«Αροδαφνούσα»

Οι ήρωες του τραγουδιού

Βασικοί ήρωες του παλαιού, ωραιότατου και δημοφιλούς κυπριακού δημοτικού τραγουδιού της Αροδαφνούσας είναι η όμορφη Αροδαφνούσα, η Ρήγαινα (Βασίλισσα) κι ο Ρήγας (Βασιλιάς). Η Αροδαφνούσα αγαπά τον Ρήγα κι αγαπιέται απ’ αυτόν. Η Ρήγαινα, όταν πληροφορείται τον έρωτα αυτό, στην απουσία του Ρήγα, καλεί την Αροδαφνούσα στο παλάτι. Οι δυο γυναίκες, σύζυγος και ερωμένη, συγκρούονται κι η Ρήγαινα σκοτώνει την Αροδαφνούσα. Στις επιθανάτιες εκκλήσεις της τελευταίας τρέχει με το άλογό του ο Ρήγας, για να βρει όμως νεκρή την αγαπημένη του. Τότε, σύμφωνα προς μια από τις παραλλαγές, αυτοκτονεί κι εκείνος, κτυπημένος με το μαχαίρι του, κι οι δυο παράνομοι εραστές θάβονται μαζί.

 

Οι ήρωες του τραγουδιού ταυτίστηκαν από μελετητές με τον βασιλιά της Κύπρου Πέτρο Α', τη σύζυγό του βασίλισσα Ελεονόρα και την ευγενή Ιωάννα ντ' Αλεμάν, εξαιτίας ενός επεισοδίου που διέσωσε ο Λεόντιος Μαχαιράς. Σύμφωνα με τον Μαχαιρά, ο Πέτρος είχε ερωμένη την Ιωάννα, κι όταν έφυγε σε ταξίδι στη Γαλλία, η Ελεονόρα εκδικήθηκε: κάλεσε στο παλάτι την Ιωάννα που ήταν έγκυος, και την υπέβαλε σε βασανιστήρια, φυλακίζοντάς την τελικά στο κάστρο της Κερύνειας. Αργότερα την αποφυλάκισε και τη διέταξε να κλειστεί σε μοναστήρι, όπου και την βρήκε όταν επέστρεψε ο Πέτρος. Τελικά ο Πέτρος δολοφονήθηκε από τρεις ευγενείς αργότερα, εξαιτίας άλλων ερώτων του και διαφόρων αντιζηλιών. Ο Μαχαιράς δεν αναφέρει τίποτα για το τέλος της Ιωάννας ντ' Αλεμάν.

 

Το ποίημα της Αροδαφνούσας αποτελείται από 140 περίπου στίχους, ιαμβικούς δεκαπεντασύλλαβους.