Λανίτειον Γυμνάσιον

Ο διάδοχος της Ελληνικής Σχολής Λεμεσού

Το σημαντικότερο και μεγαλύτερο εκπαιδευτήριο της Λεμεσού. Πρωτολειτούργησε κατά το 1952 (πρώτα τμήματα) σε λαμπρό και μεγάλο οικοδόμημα με όλες τις βοηθητικές εγκαταστάσεις, σε τεράστια έκταση γης στα βόρεια της πόλης της Λεμεσού. Το κτίριο είχε ανεγερθεί με γενναία οικονομική ενίσχυση του μεγαλοεπιχειρηματία Νικολάου Π. Λανίτη, γι' αυτό δε τον λόγο ονομάστηκε Λανίτειον. Στέγασε το Γυμνάσιο της πόλης που λειτουργούσε στη Λεμεσό από το 1906, αλλά δεν είχε επαρκείς κτιριακές εγκαταστάσεις. Το νέο σχολείο ήταν σε θέση να εξυπηρετήσει σε μεγάλο βαθμό τις εκπαιδευτικές ανάγκες της πόλης αλλά ακόμη και — σ' ένα βαθμό — της επαρχίας Λεμεσού.

Ιστορία του σχολείου

Η ίδρυση του σχολείου ανάγεται στο 1819, υπό την ονομασία Ελληνική Σχολή Λεμεσού, όταν μια ομάδα από επιφανείς κατοίκους της Λεμεσού με ιδιαίτερη αγάπη για την Ελληνική παιδεία ίδρυσαν στη Λεμεσό, με δική τους συνεισφορά, την πρώτη μονοετή Ελληνική σχολή ή σχολαρχείο που στεγάστηκε σε ανώγεια κατοικία με τρία δωμάτια, από τα οποία το ένα χρησίμευε ως Βιβλιοθήκη, που βρισκόταν στον περίβολο της εκκλησίας της Αγίας Νάπας. Πρώτος Διευθυντής της Σχολής ήταν ο Δημήτριος Θεμιστοκλέους. Η λειτουργία της Σχολής διακόπηκε το 1821 εξαιτίας της Ελληνικής Επανάστασης.

Η Σχολή επανάρχισε τη λειτουργία της και έγινε τριετούς φοίτησης. Τη διεύθυνση της Σχολής αναλαμβάνει από το 1870 μέχρι το 1913 ο Ανδρέας Θεμιστοκλέους, γιος του πρώτου Διευθυντή Δημήτρη Θεμιστοκλέους.

Ήταν ο πρώτος εισηγητής της Σωματικής Αγωγής στη Λεμεσό και για τον σκοπό αυτό ίδρυσε το πρώτο δημόσιο γυμναστήριο στην πόλη κοντά στη Σχολή. Για την όλη δράση του δόθηκε σ΄ αυτόν η επωνυμία «Ανδρέας ο Δάσκαλος» και η πόλη τον τίμησε με προτομή σε κεντρικό δρόμο της Λεμεσού.

Γύρω στο 1900 η Σχολή στεγάστηκε σε κατάλληλο κτήριο, απέναντι από τα παλιά Δικαστήρια, που κτίστηκε με τη βοήθεια της Ελληνικής Κυβέρνησης. Το 1906 η Σχολή έγινε πεντατάξιο ημιγυμνάσιο, ενώ τη σχολική χρονιά 1915-16 προστέθηκε και έκτη τάξη, οπότε αναγνωρίστηκε ως πλήρες εξατάξιο γυμνάσιο, ισοδύναμο με τα υπόλοιπα γυμνάσια του Ελληνικού Κράτους. Πρόγραμμα μαθημάτων ακολουθήθηκε το επίσημο Αναλυτικό Πρόγραμμα της ελεύθερης Ελλάδας για τα σχολεία Μέσης Εκπαίδευσης, προστέθηκε μόνο η διδασκαλία της Αγγλικής ως επίσημης γλώσσας της Κυβέρνησης της Κύπρου.

Η μεγάλη αύξηση των μαθητών που παρατηρήθηκε από τις αρχές της δεκαετίας του 1940 κατέστησε επιτακτική την ανάγκη για ανέγερση νέου κτηρίου. Έτσι, γύρω στο 1945 αποφασίστηκε το Ελληνικό Γυμνάσιο Λεμεσού να μεταφερθεί σε νέο χώρο και επιβλητικό κτήριο, που κτίστηκε με δωρεά του εμπόρου Νικολάου Π. Λανίτη, ο οποίος αγαπούσε ιδιαίτερα την πόλη του και ήθελε να προσφέρει σ΄ αυτή. «Λόγω της φυσικής αγάπης και στοργής προς την πόλη της Λεμεσού απεφάσισε να εφοδιάσει ταύτην δια δωρεάς με τοιούτο συγχρονισμένον σχολικόν κτίριον και λοιπά» (Απόσπασμα από το έγγραφο δωρεάς προς τη Σχολική Εφορεία Λεμεσού το 1945). Από τη σχολική χρονιά 1952-1953 το Σχολείο μετονομάστηκε σε «Λανίτειο Ελληνικό Γυμνάσιο» προς τιμή του μεγάλου του ευεργέτη.

Στο χώρο του Λανιτείου κτίστηκαν αργότερα το Α΄ Γυμνάσιο Θηλέων, μικρή εκκλησία για τις θρησκευτικές ανάγκες των μαθητών, στάδιο, δημοτικό σχολείο, θέατρο και τα γραφεία της Σχολικής Εφορείας Λεμεσού (Βίντεο Ψηφιακός Ηρόδοτος Αρχείο ΡΙΚ).

Στις αρχές της δεκαετίας του 80, στα πλαίσια της τότε εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, το Λανίτειο Γυμνάσιο χωρίστηκε σε δύο κύκλους τον Γυμνασιακό και τον Λυκειακό.

Ανάμεσα στο διδακτικό προσωπικό του Λανιτείου, από την εποχή της ίδρυσης του, περιλαμβάνονταν σημαντικοί άνθρωποι των Γραμμάτων και των Τεχνών, όπως ο καθηγητής της Μουσικής (από το 1941-1956) Σόλων Μιχαηλίδης, διαπρεπής μουσικολόγος, συνθέτης και αργότερα γενικός διευθυντής της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης. Επίσης, ο φιλόλογος Βασίλειος Τατάκης (1923-26), αργότερα καθηγητής της Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Η σχολική χρονιά 2013-2104 ξεκινά μ’ ένα σημαντικό γεγονός για τα εκπαιδευτικά δρώμενα της Λεμεσού, την ενοποίηση του Λανιτείου Λυκείου Α΄ με το Λανίτειο Λύκειο Β΄ σ’ ένα ενιαίο λύκειο και τη μεταφορά του Λανιτείου Γυμνασίου στο κτίριο του Λανιτείου Λυκείου Β΄. Έτσι το Λανίτειο Λύκειο Α' ενοποιείται με το Λανίτειο Λύκειο Β’ και θα συνεχίσει την πορεία του ως Λανίτειο Λύκειο.

ΟΙ ΔΙΕΥΘΥΝΤΕΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ

Δημήτριος Θεμιστοκλέους 1819 – 1821

Χριστόδουλος Βασιλειάδης 1834 – 1838

Μάρκος Ανδρεάδης 1838 – 1841

Αρχιμανδρίτης Νικηφόρος Ευγενιάδης 1841 – 1848

Δημήτριος Νικολαΐδης 1848 – 1864

Δημήτριος Βενετοκλής 1866 – 1870

Ανδρέας Θεμιστοκλέους 1870 – 1912

Αργυρός Δρουσιώτης 1912 – 1940

Νικόλαος Ξιούτας 1940 – 1943

Ηρακλής Αγγελίδης 1943 – 1946

Ιωάννης Γερακάρης 1946 – 1948