Κορνάρος Ιωάννης

Image

Κρητικός ζωγράφος της παρακμής της Κρητικής Σχολής. Γεννήθηκε το 1745 και πέθανε μετά το 1812, άγνωστο όμως πότε και πού. Εργάστηκε για κάποιο χρονικό διάστημα στην Κρήτη κι αργότερα στο Σινά και την Κύπρο. Στην Κύπρο ήρθε ίσως το 1787. Ζωγράφισε εικόνες για το μοναστήρι του Κύκκου, τον καθεδρικό ναό του Αγίου Ιωάννου και σε άλλες εκκλησίες της Κύπρου. Ο Κορνάρος διακόσμησε με τοιχογραφίες το τεταρτοσφαίριο της αψίδας και την ανατολική καμάρα του καθολικού του μοναστηριού Κύκκου. Τόσο οι φορητές εικόνες όσο και οι τοιχογραφίες του, στις οποίες ακολουθεί την τεχνική της φορητής εικόνας, χαρακτηρίζονται από την πληθώρα των παραπληρωματικών στοιχείων με ισχυρό διακοσμητικό χαρακτήρα. Σχεδίασε ακόμη χαλκογραφίες των εικόνων της Παναγίας του Κύκκου, της Χρυσορροϊάτισσας και της Τροοδίτισσας κ.α., και αργυρεπίχρυσα καλύμματα εικόνων. Σχεδίασε ακόμη χαλκογραφία για αντιμήνσιο που χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα.

 

Τα πρόσωπα της Παναγίας που ζωγράφιζε ο Κορνάρος είναι αφύσικα στρογγυλά, ροδαλά και στρουμπουλά, τελείως ξένα προς τη βυζαντινή παράδοση. Σε συνδυασμό όμως με τους μπαρόκ θρόνους και την πληθώρα των παραπληρωματικών μορφών και σκηνών που συνοδεύουν συνήθως το κύριο θέμα, εντυπωσίασαν τους συγχρόνους του στην Κύπρο, και δημιούργησε σχολή στο νησί. Η παλαιότερη γνωστή εικόνα του στην Κύπρο χρονολογείται στο 1787 και η νεώτερη στο 1812. Δεν είναι όμως βέβαιο αν έμενε συνεχώς στην Κύπρο. Φαίνεται ότι μετά την εξορία του αρχιεπισκόπου Χρυσάνθου στην Εύβοια το 1789, που ήταν προστάτης του, εγκατέλειψε την Κύπρο αλλά ξαναγύρισε αργότερα. Σύμφωνα με κάποια μη αξιόπιστη πηγή ο Κορνάρος πέθανε στην Κύπρο μετά το 1821.

 

Ο Κορνάρος θεωρείται από πολλούς ότι κατέστρεψε τη βυζαντινή παράδοση στη ζωγραφική των εικόνων αλλά πλαστογράφησε και την υπογραφή πολλών άλλων ονομαστών Κρητικών ζωγράφων και απέδωσε σ’ αυτούς έργα που δεν ζωγράφισαν. Τέτοια πλαστογραφία είναι και η τοποθέτηση του ονόματος του ζωγράφου Βίκτωρος του Κρητός, ζωγράφου του 17ου   αιώνα, σε εικόνα της Θεοτόκου, ιταλικής τέχνης, τελείως ξένης προς την τεχνοτροπία του Βίκτωρος, και της χρονολογίας 1530, που βρίσκεται στην εκκλησία Αγίας Νάπας Λεμεσού.