Ιστορικό πρόσωπο, ναύαρχος της αρχαίας Σπάρτης, γιος του ολυμπιονίκη Λέοντος. Υποστηρικτής της συντηρητικής παράταξης της Σπάρτης. Εκπρόσωπος των Σπαρτιατών στις διαπραγματεύσεις Ελλήνων και Περσών στις Σάρδεις. Ως ναύαρχος το 386 π.Χ. απέκλεισε τον αθηναϊκό στόλο στον Ελλήσποντο, με συνέπεια να αποδεχθούν οι Αθηναίοι την ειρήνη του βασιλέως.
Ο Ανταλκίδας καταγόταν από επιφανή οικογένεια της Σπάρτης και ήταν γιος του ολυμπιονίκη Λέοντα. Πιθανόν είχε εξ αγχιστείας συγγένεια με τον βασιλιά της Σπάρτης Αγησίλαο Β'. Υπήρξε υπέρμαχος της συντηρητικής παράταξης και θεωρείται μία από τις ισχυρότερες μορφές την εποχή της ηγεμονίας της Σπάρτης.
Το 393/392, ενώ η Σπάρτη βρισκόταν σε πόλεμο με την Αθήνα και τους συμμάχους της, ο Ανταλκίδας εστάλη στις Σάρδεις για διαπραγματεύσεις με τον σατράπη Τιρίβαζο, στον οποίο πρότεινε συνθήκη ειρήνης. Το 387/6 π.Χ. ο Ανταλκίδας εστάλη από την Σπάρτη στον μέγα βασιλέα των Περσών Αρταξέρξη για νέες διαπραγματεύσεις με τους Πέρσες και τη σύναψη ειρήνης και συμμαχίας. Ο Ανταλκίδας πρότεινε στον Αρταξέρξη, μεταξύ άλλων, την αναγνώριση της περσικής κυριαρχίας στη Μικρά Ασία και στην Κύπρο. Η συνθήκη που υπεγράφη έμεινε γνωστή ως ανταλκίδειος ειρήνη ή και βασίλειος ειρήνη.
Βλέπε λήμμα: Ανταλκίδειος ειρήνη
Ο Ανταλκίδας εξελέγη έφορος της Σπάρτης το 370 π.Χ. Εστάλη ως πρέσβης στον Αρταξέρξη άλλες δυο φορές, το 372 και το 367 π.Χ. Την τέταρτη φορά, κι ενώ η Σπάρτη είχε πια ηττηθεί, ο Πέρσης βασιλιάς τον υπεδέχθη ειρωνικά και περιφρονητικά. Απελπισμένος ο Ανταλκίδας, αυτοκτόνησε.
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια