Φιλόκυπρος

Image

Κύπριος βασιλιάς (;) της αρχαίας πόλης του Ιδαλίου (περιοχή σημερινού χωριού Δάλι), κατά τον 5ο π.Χ. αιώνα, και συγκεκριμένα γύρω στα 480-470 π.Χ.

 

Ο Φιλόκυπρος μας είναι γνωστός από αναφορά του ονόματός του ως επωνύμου άρχοντα του Ιδαλίου στη γνωστή πινακίδα του Ιδαλίου. Η πινακίδα αυτή βρέθηκε στα ερείπια του ναού της Αθηνάς στο Ιδάλιον πριν από το 1850 και σήμερα φυλάσσεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη του Παρισιού. Πρόκειται για χάλκινη πλάκα που φέρει επιγραφή και στις δυο πλευρές της, σε συλλαβική γραφή (βλέπε κείμενο της επιγραφής). Η επιγραφή σχετίζεται προς συμφωνία μεταξύ της πόλης του Ιδαλίου και ενός γιατρού, του Ονάσιλου, κατά τη διάρκεια της πολιορκίας του Ιδαλίου από τους Πέρσες και τους Φοίνικες του Κιτίου, κι αφορούσε την αμοιβή του γιατρού για τις υπηρεσίες του κατά τη διάρκεια του πολέμου. Το κείμενο αρχίζει (σε μετάφραση), έτσι:

 

Όταν την πόλη του Ιδαλίου πολιορκούσαν οι Πέρσες και οι Κιτιείς, τη χρονιά του Φιλοκύπρου του γιου του Ονασαγόρα, ο βασιλιάς Στασίκυπρος και οι πολίτες του Ιδαλίου...

 

Αναφέρεται, συνεπώς, βασιλιάς του Ιδαλίου αυτή την εποχή ο Στασίκυπρος, αλλά ως επώνυμος άρχων, που μάλιστα το όνομά του χρησιμοποιείται για τον καθορισμό της χρονολογίας, μνημονεύεται ο Φιλόκυπρος, γιος του Ονασαγόρα.

 

Είναι πιθανό η σειρά των βασιλιάδων του Ιδαλίου κατά τον 5ο π.Χ. αιώνα να ήταν:

 

  1. Ονασαγόρας
  2. Φιλόκυπρος
  3. Στασίκυπρος

 

Ο Στασίκυπρος ήταν ο τελευταίος βασιλιάς του Ιδαλίου, πριν η πόλη υποδουλωθεί στους Φοίνικες του Κιτίου. Για τους υπόλοιπους βασιλιάδες έγιναν πολλές συζητήσεις αλλά τα πράγματα εξακολουθούν να είναι ασαφή. Μερικοί θεωρούν τον Φιλόκυπρο όχι βασιλιά (αφού την ίδια εποχή ως βασιλιάς αναφέρεται ο Στασίκυπρος) αλλ' επώνυμο άρχοντα απλώς. Είναι όμως παράξενο να χρησιμοποιείται το δικό του όνομα (παρά την ύπαρξη βασιλιά) για καθορισμό της χρονολογίας. Τούτο συνέβαινε στα δημοκρατικά πολιτεύματα, όπως στην Αθήνα, όπου δεν υπήρχε βασιλιάς.

 

Το πιθανότερο -κατά τη δική μας άποψη- είναι ότι κι ο Φιλόκυπρος κι ο (γιος και διάδοχός του;) Στασίκυπρος διετέλεσαν βασιλιάδες του Ιδαλίου. Η ταυτόχρονη αναφορά των δυο ονομάτων στην πινακίδα πιθανώς εξηγείται ως εξής: Ο πόλεμος με τους Πέρσες και τους Κιτιείς άρχισε επί Φιλοκύπρου. Κατά τη διάρκεια του πολέμου ο Φιλόκυπρος πέθανε ή σκοτώθηκε και τον διαδέχθηκε αμέσως ο Στασίκυπρος που συνέχισε τον πόλεμο κι έκανε (ή επιβεβαίωσε) τη συμφωνία που αναγράφεται στην πινακίδα του Ιδαλίου. Βέβαια αυτή η άποψη αποτελεί μια ακόμη θεωρία, που δεν μπορεί να αποδειχθεί.