Γεώργιος άγιος, Βάσα Κοιλανίου

Image

Γύρω στα 300 μ. στα βορειοανατολικά του χωριού Βάσα, αριστερά του δρόμου που οδηγεί προς το χωριό βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Ανήκει στον τύπο του μονόκλιτου με τρούλλο ναού. Στις αρχές του 20ου αιώνα ο δυτικός τοίχος του ναού κατεδαφίστηκε και ο ναός επεκτάθηκε στα δυτικά. Ο αρχικός ναός είχε εσωτερικές διαστάσεις 5,80 Χ 3,25 μ. περίπου χωρίς την ημικυκλική αψίδα. Η δυτική προσθήκη έχει διαστάσεις 3,50 Χ 2,43 μ. Ο τρούλλος του ναού έχει τέσσερα παράθυρα και η αψίδα ένα, που διευρύνθηκε σε νεότερα χρόνια και έγινε ορθογώνιο. Στο μέσο του νότιου τοίχου του αρχικού ναού υπάρχει θύρα πλάτους 1,45 μ. Μια άλλη θύρα του ίδιου πλάτους υπάρχει και στο νότιο τοίχο της προσθήκης.

 

Ο ναός είχε διακοσμηθεί με τοιχογραφίες, που έχουν πάθει αρκετή φθορά λόγω της υγρασίας. Στον τρούλλο εικονίζεται στο κέντρο ο Παντοκράτωρ περιβαλλόμενος από ζώνη δεομένων αγγέλων και την Θεοτόκο δεομένη σε στάση μετωπική και τον Πρόδρομο, πάνω από το ανατολικό παράθυρο του τρούλλου. Κάτω από την Θεοτόκο εικονίζεται ο Εμμανουήλ (ο Χριστός νέος, αγένειος). Ανάμεσα στα παράθυρα του τρούλλου εικονίζονται δώδεκα προφήτες (από τους οποίους σώζονται εννέα, ενώ των τριών άλλων μόνο τμήματα σώζονται) και στα σφαιρικά τρίγωνα οι ευαγγελιστές.

 

Στο τεταρτοσφαίριο της αψίδας εικονίζεται η Θεοτόκος όρθια δεομένη, φέρουσα τον Χριστό σε μετάλλιο, ανάμεσα στους αρχαγγέλους. Στον ημικυκλικό τοίχο της αψίδας εικονίζονταν έξι ιεράρχες που έχουν υποστεί πολλή φθορά. Διακρίνονται μόνο ο άγιος Βασίλειος, ο Γρηγόριος ο Θεολόγος και άλλος αδιάγνωστος.

 

Στο τύμπανο του ανατολικού τυφλού τόξου του νότιου τοίχου εικονίζεται ο άγιος «Βλάσις», στο ανατολικό ποδαρικό του τόξου ο Ρωμανός ο Μελωδός και στο δυτικό ο Γρηγόριος ο Θαυματουργός. Πάνω από το τυφλό τόξο εικονίζονται δυο αδιάγνωστοι άγιοι και ο άγιος Παντελεήμων. Στο ανατολικό τυφλό τόξο του βόρειου τοίχου έχουν καλυφθεί οι τοιχογραφίες με στρώμα γύψου. Στο κεντρικό τυφλό τόξο του νότιου τοίχου εικονίζεται ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, στο ανατολικό ποδαρικό του τόξου ο απόστολος Πέτρος και στο δυτικό αδιάγνωστη αγία. Ανατολικά της νότιας εισόδου εικονίζεται ο Πρόδρομος σε στάση δέησης και ανατολικότερα ο Χριστός, κάτω από τον απόστολο Πέτρο. Στην ανατολική όψη της νοτιοδυτικής παραστάδος εικονίζεται άγιος Στυλίτης. Στη βόρεια όψη της παραστάδος αυτής εικονίζεται ο απόστολος Παύλος. Στο τύμπανο του δυτικού τυφλού τόξου του νότιου τοίχου εικονίζεται ο αρχάγγελος Μιχαήλ και στο εσωρράχιο η αγία Αναστασία. Στο νότιο ήμισυ της δυτικής καμάρας εικονίζεται πάνω η Σταύρωση και κάτω ο Επιτάφιος Θρήνος.

 

Στο βόρειο ήμισυ της δυτικής καμάρας εικονίζεται η εις Άδου Κάθοδος άνω, και οι Μυροφόρες μπροστά στο κενό Μνημείο, κάτω. Στο δυτικό τυφλό τόξο του βόρειου τοίχου εικονίζονται οι άγιοι Κωνσταντίνος και Ελένη και στο εσωρράχιο μια αδιάγνωστη αγία κι ένας αδιάγνωστος άγιος. Στο τύμπανο του κεντρικού τυφλού τόξου του βόρειου τοίχου εικονίζεται ο άγιος Γεώργιος επιζωγραφισμένος από το Νίκο Νικολαΐδη. Όμως οι σκηνές του μαρτυρίου του αγίου είναι οι αρχικές. Οι τοιχογραφίες έχουν πάθει πολλή καταστροφή από την υγρασία και φωτιά. Ο καθαρισμός των τοιχογραφιών δεν έχει ολοκληρωθεί. Είναι όμως δυνατή η εκτίμηση της αξίας και η χρονολογική τοποθέτησή τους στο 15ο αιώνα.