Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Μια από τις βασικές διαφορές του νέου εκλογικού συστήματος με το παλαιό μετά την ανεξαρτησία, είναι ότι τώρα ο εκλογέας μπορεί να ψηφίσει μόνο ένα συνδυασμό κόμματος ή μόνο ένα μεμονωμένο υποψήφιο, ενώ παλαιότερα είχε το δικαίωμα επιλογής ανάμεσα στους υποψηφίους της εκλογικής του περιφέρειας, ψηφίζοντας συνολικά τόσους υποψηφίους όσες και οι έδρες της περιφέρειας.

Λόγω του νέου εκλογικού συστήματος η διαδικασία της κατανομής των εδρών γίνεται πιο περίπλοκη και συμπληρώνεται σε δυο ή τρία στάδια: σε πρώτη, δεύτερη ή και τρίτη κατανομή, αν εξακολουθούν να υπάρχουν αδιάθετες έδρες.

Η πρώτη κατανομή αρχίζει αμέσως μετά τη συμπλήρωση της διαλογής των ψήφων και γίνεται από τον έφορο εκλογής κάθε εκλογικής περιφέρειας. Για τον σκοπό αυτό αθροίζονται οι έγκυροι ψήφοι της εκλογικής περιφέρειας και το σύνολο διαιρείται με το άθροισμα των εδρών της περιφέρειας. Το πηλίκο που προκύπτει, παραλειπόμενου του κλάσματος, αποτελεί το εκλογικό μέτρο της περιφέρειας. Με το μέτρο αυτό διαιρείται η εκλογική δύναμη κάθε συνδυασμού, δηλαδή το σύνολο των ψήφων που πήρε σ’ ολόκληρη την περιφέρεια. Κάθε συνδυασμός παίρνει τόσες έδρες όσες φορές το εκλογικό μέτρο περιέχεται στην εκλογική του δύναμη.

Οι έδρες που δεν διατίθενται με την πρώτη κατανομή, μεταφέρονται ως αδιάθετες για τους σκοπούς της δεύτερης κατανομής όπως μεταφέρονται και τα αχρησιμοποίητα υπόλοιπα κάθε κόμματος, για τους ίδιους σκοπούς. Στη δεύτερη κατανομή, που γίνεται από τον γενικό έφορο εκλογών, δικαιούνται να συμμετάσχουν μόνο κόμματα ή συνασπισμοί κομμάτων, που:

α) έχουν εξασφαλίσει τουλάχιστον μια έδρα σε οποιαδήποτε εκλογική περιφέρεια από την πρώτη κατανομή και επί πλέον 8% του συνόλου των εγκύρων ψήφων που δόθηκαν σ’ ολόκληρη τη Δημοκρατία- οι συνασπισμοί κομμάτων πρέπει να εξασφαλίσουν 20% (αν είναι συνασπισμοί δυο κομμάτων) ή 25% (αν είναι συνασπισμοί περισσοτέρων των δυο κομμάτων),

ή

β) έχουν εξασφαλίσει το 10% των εγκύρων ψήφων, και προκειμένου για συνασπισμούς κομμάτων το 20% (συνασπισμοί δυο κομμάτων) ή 25% (συνασπισμοί περισσοτέρων των δυο κομμάτων).

Αν δεν υπάρχουν ένα ή περισσότερα κόμματα που να πληρούν τις προϋποθέσεις αυτές, προβλέπεται στο Νόμο σειρά διατάξεων ώστε να συμμετέχουν στη δεύτερη κατανομή πάντοτε δυο κόμματα.

Για να βρεθεί το εκλογικό μέτρο της δεύτερης κατανομής, αθροίζεται το σύνολο των αχρησιμοποίητων υπολοίπων που προκύπτουν από την πρώτη κατανομή όλων των κομμάτων τα οποία συμμετέχουν στη δεύτερη κατανομή και διαιρείται διά του αριθμού των αδιαθέτων εδρών. Με το εκλογικό αυτό μέτρο διαιρείται χωριστά το σύνολο των αχρησιμοποίητων καθ’ όλη την Δημοκρατία υπολοίπων κάθε κόμματος, το δε πηλίκο δείχνει τον αριθμό των εδρών τις οποίες δικαιούται κάθε κόμμα από τη δεύτερη κατανομή.

Αν εξακολουθούν να υπάρχουν αδιάθετες έδρες από τη δεύτερη κατανομή, προσκυρώνονται, ανά μία, κατά σειρά στο κόμμα που παρουσιάζει τα ψηλότερα αχρησιμοποίητα υπόλοιπα από τη δεύτερη κατανομή.

Μετά τη συμπλήρωση της κατανομής των εδρών και τον καθορισμό των εκλεγέντων υποψηφίων, ο γενικός έφορος εκλογών τους ανακηρύσσει χωριστά και δημοσιεύει τα ονόματά τους στην επίσημη εφημερίδα της Δημοκρατίας.

Βουλευτικές εκλογές διεξάγονται στις πιο κάτω περιπτώσεις:

α) Στην περίπτωση της προκήρυξης βουλευτικών εκλογών με την κανονική λήξη της θητείας της Βουλής, οπότε η διενέργειά τους διατάσσεται με διάταγμα του υπουργού Εσωτερικών που δημοσιεύεται στην επίσημη εφημερίδα της Δημοκρατίας. Οι εκλογές διεξάγονται σ’ αυτή την περίπτωση κατά τη δεύτερη Κυριακή του αμέσως προηγούμενου μήνα κατά τον οποίο λήγει η θητεία της απερχόμενης Βουλής.

β) Στην περίπτωση αυτοδιάλυσης της Βουλής πριν από την κανονική λήξη της θητείας της, οπότε η ίδια η Βουλή καθορίζει την ημερομηνία διενέργειας των εκλογών, η οποία δεν μπορεί να απέχει λιγότερο από 30 μέρες και περισσότερο από 40 μέρες από την ημερομηνία που λαμβάνεται μια τέτοια απόφαση.

Όπως προβλέπεται στους ισχύοντες εκλογικούς κανονισμούς, για κάθε εκλογική περιφέρεια εκτυπώνεται ενιαίο ψηφοδέλτιο στο οποίο περιλαμβάνονται όλοι οι συνδυασμοί των υποψηφίων βουλευτών της περιφέρειας και όλοι οι μεμονωμένοι υποψήφιοι. Για κάθε εκλογική περιφέρεια υπάρχει διαφορετικού χρώματος ψηφοδέλτιο.