Παπακυριακού Ηλίας

Image

Ήρωας του ένοπλου απελευθερωτικού αγώνα του 1955-1959. Γεννήθηκε στο χωριό Λυθράγκωμη της Καρπασίας στις 25 Ιανουαρίου 1938 και έπεσε μαχόμενος στο χωριό Λιοπέτρι στις 2 Σεπτεμβρίου 1958. Αν και νεαρότατος στην ηλικία, είχε καταταγεί από νωρίς στις τάξεις της ΕΟΚΑ κι είχε αποτελέσει στέλεχος ομάδων κρούσεως της Οργάνωσης. Πήρε μέρος σε αρκετές επιχειρήσεις. Ήταν ο ένας εκ των τεσσάρων που έδωσαν την ηρωική μάχη στον Αχυρώνα του Λιοπετρίου στις 2 Σεπτεμβρίου 1958, εναντίον πολυαρίθμων Βρετανών στρατιωτών που τους είχαν περικυκλώσει (οι άλλοι ήσαν οι Χρήστος Σαμάρας, Φώτης Πίττας και Ανδρέας Κάρυος). Και οι τέσσερις σκοτώθηκαν ύστερα από πολύωρη μάχη.

 

 

Η καταγωγή της οικογένειας του Ηλία, ήταν από την Γιαλούσα, συγκεκριμένα ο Παπακυριάκος Χ’’Ιωάννου, προπάππος του Ηλία, καταγόταν από την Γιαλούσα ή οποία ήταν πολιτιστική προέκταση της Αχαιών Ακτή. Ο Παπανικόλας Λιασή, παππούς του Ηλία Παπακυριακού ήταν ο ιερέας της Λυθράγκωμης, που αψηφώντας αντίποινα από τους Βρετανούς αποικιοκράτες είχε υπογράψει ώς Ιερέας Λυθράγκωμης τα Ενωτικά Δημοψηφίσματα του 1921 και 1930. Ο Παπανικόλας Λιασή συνέβαλε στη διαμόρφωση του χαρακτήρα και του ήθους του Ηλία.

 

Ο Ηλίας μεγάλωσε κοντά στην εκκλησία της Παναγίας της Κανακαριάς σε δύσκολη εποχή, επτά χρόνια μετά τα Οκτωβριανά.

Συνήθιζε να επισκέπτεται την Παναγιά της Κανακαριάς για να προσκυνήσει και να προσευχηθεί. Εκεί στο χωριό του άρχισε να γράφει πατριωτικά συνθήματα στους τοίχους. Τελείωσε το δημοτικό στο σχολείο Λυθράγκωμης, και εγγράφεται στο Ελληνικό Γυμνάσιο Αμμοχώστου. Ήταν άριστος στα μαθήματα, στο ακόντιο, και την πετόσφαιρα.

 

Μετακομίζει στο Βαρώσι για να φοιτά στο γυμνάσιο Αμμοχώστου, και μένει στο σπίτι της αδελφής του Ανδριανής, (οδό Ερμού 14, στο Κάτω Βαρώσι) η οποία ήταν παντρεμένη στην πόλη. Με ένα ανάστημα που έφθανε το 1,96 μ ξεχώριζε από τους άλλους μαθητές. Μεγάλη του αδυναμία ήταν η πετόσφαιρα. Πήρε μέρος σε πάρα πολλές διαδηλώσεις εναντίων των κατακτητών, η φωνή του δυνατή ξεχώριζε στις διαμαρτυρίες και στα συνθήματα για Ενωση της Κυπρου με την Ελλάς, καθώς με το ανάστημα του ήτανε παράδειγμα στους υπολοίπους. Συνελήφθη τουλάχιστον δύο φορές κατά την διάρκεια των διαδηλώσεων στο Βαρώσι από τους Άγγλους. Την μία εκ των δύο, οδηγήθηκε από τους κατακτητές σε ένα ερημικό πορτοκαλεώνα στον Άγιο Μέμνωνα και διατάχθηκε από τους ένοπλους άγγλους να τρέξει, για να φύγει. Αρνήθηκε να τρέξει και αντί αυτού ξεκούμπωσε το πουκάμισο που φορούσε και τους απάντησε «Πυροβολήστε εδώ! δείχνοντας το στήθος του, όχι στην πλάτη», σάστισαν οι Άγγλοι και τον άφησαν να φύγει.

 

Στις 7 Φεβρουαρίου 1956, ο Πετράκης Γιάλλουρος, φίλος και συμμαθητής του Ηλία, φονεύεται όταν αγγλικά στρατεύματα κατοχής άνοιξαν πύρ εναντίων άοπλης μαθητικής διαδήλωσης του Γυμνασίου Αμμοχώστου. Ο Γιάλλουρος ήταν σημαιοφόρος στην διαδήλωση και κρατώντας την ελληνική σημαία είπε τα τελευταία του λόγια «Πεθαίνω.. Ζήτω η Ένωσις» Ο θάνατος του Πετράκη Γιάλλουρου συγκλόνισε τον Ηλία. Ορκίστηκε πως θα εκδικηθεί τον φίλο του. Φοίτησε μέχρι την έκτη τάξη, δεν ολοκλήρωσε την φοίτηση του γιατί εντάχθηκε στον Αγώνα της ΕΟΚΑ.

 

 Αρχικά διένειμε φυλλάδια και προκηρύξεις της ΕΟΚΑ, όπως επίσης και έγραφε συνθήματα στους τοίχους. Έγραψε τα πρώτα συνθήματα της ΕΟΚΑ στο χωριό του. Σιγά σιγά πέρασε στις ένοπλες ομάδες. Έδρασε στην Μεσαορία, στην Λύση και στην Άσσια, Μαραθόβουνο με πολυεπίπεδη αντίσταση. Έλαβε μέρος σε ενέδρες, σε ανατινάξεις στόχων, και σε μάχες.

Έπιασε δουλειά στο λιμάνι, για να έχει την ευχέρεια να παραλαμβάνει οπλισμό από τα πλοία που αγκυροβολούσαν στην Αμμόχωστο. Ίδρυσε ομάδες εθνοφρουράς, που καθήκον τους ήταν να προστατεύουν τα γύρω χωριά Άσσια, Βατυλή, Λύση, Κοντέα. Εκπαίδευσε αρκετούς νέους στα όπλα και στη χρήση χειροβομβίδων. Είχε αναλάβει ως Υποτομεάρχης στο σύμπλεγματων χωριών Άσσια, Αφάνεια, Βατυλή, Στρογγυλός, Μουσουλίτα, Βιτσάδα, Μαραθόβουνος και Αγκαστίνα.

 

Στον Αχυρώνα του Λιοπετρίου

 

Στις 30 Αυγούστου, ο Φώτης Πίττας και οι συναγωνιστές του Ανδρέας Κάρυος, Ηλίας Παπακυριακού και Χρήστος Σαμάρας κατόπιν εντολής μετέβησαν στο Λιοπέτρι για να εκπαιδεύσουν τα τοπικά μέλη της ΕΟΚΑ. Κατά τις πρώτες πρωινές ώρες της επόμενης ημέρας απέκλεισαν την περιοχή ισχυρές βρετανικές δυνάμεις. Στην προσπάθειά τους να σπάσουν τον κλοιό και να διαφύγουν με αυτοκίνητο, τα μέλη της ΕΟΚΑ ενεπλάκησαν σε ανταλλαγή πυροβολισμών με αποτέλεσμα να αναγκαστούν να καταφύγουν σε έναν αχυρώνα του χωριού.

 

Στις 2 Σεπτεμβρίου 1958, οι Βρετανοί στρατιώτες κινήθηκαν προς τον αχυρώνα, δέχτηκαν όμως πυρά με αποτέλεσμα να ξεσπάσει μάχη. Μετά από πολύωρη σύγκρουση και ενώ οι άνδρες της ΕΟΚΑ αρνήθηκαν να παραδοθούν, οι στρατιώτες έβαλαν φωτιά στον αχυρώνα με αποτέλεσμα ο Πίττας και οι συμμαχητές του να σκοτωθούν στην προσπάθειά τους να πραγματοποιήσουν έξοδο[6]. Κατά τη σύγκρουση, πέραν των μελών της ΕΟΚΑ, σκοτώθηκε ένας Βρετανός στρατιώτης και τραυματίστηκαν άλλοι πέντε.

 

Μετά το θάνατό του απονεμήθηκε το απόλυτήριο του σχολείου του, αφού δεν είχε εκπληρώσει τις μαθητικές του υποχρεώσεις προς τιμήν του αγώνος, τιμώντας τον έτσι για την προσφορά του στον αγώνα κατά της Αγγλικής αποικιοκρατίας.