Στην Ελλάδα και στην Κύπρο στις δεκαετίες 1940- 50, πολλοί γονείς εγκατέλειπαν τα παιδιά τους λόγω φτώχειας και πείνας. Κυρίως στην Ελλάδα της Γερμανικής Κατοχής και της πείνας το φαίνόμενο ήταν σχεδόν καθημερινό.
Στην Κύπρο για να αντιμετωπισθεί το φαινόμενο από τις αρχές του 20ου αιώνα αποφασίστηκε από την Εκκλησία η ίδρυση
εκθετοτροφείου.
Πρακτικά εξώ από βρεφοκομεία και ορφανοτροφεία τοποθετούνταν ειδικά διαμορφωμένα κουτια, οι βρεφοδόχοι, (στην Κύπρο ονομάζονταν και βρεφοθήκες) όπου πολλοί γονείς εγκατάλειπαν τα βρέφη τους. Χωρούσαν μέχρι 2 μωρά. Αν οι γονείς το έβρισκαν γεμάτο, το άφηναν στα σκαλιά. Οι κύριοι λόγοι που το εγκατέλειπαν ήταν η φτώχια ή ότι ήταν εξώγαμο, κάτι ντροπιαστικό για την εποχή. Γι’ αυτές τις οικογένειες, το κουτί ήταν η εύκολη λύση. Πρόσφερε την ανωνυμία στην πράξη και μια ελπίδα για την τύχη του βρέφους.
Στον Άγιο Ιάκωβο
Στην Κύπρο η βρεφοδόχος λειτουργούσε έξω από την εκκλησία του
Αγίου Ιάκωβου του Πέρση δίπλα από την οποία λειτουργούσε Ορφανοτροφείο. Πρόκειται για πρωτοβουλία της Εκκλησίας της Κύπρου για τη σωτηρία εγκαταλειμμένων βρεφών.
Η βρεφοδόχος στην Κύπρο λειτουργούσε στο πλαίσιο της λειτουργίας του Εκθετοτροφείου. Σύμφωνα με τον ερευνητή Κωστή Κοκκινόφτα («Ο γυναικείος μοναχισμός στην Κύπρο», «Πολιτιστική Κύπρος» 2 (1997) 55-57), το 1913, η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Κύπρου αποφάσισε την ίδρυση εκθετοτροφείου σε χώρο γύρω από τον Άγιο Ιάκωβο. Η απόφαση αυτή, όμως, λόγω ένστασης του ιερομόναχου Δοσίθεου, υλοποιήθηκε γύρω στο 1917. Στο εκθετοτροφείο το 1917 φιλοξενήθηκαν 13 έκθετα. Διευθύντριά του ανέλαβε η διδασκάλισσα Ευαγγελία Παναγίδου, ενώ ο γιατρός Ευέλθων Γλυκής παρείχε δωρεάν τις υπηρεσίες του προς τα έκθετα. Τα εγκαίνια του εκθετοτροφείου έγιναν στις 31 Δεκεμβρίου 1917. Κάποιες από τις μοναχές που σύχναζαν στον Άγιο Ιάκωβο υπηρέτησαν το εκθετοτροφείο, το οποίο τους παρείχε στέγη και τροφή
Πολλά από τα έκθετα αυτά παιδιά αφήνονταν στην βρεφοδόχο που ήταν εγκατεστημένη έξω από το ορφανοτροφείο. Η φτώχεια και ο συντηρητισμός, ανάγκαζαν πολλές κοπέλες να εγκαταλείπουν τα νεογέννητα παιδιά τους, είτε γιατί είχαν γεννηθεί εκτός γάμου, είτε γιατί δεν μπορούσαν να τα ζήσουν.
Την ανατροφή των παιδιών αυτών αναλάμβανε η εκκλησία της Κύπρου με γενναίες χορηγίες και από άλλους ευκατάστατους πολίτες και ιδρύματα. Πολλά παιδιά δίνονταν προς υιοθεσία. Υπολογίζεται ότι διασώθηκαν πάνω από 250 παιδιά.
Η βρεφοδόχος βρισκόταν έξω από το ναό του Αγίου Ιακώβου του Πέρση στη Λευκωσία και γι’ αυτό στα περισσότερα αγοράκια, που δεν είχαν βαπτισθεί, δινόταν το όνομα Ιάκωβος.