Άσυλον

Image

Κατά την αρχαιότητα τα ιερά των θεών, οι ναοί, οι βωμοί και τα αγάλματά τους, ήσαν απαραβίαστα και, ως εκ τούτου, μπορούσαν να προσφέρουν άσυλο (δηλαδή την σεβαστή προστασία της θεότητας) σε κάθε φυγάδα και καταδιωκόμενο, έστω και δούλο ή εγκληματία, που κατέφευγε εκεί. Ο ικέτης παρέμενε απείρακτος και ασφαλής όσο έμενε στο ναό ή είχε επαφή με τον βωμό ή το άγαλμα της θεότητας στην οποία είχε καταφύγει. Το απαραβίαστο και σεβαστό των ιερών αυτών χώρων τους έκανε να χρησιμοποιούνται σε πολλές περιπτώσεις και ως θησαυροφυλάκια, δημόσια ή και ιδιωτικά ακόμη.

 

Όμως δεν είχαν όλα τα ιερά το δικαίωμα παροχής ασύλου, παρά μόνο τα μεγάλα απ' αυτά, πανελλήνιας αναγνώρισης, όπως του Απόλλωνος στους Δελφούς, του Διός στη Δωδώνη, της Αθηνάς στην Τεγέα. Υπήρχαν στην Ελλάδα πολλά άλλα τοπικά ιερά που παρείχαν επίσης άσυλο, ενώ πάρα πολλά άλλα δεν είχαν το δικαίωμα αυτό.

 

Στην Κύπρο, το δικαίωμα παροχής ασύλου είχαν τρεις μόνο ναοί, εκείνοι της Αφροδίτης στην Πάφο, της Αφροδίτης στην Αμαθούντα και του Διός στη Σαλαμίνα. Τούτο είναι γνωστό από ένα χωρίο του Λατίνου συγγραφέα Τάκιτου (Annales, III, 62), όπου αναφέρεται ότι το 22 μ.Χ. επί αυτοκράτορα Τιβερίου, οι Πάφιοι, οι Σαλαμίνιοι και οι Αμαθούσιοι ζήτησαν από τη ρωμαϊκή σύγκλητο και κέρδισαν το δικαίωμα του ασύλου για τους αντίστοιχους ναούς τους. Οι κάτοικοι του Κουρίου δεν φαίνεται να είχαν ζητήσει το ίδιο δικαίωμα για τον ναό του Απόλλωνος Υλάτου, παρόλο ότι και ο ναός αυτός ήταν το ίδιο φημισμένος.

 

Δεν είναι γνωστό αν ναοί στην Κύπρο είχαν το δικαίωμα προσφοράς ασύλου και σε προηγούμενες εποχές.

 

Η λέξη άσυλον σήμαινε τοποθεσία ασφαλή, στην οποία δεν ίσχυαν τα αντίποινα για κάποια πράξη. Η λέξη σῦλον σήμαινε αντίποινο.