ως τέκτων, έφθασε δε μέχρι τον 33ο βαθμό του τεκτονισμού (μέγας διδάσκαλος). Υπήρξε Πάρεδρο μέλος Ύπατου Τεκτονικού Συμβουλίου τής Ελλάδος για σειρά ετών και μέγας επιθεωρητής των κυπριακών στοών των υπαγομένων εις την Μεγάλη Ανατολή της Ελλάδας.

Δήμαρχος

Δήμαρχος Λεμεσού διετέλεσε δυο φορές: Την πρώτη από το 1885 μέχρι το 1887 διαδεχόμενος τον Χριστόδουλο Καρύδη, και τη δεύτερη από το 1896 μέχρι το 1908, σε διαδοχή του Δημοσθένη Χατζηπαύλου.

Το 1891 ο πληθυσμός της Λεμεσού αριθμεί 7388 ψυχές από τους οποίους 5572 χριστιανοί και 1816 Οθωμανοί, με ταυτόχρονη αύξηση της «αστικής και μεσαίας τάξης», ως αποτέλεσμα της εισαγωγής νέων επαγγελμάτων και της μόρφωσης των νέων, καθώς και της «εργατικής τάξης» που δημιουργείται με την παράλληλη βιομηχανοποίηση. Η ανάπτυξη της πόλης τα χρόνια αυτά σημειώνει αλματώδη άνοδο και καταλαμβάνει πρωτεύοντα ρόλο στην οικονομική, κοινωνική και πολιτισμική ανάπτυξη της Κύπρου. Στη Λεμεσό δημιουργούνται τότε οι πρώτες βιομηχανίες κρασιού, κεραμοποιίας, σιδηρουργεία, μηχανουργεία, καπνοβιομηχανίες, οι μεγάλοι εμπορικοί Οίκοι, Τράπεζες, όπως η Λαϊκή Τράπεζα (Λεμεσού στην αρχή και Κύπρου στη συνέχεια).

Το 1899 φιλοπρόοδοι λεμεσιανοί επιχειρηματίες ιδρύουν τις πρώτες ντόπιες ναυτιλιακές εταιρείες με δικά τους καράβια και το 1905 δημιουργείται από τον Αριστοκλή Πηλαβάκη, τον μετέπειτα Δήμαρχο Χρ. Σώζο και άλλους η πρώτη καθαρά κυπριακή ατμοπλοϊκή εταιρεία της Ανατολικής Μεσογείου με την επωνυμία Ατμοπλοϊκή Εταιρεία Λεμεσού (ΑΕΛ) με δικά της πλοία για να εξυπηρετεί το εμπόριο.

Επί δημαρχίας Καραγεωργιάδη η Λεμεσός γνώρισε τα σημαντικότερα έργα υποδομής.

Η εξελισσόμενη αστική δομή της πόλης δημιουργεί πρόσθετες ανάγκες για προστασία του παραλιακού μετώπου από τη διάβρωση και τις φουρτούνες της θάλασσας γι' αυτό γύρω στα 1885 λαμβάνονται τα πρώτα μέτρα προστασίας της παραλίας και κατασκευάζονται σιδερένιες γλώσσες κατά μήκος της. Συντάχθηκαν και τέθηκαν σε εφαρμογή οι πρώτοι δημοτικοί κανονισμοί. Στη δεύτερη και πιο παραγωγική του θητεία η προσοχή του στρέφεται στη λύση του προβλήματος της ύδρευσης της πόλης και την προστασία της από τις πλημμύρες, δύο διαχρονικά προβλήματα που υπήρχαν μέχρι πρόσφατα. Ο ποταμός Γαρύλλης μαζί με άλλα ρέματα κατέβαιναν προς την πόλη που πλημμύριζε συχνά, με καταστροφές σε κτίρια, ιδιαίτερα στην τουρκική συνοικία, και επηρέαζαν και το παραλιακό μέτωπο. Γι αυτό και μετά το 1894 κατασκευάστηκε τεχνητή κοίτη που παρέκαμπτε τα τότε όρια της πόλης εκεί που αργότερα ήταν γνωστή ως «η περιοχή του Σουέζ» (από το ομώνυμο καφενείο που βρισκόταν στην λεωφόρο Μακαρίου) στον Άγιο Ιωάννη.

Με κυβερνητικά δάνεια βελτιώνει το υδατικό δίκτυο, εγκαθιστά μηχανή που διοχετεύει σ’ αυτό το νερό και κτίζεται δεύτερη δεξαμενή στη χαβούζα. Στη συνέχεια ανοίγει και οδοστρώνει νέους δρόμους, ενώ σημαντικό για την παραπέρα εξέλιξη της Λεμεσού είναι ο καταρτισμός και η εφαρμογή του πρώτου σχεδίου ρυμοτομίας.

Αγοράζει το τότε κυβερνητικό φυτώριο και δημιουργεί τον δημοτικό κήπο. Διπλασιάζει τους φανούς πετρελαίου του οδικού δικτύου και καταστρώνει τα πρώτα σχέδια για τον ηλεκτροφωτισμό της πόλης που εγκαταλείπει όμως την ιδέα λόγω υπερβολικών απαιτήσεων της ιδιωτικής εταιρείας που θα τα υλοποιούσε, για να τα υλοποιήσει τελικά ο διάδοχος του Χριστόδουλος Σώζος τέσσερα χρόνια αργότερα.

Επί δημαρχίας του γίνεται η πρώτη απόπειρα για παραλιακό τουρισμό υψηλής ποιότητας έξω από την πόλη, στα ανατολικά, η οποία όμως απέτυχε. Το «Βασιλικόν Ξενοδοχείον» ή «Το ξενοδοχείο της Ευρώπης» που κτίστηκε γύρω στο 1900, εκεί που σήμερα έχει δημιουργηθεί ο χώρος στάθμευσης του Εναερίου, αγοράστηκε στη συνέχεια από τον Δήμο και μεταστεγάζεται το Δημοτικό Νοσοκομείο.

Το 1897 μεταφέρεται από τον αυλόγυρο της Αγίας Νάπας και δημιουργείται το γήπεδο του ΓΣΟ του αρχαιότερου αθλητικού σωματείου της Κύπρου και δεύτερου πανελλήνια που ιδρύθηκε το 1892.

Η παραδοσιακή και αρχαία παράδοση του λεμεσιανού καρναβαλιού γνωρίζει μέρες δόξας. Το 1896 δημιουργείται από ρηξικέλευθους λεμεσιανούς το πρώτο κομιτάτο και αρχίζουν οι πρώτες οργανωμένες καρναβαλίστικες παρελάσεις με βραβεία σε άρματα και μασκαρεμένους.

Ο Ιωάννης Καραγεωργιάδης πέθανε σε βαθύ γήρας το 1928. Πέντε χρόνια πριν το θάνατό του, στις 10 Απριλίου 1923, η κυπριακή τεκτονική στοά "Ζήνων "τον τίμησε με την κυκλοφορία Αναμνηστικού Λευκώματος.

Λογοτεχνία 

Υπήρξε μελετητής της αγγλικής λογοτεχνίας και μετέφρασε έργα Άγγλων και άλλων ξένων δημιουργών (Δάντη, Σαίξπηρ, λόρδου Βύρωνος, Σίλλερ, Γκωτιέ, Αριόστο, Ουγκώ κ.α.). Εκτός από δυο ιατρικές πραγματείες που εξέδωσε (Cyprus Fever or Febris Complicate in Cyprus, Λεμεσός, 1891 και 1899, και Clinical Studies on some diseases observed in Cyprus [το δεύτερο αυτό έργο του δημοσιεύθηκε σε ξένα περιοδικά κι εξεδόθη στη Λεμεσό το 1899 σε τρεις γλώσσες: αγγλικά, γαλλικά και ελληνικά]), ο Ιωάννης Καραγεωργιάδης υπήρξε ποιητής και θεατρικός συγγραφέας κι εξέδωσε τα ακόλουθα λογοτεχνικά έργα του:

1. Κύπρος Δούλη. Μία σελίς τῆς κυπριακῆς ἱστορίας ὑπό τούς Ναΐτας. Ποίημα ἐπικόν εἰς ἂσματα πέντε (Λευκωσία, 1895).
2. Κύπρος Δούλη. Δρᾶμα εἰς πράξεις πέντε (Αθήνα, 1898).
3. Ἰουστινιανός καί Θεοδώρα. Δρᾶμα (Λεμεσός, 1898).
4. Ποιήσεις Λυρικαί καί Μεταφράσεις (Αθήνα, 1898).
5. Ὁ Ἀετός ἤ  Ἰουστινιανός καί Θεοδώρα. Δρᾶμα εἰς πράξεις τέσσαρας (Λεμεσός, 1913).
6. Ἀτλαντίς. Κωμωδία λυρική εἰς πράξεις τρεῖς (Λευκωσία, 1923).
7. Πεζά τε καί Ἔμμετρα (Λευκωσία, 1924. Εκδότης Γ.Χ. Υψηλάντης).
8. Μίλτωνος: Ὁ  Ἀπωλεσθείς Παράδεισος, Α' - Γ' (Μετάφραση, Λευκωσία, 1925.  Εκδότης Γ.Χ. Υψηλάντης).

Θέατρο

Ο Ιωάννης Καραγεωργιάδης είναι ένας από τους πρωτοπόρους Κυπρίους θεατρικούς συγγραφείς και τα θεατρικά του έργα Κύπρος Δούλη και Ιουστινιανός και Θεοδώρα είναι από τα πρώτα έργα Κυπρίων συγγραφέων που παρουσιάστηκαν στη σκηνή στα πρώτα βήματα του νεότερου κυπριακού θεάτρου, κατά την πρώτη περίοδο της Αγγλοκρατίας.

Σύζυγος του Ιωάννη Καραγεωργιάδη ήταν η Ελένη Ι. Καραγεωργιάδου (το γένος Έβερτ) από την Αθήνα, που ήλθε στη Λεμεσό σε ηλικία 18 χρόνων, το 1869. Είχε σπουδάσει στο Αρσάκειο Αθηνών και στην Κύπρο ήλθε μετά τον θάνατο του Γερμανού φιλέλληνα πατέρα της Έρμαν Έβερτ, κι ανέλαβε τη διεύθυνση του Παρθεναγωγείου Λεμεσού (ιδρύθηκε το 1861) ως δεύτερη διευθύντριά του, διαδεχόμενη την Μαριγώ Λαζαρίδου. Η Ελένη Ι. Καραγεωργιάδου δίδαξε για 7 χρόνια στο Παρθεναγωγείο (1869 - 1876), παντρεύτηκε τον Καραγεωργιάδη στη Λεμεσό και πέθανε εκεί το 1884, σε ηλικία 33 χρόνων. Μετά το θάνατο της ο ποιητής Βασίλης Μιχαηλίδης της αφιέρωσε ένα ποίημα.  

Ο Ερμάν 

Γιος του Ιωάννη και της Ελένης Καραγεωργιάδη ήταν ο λόγιος, γιατρός και συγγραφέας ιατρικών μελετών Έρμαν Καραγεωργιάδης που γεννήθηκε το 1872 στη Λεμεσό, σπούδασε ιατρική στο Παρίσι και παρέμεινε στη Γαλλία μέχρι το θάνατό του το 1937. Υπηρέτησε στην Ελλάδα ως στρατιωτικός γιατρός κατά την εποχή των Βαλκανικών πολέμων και διακρίθηκε στη Γαλλία για τις μελέτες του περί την φυματίωση. Δημοσίευσε ιατρικές μελέτες και ποιήματά του στα γαλλικά, μετέφρασε δε και έργα Ελλήνων λογοτεχνών στη γλώσσα αυτή. Είναι γνωστός περισσότερο ως Hermann Cara.

Πηγές:

1. Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια
2. Τίτος Κολώτας - Φωνή Λεμεσού: Ο Δήμαρχος Ιωάννης Καραγεωργιάδης 
3. Βιογραφικόν Λεξικόν Κυπρίων, Αριστείδης Κουδουνάρης, σελ.281