Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Πυργά- Pyrga. Χωριό της επαρχίας Αμμοχώστου, στη γεωγραφική περιφέρεια της Μεσαορίας, περί τα 24 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της πόλης της Αμμοχώστου. Βρίσκεται στην κατεχόμενη από το 1974 από τα τουρκικά στρατεύματα εισβολής περιοχή της Κύπρου.

Τα Πυργά είναι κτισμένα σε μέσο υψόμετρο 25 μέτρων. Από πλευράς ανάγλυφου το τοπίο τους είναι ένας εκτεταμένος κάμπος που είναι διαμελισμένος από τον ποταμό Πηδιά, που ρέει στα νότια του οικισμού, και από τον Κόπρη, παραπόταμο του Πηδιά, που ρέει στα βόρειά του.

Από γεωλογικής απόψεως, στη διοικητική έκταση του χωριού κυριαρχούν οι πρόσφατες αλλουβιακές αποθέσεις της Ολόκαινης γεωλογικής περιόδου, πάνω στις οποίες αναπτύχθηκαν προσχωσιγενή εδάφη.

Τα Πυργά δέχονται μια χαμηλή μέση ετήσια βροχόπτωση που κυμαίνεται περί τα 310 χιλιοστόμετρα. Στην περιοχή τους κυριαρχούσε, πριν από την τουρκική εισβολή του 1974, η μονοκαλλιέργεια των σιτηρών.

Από συγκοινωνιακής απόψεως, τα Πυργά βρίσκονται δίπλα στον καινούργιο δρόμο Λευκωσίας-Αμμοχώστου που τα συνδέει με τα δυο μεγάλα αστικά κέντρα. Στα βορειοδυτικά συνδέονται με το χωριό Γέναγρα (περί τα 5 χμ.), στα βόρεια με το χωριό Λευκόνοικον (περί τα 9 χμ.) και στα ανατολικά με το χωριό Πραστειόν (περί τα 3,5 χμ.). Συνδέονται επίσης με χωματόδρομο στα βορειοανατολικά με το χωριό Περιστερώνα (περί τα 5 χμ.).

Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, οι πλήρεις απογραφές πληθυσμού έχουν ως ακολούθως:

Ιστορικά στοιχεία

Το χωριό υφίστατο κατά τα Μεσαιωνικά χρόνια. Βρίσκεται δε σημειωμένο σε παλαιούς χάρτες ως Piera. Ήταν μικρό φέουδο κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας, όμως δεν γνωρίζουμε σε ποια οικογένεια ευγενών ανήκε.

Η κύρια εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στον αρχάγγελο Μιχαήλ.

Το χωριό είναι γνωστό από την επανάσταση κατά των Τούρκων το 1833, ως εκ του γεγονότος ότι στην περιοχή του (κατά μια εκδοχή) τα τουρκικά στρατεύματα πρόλαβαν και συνέλαβαν τον αρχηγό του επαναστατικού κινήματος στην Καρπασία καλόγερο Ιωαννίκιο (που κατευθυνόταν προς τη Λάρνακα).

Βλέπε λήμμα: Η επανάσταση του 1833 στην Καρπασία

Μετά την τουρκική εισβολή του 1974 και την προσφυγοποίηση των κατοίκων του, το χωριό παρέμεινε εγκαταλειμμένο, σύμφωνα προς πληροφορίες του 1976. Μεταγενέστερες πληροφορίες (1978) ανέφεραν ότι στο χωριό είχαν μεταφερθεί κι εγκατασταθεί Τούρκοι έποικοι. Αργότερα, άλλες πληροφορίες ανέφεραν ότι οι Τούρκοι το μετέτρεψαν σε στρατόπεδο ή και αποθήκες.

Οι Τούρκοι, στο πλαίσιο της προσπάθειας τουρκοποίησης όλων των ελληνικών τοπωνυμίων στις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου, μετονόμασαν τα Πυργά το 1975 σε Pirhan, που σημαίνει παλαιό πανδοχείο.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια