Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Κλωνάρι- Klonari. Χωριό της επαρχίας Λεμεσού, περί τα 27 χμ. βορειοανατολικά της πόλης της Λεμεσού.

Το Κλωνάρι είναι κτισμένο στη νοτιοανατολική πλευρά του Τροόδους, με μέσο υψόμετρο 475 μέτρων. Το ανάγλυφο είναι τραχύ λοφώδες, με στενές βαθιές κοιλάδες και ρεματιές που οι πλευρές τους είναι απότομες. Το τοπίο είναι διαμελισμένο από το ποτάμιο δίκτυο του ποταμού Βασιλικού.

Από γεωλογικής απόψεως, στη διοικητική έκταση του χωριού κυριαρχούν οι διαβάσες και οι σερπεντινίτες του οφιολιθικού συμπλέγματος του Τροόδους. Πάνω στα πετρώματα αυτά αναπτύχθηκαν πυριτιούχα εδάφη και φαιοχώματα.

Το Κλωνάρι δέχεται μια μέση ετήσια βροχόπτωση περί τα 550 χιλιοστόμετρα. Στην περιοχή του καλλιεργούνται τα δημητριακά, τα νομευτικά φυτά, οι ελιές, λίγες μανταρινιές, αχλαδιές και μηλιές. Ωστόσο η μεγαλύτερη έκταση του χωριού είναι ακαλλιέργητη και σ’ αυτήν φυτρώνει μια άγρια θαμνώδης φυσική βλάστηση. Η κτηνοτροφία είναι περιορισμένη.

Το τραχύ απότομο ανάγλυφο επηρέασε το συγκοινωνιακό δίκτυο του χωριού που δεν είναι πυκνό. Ένας μόνο ελικοειδής σκυρόστρωτος δρόμος συνδέει το Κλωνάρι στα ανατολικά με το χωριό Βίκλα (περί το 1,5 χμ.) και στα νοτιοδυτικά με το χωριό Κελλάκι (περί τα 3 χμ.).

Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, οι πλήρεις απογραφές πληθυσμού έχουν ως ακολούθως:

Το δύσκολο γεωγραφικό περιβάλλον και το φτωχό συγκοινωνιακό δίκτυο είναι οι κύριοι παράγοντες που εμπόδισαν την πληθυσμιακή ανάπτυξη του χωριού, του οποίου ο πληθυσμός παρέμεινε αραιός, ενώ παρατηρήθηκε μια σοβαρή τάση εγκατάλειψής του.

Ιστορικά στοιχεία

Το Κλωνάρι υφίστατο τουλάχιστον από την περίοδο της Φραγκοκρατίας. Αναφέρεται ως Clonari και περιλαμβάνεται στον κατάλογο των κυπριακών χωριών που αποτελούσαν ιδιοκτησία των Ναϊτών ιπποτών. Μετά τη διάλυση του τάγματος των Ναϊτών ιπποτών, τόσο το Κλωνάρι όσο κι όλα τα άλλα χωριά που κατείχαν, απετέλεσαν ιδιοκτησία του τάγματος των Ιωαννιτών ιπποτών της Μεγάλης Κομμανδαρίας που είχε ως κέντρο της το Κολόσσι και κατείχε συνολικά 47 χωριά.

Ο Φλώριος Βουστρώνιος (16ος αιώνας) περιλαμβάνει το Κλωνάρι (γράφοντάς το: Celonari)  στον κατάλογο που κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας ανήκαν πρώτα στο Τάγμα των Ναϊτών ιπποτών και που μετά τη διάλυσή του, το 1313, περιήλθαν στην κατοχή του Τάγματος των Ιωαννιτών ιπποτών.

Βλέπε λήμματα: Ναϊτες ιππότες και Ιωαννίτες Ιππότες

Φαίνεται όμως ότι το χωριό είναι ακόμη αρχαιότερο και πιθανό να ιδρύθηκε κατά τα Βυζαντινά χρόνια, οπότε πήρε και την ονομασία του από το επώνυμο του πρώτου ιδιοκτήτη /οικιστή που ίσως ήταν κάποιος Κλωνάρης, όπως δέχεται ο Νέαρχος Κληρίδης. Την ίδια ερμηνεία για την ονομασία του χωριού δέχεται και ο Σίμος Μενάρδος, που γράφει ότι αυτή κατέληξε σε γένος ουδέτερο από το αρχικό τοῦ Κλωνάρη (κώμη).

Η εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στον άγιο Νικόλαο και φέρει τοιχογραφίες που χρονολογούνται στον 16ο αιώνα. Ο Γκάννις θεωρεί ότι το εικονοστάσι της είναι των αρχών του 17ου αιώνα κι ότι αποτελεί καλό δείγμα ξυλογλυπτικής τέχνης. Ο ίδιος γράφει επίσης ότι οι δοκοί της ξύλινης στέγης της έφεραν χρωματιστό διάκοσμο.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια