Μάρκελλος αρχιεπίσκοπος

Image

Ορθόδοξος αρχιεπίσκοπος Κύπρου. Αναφέρεται από τον Στέφανο Λουζινιανό ως επίσκοπος Σολίας, χωρίς όμως οποιανδήποτε ένδειξη ως προς τον χρόνο κατά τον οποίο υπήρξε κάτοχος του θρόνου:

 

Marcello santo vescovo della città  di Cipro Apamea over Solia...

 

Ο Στ. Λουζινιανός κάνει το λάθος να τον ονομάζει επίσκοπο Απαμείας, που δεν ήταν κυπριακή επισκοπή, λάθος που επαναλαμβάνεται και στο Μηνολόγιον και στα Συναξάρια όπου αναφέρεται:... ὁ  ἅγιος Μάρκελλος, ἐπίσκοπος Ἀπαμείας τῆς Κύπρου, ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται... (αναφορά στις 26 Φεβρουαρίου), αλλά και: (25 Φεβρουαρίου), ἄθλησις τοῦ  ἁγίου ἱερομάρτυρος Μαρκέλλου ἐπισκόπου Ἀπαμείας τῆς Κύπρου.

 

Το λάθος αυτό θεωρήθηκε από μερικούς ότι έγινε από σύγχυση της Απαμείας (που βρισκόταν όχι στην Κύπρο αλλά στη Συρία), με την αρχαία κυπριακή πόλη Αίπειαν, κοντά στους Σόλους. Όμως το λάθος φαίνεται ότι συνέβη μάλλον από σύγχυση του Μαρκέλλου επισκόπου Σολίας προς τον επίσης Κύπριο μάρτυρα του 4ου μ.Χ. αιώνα Μάρκελλον, που πράγματι είχε διατελέσει επίσκοπος Απαμείας στη Συρία (βλέπε γι' αυτόν αμέσως πιο πάνω).

 

Ο αρχιμανδρίτης Κυπριανός ορθώς κάνει διάκριση μεταξύ του μάρτυρα Μαρκέλλου, επισκόπου Απαμείας στη Συρία, που εορτάζεται στις 14 Αυγούστου, και του Μαρκέλλου, επισκόπου Σολίας της Κύπρου, που γιορτάζεται στις 25 Φεβρουαρίου. Γράφει ο Κυπριανός:

 

... Μάρκελλος ἕτερος ἐπίσκοπος τῆς Σολέας, γέννημα καί θρέμμα τῆς Κύπρου καί μάρτυς. Ἑορτάζεται Φεβρουαρίου κε.΄

 

Ο Μάρκελλος αυτός, εφόσον έφερε τον τίτλο του επισκόπου Σολίας, κι εφόσον δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις για τον χρόνο κατά τον οποίο έζησε, θα πρέπει να τοποθετηθεί χρονολογικά στην περίοδο της Φραγκοκρατίας και ασφαλώς μετά το 1274, δηλαδή μετά τον αρχιεπίσκοπο Γερμανό* Πησιμανδρο, γιατί επί ημερών του είχε λειτουργήσει η επισκοπή Σολίας. Εφόσον δε στη συνείδηση του λαού ο εκάστοτε επίσκοπος Σολίας εθεωρείτο και αρχιεπίσκοπος Κύπρου (τίτλος που είχε καταργηθεί από τους Λατίνους), ο Μάρκελλος πρέπει να συνυπολογίζεται μεταξύ των Κυπρίων Ορθοδόξων αρχιεπισκόπων. Περιλαμβάνεται όμως και μεταξύ των τοπικών αγίων της Κύπρου, εορταζόμενος στις 25 Φεβρουαρίου ως μάρτυρας.

 

Κι εδώ όμως υπάρχει σύγχυση. Διότι ο Μάρκελλος αυτός αναφέρεται αλλού ως μάρτυρας και αλλού ότι τελείωσε τη ζωή του ἐν εἰρήν.

 

Δεν υπάρχουν πληροφορίες ή ενδείξεις ότι είχε μαρτυρήσει ή, έστω, πεθάνει με βίαιο τρόπο. Πιστεύουμε ότι κι εδώ έγινε σύγχυση με τον συνώνυμό του μάρτυρα Μάρκελλον του 4ου μ.Χ. αιώνα, κι ότι λανθασμένα θεωρήθηκε ως μάρτυρας και άγιος.