Καβάζογλου Ντερβίς Αλή

Ενας Τουρκοκύπριος Επαναστάτης

Image

Τουρκοκύπριος προοδευτικός παράγων και συνδικαλιστής, στέλεχος της κυπριακής Αριστεράς, που δολοφονήθηκε από εξτρεμιστές Τουρκοκυπρίους εξαιτίας κυρίως των πολλαπλών δραστηριοτήτων του υπέρ της ελληνοτουρκικής φιλίας.

 

Γεννήθηκε στις 4 Απριλίου 1924 στο χωριό Περιστερωνοπηγή και ακολούθησε το επάγγελμα του ξυλουργού. Από νωρίς αναμείχθηκε στο συνδικαλιστικό κίνημα, παράλληλα δε εντάχθηκε στη δύναμη του ΑΚΕΛ, όπου υπηρέτησε και ως μέλος της κεντρικής επιτροπής του κόμματος. Ασχολήθηκε αργότερα και με τη δημοσιογραφία και υπήρξε βασικός συντάκτης της εφημερίδας Ινκιλαπσί και πιο ύστερα της εφημερίδας Τζουμχουριέτ. Μετά την έναρξη των Διακοινοτικών Ταραχών (τέλος του 1963 κ.ε.), και την βίαιη επιβολή επί της τουρκοκυπριακής κοινότητας της εξτρεμιστικής ηγεσίας με αρχηγό τον Ραούφ Ντενκτάς, που είχε την υποστήριξη της Άγκυρας, το κίνημα των αριστερών -προοδευτικών Τουρκοκυπρίων εξουδετερώθηκε και τα ηγετικά του στελέχη βρέθηκαν να διατρέχουν θανάσιμο κίνδυνο. Μερικά μάλιστα από τα στελέχη αυτά δολοφονήθηκαν. Τότε ο Καβάζογλου βρέθηκε να ηγείται των προοδευτικών στοιχείων της τουρκοκυπριακής κοινότητας, παρά τις εκτοξευόμενες κατ' αυτού κατηγορίες του προδότη, παρά τον κίνδυνο για τη ζωή του και παρά τις ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες.

 

Σε άρθρο στις εφημερίδες Φιλελεύθερος και Χαραυγή στις 30 Ιανουαρίου 1965 ο Καβαζογλου κατέθεσε τα πιστεύω του: 

 

«Η διαμελιστική ομοσπονδιακή λύσις είναι ανεφάρμοστος, διότι διασπά όχι μόνον τα σύνοικα στοιχεία, αλλά και αυτήν ταύτην την κοινότητά μας. Επιπλέον μία τοιαύτη λύσις θα είναι μόνιμος πηγή προστριβών, διχονοίας, διακοινοτικών ταραχών και πολεμικών περιπετειών και ισχυρόν όπλον εις χείρας των εχθρών των Ελλήνων και των Τούρκων της Κύπρου – των ιμπεριαλιστών. (…) Καλούμεν τους αδελφούς της Τουρκίας, οι οποίοι πραγματικά πιστεύουν εις τας αρχάς του Ατατούρκ, οι οποίοι διαπνέονται από το πνεύμα της επαναστάσεως της 27ης Μαΐου , όλους εκείνους τους τιμίους πατριώτες, να δώσουν περισσοτέραν προσοχήν και να αντιληφθούν τους πραγματικούς σκοπούς μιας φούχτας φασιστών Τουρκοκυπρίων. (…) Καλούμεν επίσης τους αδελφούς μας Τούρκους της Κύπρου να κινηθούν αποφασιστικά, διά να εμποδίσουν αυτήν την ομάδα των φασιστών να μας οδηγήση στην ολοκληρωτικήν καταστροφήν και όλεθρον.»

Βλέπε και Ομιλία Καβάζογλου στο Δάλι: (Βιντεο Ψηφιακός Ηρόδοτος-Αρχείο ΡΙΚ)
 

Η εξτρεμιστική ηγεσία των Τουρκοκυπρίων είχε τότε κηρύξει και επιβάλει με την τρομοκρατία την μη συνεργασία με τους Ελληνοκυπρίους και την αυτοαπομόνωση, καταστάσεις που στόχευαν στην παράταση της κρίσης και στη δημιουργία συνθηκών που θα ευνοούσαν τη διχοτόμηση της Κύπρου. Ο Καβάζογλου, θερμός υποστηρικτής της φιλίας και της συνεργασίας, καθώς και της αρμονικής συμβίωσης Ελλήνων και Τούρκων της Κύπρου σε ένα πραγματικά ελεύθερο και ανεξάρτητο κράτος, όχι μόνο βρέθηκε αντιμέτωπος με την εξτρεμιστική ομάδα του Ραούφ Ντενκτάς, αλλά καταπολέμησε και την καταστροφική για την Κύπρο πολιτική που είχε επιβάλει στην τουρκοκυπριακή κοινότητα η ομάδα αυτή.

 

O Dervis Ali Kavazoglou, από την πρώτη στιγμή της Ανεξαρτησίας πίστεψε στην Κυπριακή Δημοκρατία και στη συνύπαρξη Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων κάτω από την ίδια Πολιτειακή στέγη. Ηταν από τους συντελεστές της ίδρυσης του Τουρκικού Λαικού Κόμματος (Turk Halk Partisi) και την ίδρυση της εφημερίδας Τζουμχουριετ η οποία κυκλοφόρησε ανήμερα της ανακήρυξης της Κυπριακής Δημοκρατίας από τους Τουρκοκύπριους Δημοσιογράφους Χικμέτ και Γκουρκάν.

 

Ο Καβάζογλου  άρχισε να γίνεται ιδιαίτερα ενοχλητικός μεταξύ των Τουρκοκυπριακών Εθνικιστικών κύκλων ιδιαίτερα μετά της διακοινοτικές ταραχές και την αποχώρηση των Τ/κ στους Θύλακες. 

Ο Καβάζογλου θεωρούσε τους Θύλακές ως πρόδρομο της Διχοτόμησης και ηταν αποφασισμένος να προχωρήσει ακόμα και επαναστατικές κινήσεις για τη διάλυση τους. Προς αυτή την κατεύθυνση σύμφωνα με μαρτυρίες της εποχής και σε βιβλίο που έγραψε ο Ιμπραχίμ Αζίζ, ο Καβάζογλου ζήτησε και είχε συνάντηση με τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο το 1964 από τον οποίο ζητησε οπλισμό για να καταλάβει τη Λουρουτζίνα διαλύοντας το Τουρκοκυπριακό Θύλακα που είχε δημιουργηθεί εκεί. Η ρηξικέλευθη αυτή στάση ανησύχησε  το ΑΚΕΛ το οποίο ζητούσε συνεχώς από τον Καβάζογλου να εγκαταλείψει αυτές τις πρακτικές. Δεν ήταν καθόλου άσχετη η συνοδεία του στις κομματικές εξορμήσεις από τον Κώστα Μισιαούλη, σε μια προσπάθεια να τον προστατεύσει αλλά και να τον κατευνάσει, ώστε να αποφευχθούν νέες ένοπλες συγκρούσεις με τους Τουρκοκύπριους Εθνικιστές και ιδιαίτερα την ΤΜΤ που έλεγχε ο Ραούφ Ντενκτάς.   

 

Η δραστηριότητά του τερματίστηκε με τον βίαιο θάνατό του. Το βράδυ της 11 Απριλίου 1965, ενώ ταξίδευε μαζί με τον Ελληνοκύπριο παράγοντα της Αριστεράς Κώστα Μισιαούλη, έπεσε σε ενέδρα Τουρκοκυπρίων εξτρεμιστών. Ο Καβάζογλου πέθανε από τις σφαίρες των συμπατριωτών του, αγκαλιά με τον Ελληνοκύπριο φίλο και συνεργάτη του Μισιαούλη. Βλέπε κηδεία Καβάζογλου στο Δάλι (Βίντεο Ψηφιακός Ηρόδοτος-Αρχείο ΡΙΚ

 

Προς τιμή τους στη Λευκωσία έχει ιδρυθεί πάρκο Μισιαούλη και Καβάζογλου.  Στη Λεμεσό επίσης και σε άλλες πόλεις έχουν δοθεί ονόματα δρόμων με τα ονόματα τους.

Φώτο Γκάλερι

Image
Image
Image
Image
Image
Image
Image
Image
Image