Στάθκια ή Αστάθκια

Image

Παλαιός οικισμός της Κύπρου, που δεν υφίσταται σήμερα. Βρισκόταν στην επαρχία της Λάρνακας, κοντά στο χωριό Άγιος Θεόδωρος και προς τα ανατολικά του, σε τοποθεσία στην οποία σώζεται μικρή εκκλησία της Παναγίας Σταθκιώτισσας (ή και Ασταθκιώτισσας), χρονολογούμενη στον 15ο αιώνα (δες σχετικό λήμμα).

 

Η ονομασία Αστάθκια (και το επίθετο της Παναγίας: Ασταθκιώτισσα) δεν φαίνεται να ήταν η ορθή. Ο οικισμός αναφέρεται ως Στάθκια (τα) και όχι Αστάθκια, στον «Κτηματικό Κώδικα» της Μητρόπολης Κιτίου, και πιθανώς προέρχεται από το όνομα Στάθης (=Ευστάθιος). Συνεπώς: τα Στάθκια, δηλαδή «τα κτήματα του Ευσταθίου».

 

Υπάρχει όμως και η πιθανότητα το επίθετο της Παναγίας να ήταν αρχικά «Σταχιώτισσα»  (=προστάτιδα των σταχιών, δηλαδή των δημητριακών, που καλλιεργούνταν στην περιοχή). Έτσι, και η αρχική ονομασία του οικισμού ίσως να ήταν Στάχια (τα).

 

Σύμφωνα προς τοπική παράδοση, ο οικισμός ήταν διάδοχος άλλου, που βρισκόταν επί της ακτής αλλά εγκαταλείφθηκε κατά την περίοδο των αραβικών επιδρομών (7ος-10ος αιώνας), οπότε ιδρύθηκαν τα Στάθκια ή και Στάχια στους λόφους της περιοχής. Η ίδια παράδοση αναφέρει ότι τα Στάθκια εγκαταλείφθηκαν και αυτά, κατά τον 19ο αιώνα, λόγω του ότι πλήγηκαν από επιδημία χολέρας, οι δε (εναπομείναντες) κάτοικοί τους κατέφυγαν στον γειτονικό Άγιο Θεόδωρο. Ωστόσο φαίνεται ότι η εγκατάλειψη του οικισμού συνέβη αρκετά νωρίτερα.

 

Ότι η ονομασία του οικισμού ήταν Στάθκια (και όχι Αστάθκια) μαρτυρείται και από το γνωστό χειρόγραφο Λειμωνίδα, της περιόδου της Βενετοκρατίας. Σ' αυτό, ο οικισμός σημειώνεται ως Stathia και περιλαμβάνεται μεταξύ εκείνων που διοικητικά υπάγονταν στο διαμέρισμα του Μαζωτού.

 

Ο οικισμός, που θα πρέπει να μην υπήρξε ποτέ μεγάλος και σημαντικός, δεν ευρίσκεται σημειωμένος στους παλαιούς χάρτες της Κύπρου.