Η Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια

Μεικτό σώμα Στρατού αποτελούμενο από Ε/κ και Τ/κ το οποίο ιδρύθηκε και λειτούργησε έως και το Δεκέμβριο του 1963 με βάση τις συνθήκες Ζυρίχης - Λονδίνου. Μετά την τουρκοκυπριακή ανταρσία και την αποχώρηση των Τουρκοκυπρίων από τον στρατό, ο Κυπριακός Στρατός διαλύθηκε. 

Το νομοσχέδιο Περί Συγκροτήσεως Κυπριακού Στρατού είχε ψηφιστεί στις 20 Ιανουαρίου 1961 κατά τη διάρκεια μιας ολονύχτιας  συνεδρίασης της Βουλής με πολλές έντονες συζητήσεις. Οι Τούρκοι βουλευτές ψήφισαν υπερ του νομοσχεδίου ενώ 5 αριστεροί βουλευτές και πέντε βουλευτές του Πατριωτικού Μετώπου απείχαν της ψηφοφορίας.

Σύμφωνα προς το άρθρο 129 του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας, η Κύπρος έχει στρατό δύο χιλιάδων ανδρών, εκ των οποίων εξήκοντα επί τοις εκατόν είναι Έλληνες και τεσσαράκοντα επί τοις εκατόν είναι Τούρκοι.

Επίσης, η παράγραφος 2 του ιδίου άρθρου αναφέρει ότι ὑποχρεωτική στρατιωτική θητεία δεν δύναται να επιβληθεί ειμή κατόπιν κοινης συμφωνίας του Προέδρου και του αντιπροέδρου της Δημοκρατίας.

Βλέπε Κυπριακός Στρατός

Βίντεο Ψηφιακός Ηρόδοτος-Αρχείο ΡΙΚ

Εξάλλου το άρθρο 131 του Συντάγματος αναφέρει ότι οι αρχηγοί και υπαρχηγοί του στρατού, της αστυνομίας και της χωροφυλακής της Δημοκρατίας διορίζονται από κοινού υπό του Προέδρου και του Αντιπροέδρου, κι ότι εκ των τριών αυτών αρχηγών οι δυο θα είναι Έλληνες κι ο ένας θα είναι Τούρκος.

Με βάση τις σχετικές πρόνοιες του Συντάγματος, μετά την ανακήρυξη της Κύπρου σε ανεξάρτητο κράτος (1960), συνεστήθη και το σώμα του Κυπριακού Στρατού που περιελάμβανε τόσο Έλληνες όσο και Τούρκους Κυπρίους, σε αναλογία 60:40, οι οποίοι ήταν μόνιμοι στρατιωτικοί. Μετά τις Διακοινοτικές Ταραχές (τέλος του 1963 κ.ε.) οι Τουρκοκύπριοι στρατιωτικοί του Κυπριακού Στρατού, μαζί με όλους τους Τουρκοκυπρίους αστυνομικούς, βουλευτές, δημοσίους υπαλλήλους και κρατικούς αξιωματούχους, απεχώρησαν από την υπηρεσία τους κι αυτοεγκλωβίστηκαν στους τουρκοκυπριακούς θυλάκους.  Οι εναπομείναντες άνδρες του Κυπριακού Στρατού, μαζί με αστυνομικούς και εθελοντές πολίτες μέλη του Σχεδίου Ακρίτας, έλαβαν μέρος στις συγκρούσεις με τους Τουρκοκυπρίους που ακολούθησαν.  Λίγο αργότερα, ιδρύθηκε η Εθνική Φρουρά με την καθιέρωση της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας. Ο Κυπριακός Στρατός συνέχισε να υφίσταται και κατά τα χρόνια που ακολούθησαν, συνεργαζόμενος όμως με την Εθνική Φρουρά στην οποία εντάχθηκαν τα περισσότερα ελληνοκυπριακά μέλη του.

Διοικητής του Κυπριακού Στρατού διορίστηκε, τον Αύγουστο του 1960, ο Κύπριος στρατηγός Μενέλαος Παντελίδης, που υπηρέτησε στη θέση αυτή μέχρι το 1965, στη συνέχεια δε, υπηρέτησε ως γενικός επιθεωρητής του Κυπριακού Στρατού.

Πηγή

1.Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια

2. www.polignosi.com

3. Εφ. Ελευθερία, 1961-01-21