Ακτίου ναυμαχία
Έγινε το 31 π.Χ. Ο Μάρκος Αντώνιος, ο ένας από τους ισχυρούς Ρωμαίους πολιτικούς της εποχής, σύμμαχος μέχρι πρόσφατα, έγινε από το 36 π.Χ. αντίπαλος του άλλου ισχυρού, του Οκταβιανού, λόγω της οριστικής μεταβολής του σε όργανο της Κλεοπάτρας* Ζ' βασίλισσας της Αιγύπτου, στην οποία, μετά την ήττα του στην Παρθία, επικύρωσε στα 34 π.Χ. την προσφορά διαφόρων επαρχιών μεταξύ των οποίων και την Κύπρο. Την προσφορά προς την Κλεοπάτρα ο Μάρκος Αντώνιος είχε κάμει προ της εκστρατείας στην Παρθία, στα 38 π.Χ. Η πράξη του αυτή θεωρήθηκε από τον Οκταβιανό, που είχε εκλεγεί ύπατος για το 31 π.Χ., σαν σχηματισμός αυτοκρατορίας εντός της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και διάσπασή της, συνεπώς πολιτική και εθνική προδοσία. Το διαζύγιο του Μάρκου Αντωνίου από την Οκταβία, αδελφή του Οκταβιανού, χάριν της Κλεοπάτρας (θέρος του 32 π.Χ.) της οποίας είχε γίνει από το 35 π.Χ. ο πρίγκιπας σύζυγος σύμφωνα προς το ελληνιστικό Δίκαιο, ήταν το αποκορύφωμα των «αντιρωμαϊκών» ενεργειών του, που ώθησαν τον Οκταβιανό στην οργάνωση εκστρατείας εναντίον του Μάρκου Αντωνίου.
Στο Άκτιον, στον κόλπο του Τάραντος, οι ναυτικές και πεζικές δυνάμεις του Οκταβιανού συγκρούστηκαν προς τις δυνάμεις του Αντωνίου και της Κλεοπάτρας τις οποίες και νίκησαν. Ο Αντώνιος και η Κλεοπάτρα διέφυγαν οι ίδιοι στην Αίγυπτο με το στόλο της τελευταίας (60 πλοία), ενώ τα υπολείμματα των δυνάμεων του Αντωνίου παραδόθηκαν στον Οκταβιανό (31 -30 π.Χ.), ο οποίος συνέχισε την καταδίωξη των δυο φυγάδων. Τελικά ο Αντώνιος και η Κλεοπάτρα αυτοκτόνησαν, ενώ ο γιος της Καισαρίων, πιθανός διεκδικητής του θρόνου των Πτολεμαίων, σκοτώθηκε από τους ανθρώπους του Οκταβιανού.
Η ναυμαχία του Ακτίου και η νίκη του Οκταβιανού είχε σημαντική επίδραση και επί της Κύπρου, η οποία έγινε έτσι ρωμαϊκή επαρχία (οριστικά πια) στα 30 π.Χ., για δεύτερη φορά (η πρώτη φορά είχε γίνει στα 58 π.Χ.). Τούτο έγινε αμέσως μετά την κατάληψη της Αλεξάνδρειας από τον Οκταβιανό κατά την 1η Αυγούστου του 30 π.Χ., που πιθανότατα κυβερνούσε την Κύπρο με ληγάτους, ως εξάρτημα του θρόνου της Αιγύπτου. Επειδή η Κύπρος συμμερίστηκε, μετά τη ναυμαχία του Ακτίου, την τύχη της Αιγύπτου, θεωρήθηκε, όπως και η Αίγυπτος, εχθρική προς τη Ρώμη χώρα που παραδόθηκε. Γι’ αυτό, ούτε αποικίες ιδρύθηκαν στο νησί, ούτε οι πόλεις έλαβαν πλήρη αστικά δικαιώματα (civitas) ή, έστω, και περιορισμένα προνόμια- όλες πλήρωναν φόρους, ενώ δεν μαρτυρούνται ούτε latifundia όπως στις προνομιούχες επαρχίες.