Καλλίνικος Θεόδουλος

Image

Άρχων Πρωτοψάλτης της Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Κύπρου. Γεννήθηκε στο Λευκόνοικο στις 5 Μαίου το 1904 και πέθανε στις 9 Μαϊου 2004, σε ηλικία 100 ετών. Τέλειωσε το δημοτικό σχολείο του χωριού του. Στη συνέχεια φοίτησε στο Ιεροδιδασκαλείο. Από ηλικίας 12 χρόνων συνδέθηκε με την Εκκλησία και σε ηλικία 17 χρόνων ήλθε στη Λευκωσία, στο μεγάλο μουσικοδιδάσκαλο Στυλιανό Χουρμούζιο και παρακολούθησε μαθήματα βυζαντινής μουσικής μέχρι το 1924. Το 1925 διορίστηκε ψάλτης στο Πραστειό Μεσαορίας και εκεί άνοιξε την πρώτη του Σχολή Βυζαντινής Μουσικής. Το 1929 (Αύγουστος - Νοέμβριος) τον πήρε μαζί του σε ποιμαντορική περιοδεία ο αρχιεπίσκοπος Κύριλλος Γ'. Τον Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου διορίστηκε δεξιός ψάλτης στην εκκλησία Αγίου Σάββα στη Λευκωσία, μέχρι το 1933. Τον χρόνο αυτό πήγε στην Αθήνα και ενεγράφη στο Εθνικό Ωδείο από το οποίο αποφοίτησε με άριστα. Το πτυχίο του φέρει τις υπογραφές των μεγάλων μουσουργών Μανώλη Καλομοίρη, Ιωάννη Σακελλαρίδη, Λαυράγκα και Σπύρου Καψάσκη.

 

Με την επιστροφή του στην Κύπρο, διορίστηκε (1935) στη θέση του δεξιού ψάλτη στον καθεδρικό ναό Αγίου Ιωάννη στη Λευκωσία, διαδεχόμενος τον δάσκαλό του Στυλιανό Χουρμούζιο. Στη θέση αυτή ο Θεόδουλος Καλλίνικος υπηρέτησε για πενήντα και πλέον χρόνια.

 

Το 1937 ο Θ. Καλλίνικος ίδρυσε επίσημα την Σχολήν Εκκλησιαστικής Βυζαντινής Μουσικής υπό την αιγίδα της Εκκλησίας. Η Σχολή αυτή λειτουργεί μέχρι σήμερα μετονομασθείσα σε Σχολή Εκκλησιαστικής Βυζαντινής Μουσικής «Μακάριος ο Γ'», προς τιμήν του αρχιεπισκόπου Μακαρίου. Από τη Σχολή αποφοίτησαν εκατοντάδες μαθητές, που υπηρέτησαν και υπηρετούν ως ψάλτες σε πολλές περιοχές της Κύπρου. Από το 1942 η Σχολή ίδρυσε Εκκλησιαστική Χορωδία που συνεχίζει μέχρι σήμερα τις δραστηριότητές της, με εμφανίσεις σε μουσικές εκδηλώσεις, στην τηλεόραση, το ραδιόφωνο κ.α.

 

Ο Θεόδουλος Καλλίνικος έχει εκδώσει, από το 1937, αρκετούς τόμους μουσικών βιβλίων (εκκλησιαστικών), ένα τόμο κυπριακών δημοτικών τραγουδιών και ένα τόμο παιδικών τραγουδιών. Από το 1924 ο Καλλίνικος άρχισε να περιέρχεται όλα σχεδόν τα χωριά της Κύπρου και να καταγράφει δια χειρός δημοτικά τραγούδια (Βλέπε Βίντεο) που άκουγε από τους γεροντότερους του κάθε χωριού. Τα τραγούδια αυτά τα επεξεργάστηκε για να αφαιρέσει τις ξένες επιδράσεις και να θέσει σε κάθε τραγούδι τη σωστή χρονική αγωγή, ρυθμό και εισαγωγή. Το 1933 διέκοψε τη συλλογή και πήγε στην Αθήνα για τις πτυχιακές του σπουδές και εξέδωσε σε πέντε δίσκους γραμμοφώνου δέκα κυπριακά τραγούδια της συλλογής του (από το 1934 ως το 1939 κυκλοφόρησαν 75.000 δίσκοι) και με τον τρόπο αυτό διασώθηκαν και έγιναν γνωστά τα κυπριακά τραγούδια του Καλλίνικου. Το 1951 εξέδωσε τα τραγούδια σε τόμο (τόσο στη βυζαντινή όσο και στην ευρωπαϊκή μουσική) με τίτλο Κυπριακή Λαϊκή Μούσα.

 

Στη σχεδόν 80χρονη διακονία του στην Εκκλησία υπηρέτησε πέντε Αρχιεπισκόπους. Η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Κύπρου του απένειμε το τιμητικό «οφφίκιο» Άρχων Πρωτοψάλτης της Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Κύπρου. (Βίντεο Ψηφιακός Ηρόδοτος -Αρχείο ΡΙΚ)

 

Το 1978, η Ακαδημία Αθηνών τον βράβευσε διότι διά τοῦ καθόλου αὐτοῦ  ἔργου τήν τε βυζαντινήν καί δημώδη κυπριακήν μουσικήν εὐπρεπῶς θεραπεύει.

Φώτο Γκάλερι

Image