Ασυλία

Image

Με τον όρο ασυλία χαρακτηρίζεται γενικά το προνομιακό καθεστώς ελευθερίας συγκεκριμένων προσώπων όπου παρέχεται επίσημη προστασία από καταδίωξη. Τα πρόσωπα που απολαμβάνουν του καθεστώτος αυτού χαρακτηρίζονται ακαταδίωκτα, ή κατά συνηθέστερη έκφραση λέγεται ότι "έχουν το ακαταδίωκτο" (καθεστώς).

Ο θεσμός της ασυλίας στην Κύπρο ίσχυε σε μερικά ιερά κατά την αρχαιότητα, τα οποία είχαν το δικαίωμα παροχής ασύλου.

 

Βλέπε λήμμα: Άσυλον και Ιερά της Αφροδίτης 

 

 

Η ασυλία στους βυζαντινούς χρόνους

Η νομοθετική κατοχύρωση του ασύλου στη βυζαντινή περίοδο κατωχηρώθηκε με την επίδραση του Χριστιανισμού. Στις διατάξεις του Ονώριου και του Θεοδόσιου το άσυλο αναγνωρίζεται ενώ όποιοι δεν συμμορφώνονταν με αυτό θα αντιμετωπίζονταν ως ένοχοι καθοσιώσεως. Ο Ιουστινιανός Α´ περιόρισε την απερίοριστη παροχή ασύλου εξαιρώντας από αυτό τους φονιάδες, τους μοιχούς και τους άρπαγες παρθένων. Επίσης υποχρέωσε την οι οφειλέτες του δημοσίου να καταβάλουν τους οφειλόμενους φόρους ακόμα κι αν ήταν μέσα σε άσυλο. Γενικά καθιέρωσε ο Ιουστινιανός ότι το άσυλο παρέχεται στους ανεύθυνους και τους αδίκους κατηγορούμενους. 

 

Βλέπε λήμμα: Ιουστινιανός Α' και Η κοινωνία της Κύπρου κατά τη βυζαντινή περίοδο

 

Στο νομθετικό έργο της Δυναστείας των Μακεδόνων στα Βασιλικά όσοι παραβίαζαν το άσυλο θα τιμωρούνταν με την εσχάτη των ποινών ως διαπράττοντες ιεροσυλία, ενώ στον Πρόχειρο Νόμο όσοι παραβίαζαν το άσυλο θα εξορίζονταν ισοβίως αφού προηγουμένως υποβάλλοντα σε δαρμό και κουρά. Τόσο ο Ιουστινιάνειος Κώδικας,όσο και τα Βασιλικά και ο νομοκανόνας του Φωτίου επαναλαμβάνουν επίσης την απαγόρευση παροχής ασύλουβ στους Ιουδαίους οι οποίοι θα μπορούσαν να προσφύγουν στην Εκκλησία με την πρόφαση να ασπασθούν τον Χριστιανισμό ενώ ήθελαν να αποφύγουν είτε την πληρωμή χρεών είτε τη δίωξη για μια εγκληματική πράξη τους.

Στα μέσα του 10ου αι. ο Κωνσταντίνος Ζ΄ δεν ετίθετο θέμα ασύλου για τους ακουσίως και κατ' άγνοιαν φονείς.Επίσης άσυλο δίδεται μόνο σε μια κατηγορία εκουσίως φονιάδων, εκείνων οι οποίοι είναι άγνωστοι στις διωκτικές αρχές και αυθορμήτως προσέρχονται στην εκκλησία και εξομολογούνται το έγκλημά τους. Ωστόσο τα μέτρα αυτά του Κωνσταντίνος Ζ΄ δεν μείωσαν την εγκληματικότητα, αντιθέτως όπως πληροφορούμαστε από την Νεαρά του Μανουήλ Κομνηνού του έτους 1066 η εγκληματικότητα αυξήθηκε καθώς αρκετοί άρχοντες διευκόλυναν την καταφυγή των φονιάδων σε ιερούς χώρους. Έστι ο Μανούλ Κομνηνός θέσπισε τον ισόβιο εγκλησμό τους στη φυλακή και μόνο αν οι ίδιοι επιθυμούσαν να χειροτονηθούν μοναχοί να το κάνουν αφού περάσουν αυστηρή εξέταση και μετά να παραμείνουν ισοβίως σε μοναστήρι μακριά από την επαρχία όπου πραγματοποίησαν τον φόνο.

 

Η ασυλία σήμερα

Σήμερα στην Κύπρο ασυλίας απολαμβάνουν ο πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος της Δημοκρατίας, ο πρόεδρος της Βουλής και οι βουλευτές, καθώς και όλοι οι ξένοι πρεσβευτές και διπλωματικοί υπάλληλοι που απολαμβάνουν των δικαιωμάτων της διπλωματικής ασυλίας όπως αύτα καθορίστηκαν με τη σύμβαση της Βιέννης στις 18 Απριλίου 1961. Ασυλία έχουν βέβαια και οι Κύπριοι διπλωμάτες που υπηρετούν στις ξένες χώρες.

 

Ανάλογα με την ιδιότητα των προσώπων που απολαμβάνουν το καθεστώς της ασυλίας, ή της ονομασίας των χώρων εντός των οποίων παρέχεται το δικαίωμα του ασύλου, η ασυλία διακρίνεται σε Πολιτειακή ασυλία, Διπλωματική ασυλία, Πολιτική ασυλία ή Πολιτικό άσυλο, Ναυτικό άσυλο,

Βουλευτική ασυλία ή βουλευτικό άσυλο, Πανεπιστημιακό άσυλο, Άσυλο κατοικίας, κ.ά.

Οι πρώτες τέσσερις παραπάνω διακρίσεις της ασυλίας αποτελούν αντικείμενα του Διεθνούς Δικαίου, η δε βουλευτική και η πανεπιστημιακή ασυλία του εσωτερικού δικαίου των χωρών, όπου αυτές αναγνωρίζονται, ενώ το άσυλο κατοικίας προστατεύεται με διεθνείς συμβάσεις και συνθήκες.

 

 

 

 

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια