«Κυπριακός Φύλαξ»

Image

Μεγάλη παγκύπρια εβδομαδιαία πολιτική εφημερίδα που απετέλεσε σταθμό στην ιστορία και εξέλιξη του κυπριακού Τύπου. Κυκλοφόρησε το πρώτο της φύλλο στη Λευκωσία στις 8 Απριλίου 1906. Ιδιοκτήτης ήταν ο Εφραίμ Κ. Πετρίδης, που ήταν και ο ιδιοκτήτης του τυπογραφείου «Λευκωσία», όπου εκτυπωνόταν η εφημερίδα. Υπεύθυνος συντάξεως και μαχητικός αρθρογράφος της ήταν ο πρωτοπόρος της κυπριακής δημοσιογραφίας Ελλάδιτης καθηγητής Νικόλαος Καταλάνος, που υπήρξε πραγματικός εθνεγέρτης και θερμός υποστηρικτής των εθνικών αγώνων των Κυπρίων. 

Η εφημερίδα είχε μέγεθος 56X36 εκ., ήταν πεντάστηλη (πλάτος στήλης 6 εκ.) και τετρασέλιδη. Το πρώτο πανηγυρικό της φύλλο είχε στο μέσο και μονόφυλλο παράρτημα, του οποίου, όμως, μόνο η μια σελίδα ήταν τυπωμένη (η άλλη παρέμεινε λευκή). Η τιμή της εφημερίδας ήταν δυο γρόσια και η ετήσια συνδρομή 10 σελίνια για το εσωτερικό και 14 για το εξωτερικό.

 

Η εφημερίδα χαρακτηριζόταν από πλούσια και μαχητική αρθρογραφία, ειδησεογραφική κάλυψη τοπικών και διεθνών γεγονότων και εξελίξεων, και είχε επιστημονικές, καλλιτεχνικές και λογοτεχνικές στήλες. Αποτελεί βασική πηγή πληροφόρησης για τις πολιτικές, οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές κυπριακές συνθήκες της εποχής εκείνης.

 

Λόγω της μαχητικής του αρθρογραφίας και της άλλης εθνικής του δραστηριότητας, οι βρετανικές αποικιακές αρχές απελαύνουν τον Καταλάνο από την Κύπρο το 1921 και τη διεύθυνση της συντάξεως αναλαμβάνει από το 1924 ο Κωνσταντίνος Α. Κωνσταντινίδης. Η εφημερίδα συνεχίζει την έκδοσή της με τον τίτλο Νέος Κυπριακός φύλαξ και διατηρεί σταθερά την έκδοσή της μέχρι το 1950. Στο τελευταίο στάδιο της ζωής της εφημερίδας τη διεύθυνση της συντάξεως ανέλαβε ο Βίας Μαρκίδης (γαμβρός του Κ.Α. Κωνσταντινίδη) ο οποίος ανέλαβε αργότερα την αρχισυνταξία της εφημερίδας Ἔθνους και υπήρξε ο πρώτος Κύπριος διευθυντής του Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου.

 

Κοινωνική ευαισθησία

Η Εφημερίδα επεδείκνυε πολύ συχνά την ευαισθησία της για τους ανθρώπους της καθημερινής βιοπάλης. Διαβάζουμε για δυο ατυχήματα, ένα οδικό και ένα εργατικό, όπως τα κατέγραψε ο Κυπριακός Φύλαξ, του Νικόλαου Καταλάνου, στο φύλλο της 25ης Απριλίου 1914. Ακολουθούν και τα σχόλια της ίδιας εφημερίδας για την έλλειψη ειδικής νομοθεσίας και κυβερνητικού ενδιαφέροντος.

 

Θύματα βιοπάλης

Τη εβδομάδι ταύτη συνέβησαν δύο δυστυχήματα εις δύο βιοπαλαιστάς οικογενειάρχας.

Ο σιδηρουργός κ. Χαράλ. Κυριακίδης μετέβαινεν εις Αθηαίνου εφ’ αμάξης τη π. Κυριακή ήτις καθ’ οδόν υπό αδεξιότητος του αμαξηλάτου παρεσύρθη και έκλινε προς την ετέραν πλευράν. Ο εν λόγω σιδηρουργός καθήμενος παρά τον αμαξηλάτην εξεσφενδονίσθη μακράν της αμάξης και εθλάσθη η ετέρα κνήμη του και εμωλωπίσθη σοβαρώς κατά το γόνυ του ετέρου ποδός. Μετεφέρθη εις Λευκωσίαν τη επιούση διατελών εκτός κινδύνου.

Τη π. Τρίτη υπάλληλος εν ατμομύλω έξωθι της Λευκωσίας περιεπλάκη φαίνεται εις τους τελαμώνας της μηχανής και απεκόπη η αριστερά χειρ του, εθλάσθη η ετέρα κνήμη του και εμωλωπίσθη σοβαρώς εις διάφορα μέρη του σώματός. Μετεκομίσθη εις το Νοσοκομείον όπου η χειρ του απεκόπη από τους βραχίονος, φαίνεται δε ότι διατελεί εκτός κινδύνου της ζωής του.

 

Το καθήκον της κυβερνήσεως

Εις πάσας τας πεπολιτισμένας χώρας πάσα κατεβλήθη και καταβάλλεται φροντίς υπέρ της ασφαλείας των βιοπαλαιστών εργατών και άλλων και μόνον εν τη μακαρία ταύτη χώρα οι βιοπαλαισταί είναι απροστάτευτοι και απροφύλακτοι από οιουδήποτε κινδύνου.

Τα πρόσφατα ταύτα δυστυχήματα, άτινα εβύθισαν εις δυστυχίαν δύο πολυμελείς οικογενείας αποτελούσι συνέχειαν τραγωδίας επανειλημμένων δυστυχημάτων, άτινα πρέπει να τερματισθώσιν.

Ας επιθεωρηθώσι πάντα τα εργοστάσια και ας επιβληθή εις τους κ.κ. εργοστασιάρχας παν προφυλακτικόν μέτρον (και είναι δυνατά πλείστα τοιαύτα) διά νόμου δε να καταστώσιν ούτοι υπεύθυνοι διά παν δυστύχημα προερχόμενον εξ αμελείας τούτων.

Διά τους αμαξηλάτας ωρίσθησαν διά νόμων προσόντα, και αγνοούμεν κατά πόσον τηρείται ο νόμος ούτος. Εις τους αμαξηλάτας εμπιστεύεται καθ’ εκάστην η ζωή των διαφόρων επιβατών και πρέπει ούτοι να μετέρχωνται το επάγγελμα μετά δοκιμασίαν αυστηράν περί της δεξιότητος αυτών, να αφαιρώνται  δε την άδειαν εξασκήσεως του επαγγέλματος αυτών οσάκις γίνωνται πρόξενοι δυστυχημάτων εξ αδεξιότητος ή και κακού χαρακτήρος αυτών.

 
 

Πηγές

  1. Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια
  2. Πέτρος Παπαπολυβίου: Περί Ιστορίας