Καστορίων ο Σολεύς
Αρχαίος Κύπριος ποιητής που, όπως φανερώνει και το επίθετό του, καταγόταν από την πόλη των Σόλων. Έζησε στα τέλη του 4ου και στις αρχές του 3ου π.Χ. αιώνα.
Λίγες πληροφορίες για τον ποιητή και το έργο του διέσωσε ο Αθήναιος στο έργο του Δειπνοσοφισταί, που κι αυτός άντλησε, όπως γράφει, από τον επίσης Σολέα φιλόσοφο Κλέαρχο*.
Από τα έργα που έγραψε ο Καστορίων, αναφέρονται εγκωμιαστικά ποιήματά του για τον άρχοντα των Αθηνών Δημήτριο Φαληρέα (350 π.χ)– 280 π.χ.) τα οποία ψάλλονταν από χορό στην πομπή των Διονυσίων στην Αθήνα. Μεταξύ άλλων, στα ποιήματα ο Φαληρέας απεκαλείτο ηλιόμορφος:
...ἐξόχως δ’ εὐγενέτας ἡλιόμορφος ζαθέοισ’ ἄρχων σε τιμαῖσι γεραίρει...
Εξάλλου ο Αθήναιος, αντλώντας από τον Κλέαρχο τον Σολέα, μνημονεύει ποίημα του Καστορίωνος στον Πάνα, που διακρίνεται για τη μετρική του ιδιοτυπία: Η κάθε διποδία του ιαμβικού στίχου του ποιήματος περιελάμβανε ολόκληρες λέξεις που είχαν άθροισμα 11 γραμμάτων η κάθε μια, ώστε να μπορεί κάποιος να ανακατατάσσει τις διποδίες μέσα στο στίχο χωρίς να διαταράσσεται ούτε το μέτρο ούτε το νόημα. Για παράδειγμα, ο στίχος:
σε τόν βολαῖς νιφοκτύποις δυσχείμερον
που μπορεί να δώσει το ίδιο νόημα, στο ίδιο μέτρο, αν διαβαστεί κι έτσι:
νιφοκτύποις σέ τόν βολαῖς δυσχείμερον
Ο πιο πάνω στίχος είναι ο πρώτος από απόσπασμα που διασώζει ο Αθήναιος και που είναι το ακόλουθο:
... σέ τόν βολαῖς νιφοκτύποις δυσχείμερον
ναίονθ' ἕδραν, θηροκτόνε Πάν, χθόν' Ἀρκάδων
κλήσω γραφῇ τῇδ' ἐν σοφῇ πάγκλειτ' ἔπη
συνθείς, ἄναξ, δύσγνωστα μή σοφῷ κλυειν,
μουσοπόλε θήρ, κηρόχυτον ὅς μείλιγμ’ ἰεῖς...
Κατά μετάφραση του Κ. Χατζηιωάννου (ΑΚΕΠ. Γα', 1975, αρ. 6):
...εσένα, Παν, θηριοβοσκέ, που κατοικάς την παγερή
απ’ τις χιονόπληκτες βολές τη χώρα των Αρκάδων
θέ ν’ ανυμνώ, μ’ αυτή μου τη σοφή γραφή πανένδοξα
συνθέτοντας τραγούδια, δυσνόητα στο μη σοφό ν’ ακούσει,
μουσόφιλο αγρίμι, που μελιστάλακτο σουραύλισμα σκορπίζεις...
Ο Αθήναιος δίνει κι άλλο παράδειγμα όπου μπορούν να συντεθούν στίχοι «ὥστε πλείω πρός τήν χρῆσιν ἐκ τοῦ ἑνός ἔχειν οὕτω λέγοντας»:
μέτρον φράσον μοι τῶν ποδῶν μέτρον λαβών
λαβών μέτρον μοι τῶν ποδῶν μέτρον φράσον
Δηλαδή:
πες μου το μέτρο των ποδών παίρνοντας μέτρο
παίρνοντας μέτρο των ποδών το μέτρο πες μου
Και:
οὐ βούλομαι γάρ τῶν ποδῶν μέτρον λαβεῖν
λαβεῖν μέτρον γάρ τῶν ποδῶν οὐ βούλομαι
Δηλαδή:
γιατί δεν θέλω των ποδών μέτρο να πάρω
να πάρω μέτρο των ποδών γιατί δεν θέλω
Δεν γνωρίζουμε περισσότερα για τη ζωή και το έργο του Καστορίωνος που, ωστόσο, φαίνεται να ήταν σημαντικός ποιητής και, πιθανότατα, είχε ζήσει και στην Αθήνα.