Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Ανώτατος Βενετός αξιωματούχος που υπηρέτησε στην Κύπρο ως τοποτηρητής (luogotenente) κατά το 1505-7. Οι τοποτηρητές διορίζονταν από τη Βενετία, κατά την περίοδο της βενετικής κατοχής της Κύπρου, για υπηρεσία 2 χρόνων στο νησί. Είχαν την έδρα τους στη Λευκωσία και με βοηθούς δυο συμβούλους, ασκούσαν την ανώτατη διοίκηση στην Κύπρο, εκτός σε καιρό πολέμου.

Αν και η έδρα του Κριστόφορο Μόρο θα πρέπει να ήταν η πρωτεύουσα Λευκωσία, αυτός συνδέθηκε στην τοπική παράδοση περισσότερο με την Αμμόχωστο, αφού θεωρείται ότι απετέλεσε το «πρότυπο» του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ και τον ήρωά του στην τραγωδία Οθέλλος.

Στον Οθέλλο του Σαίξπηρ δεν αναφέρεται η Αμμόχωστος ονομαστικά ως ο χώρος διεξαγωγής του δράματος, αλλά μόνο «ένα λιμάνι στην Κύπρο». Όμως η τόσο σημαντική Αμμόχωστος, το μεγαλύτερο και γνωστότερο μεσαιωνικό λιμάνι της Κύπρου, ταυτίστηκε δίκαια με τον Οθέλλο. Και το κάστρο του λιμανιού της πόλης ονομάζεται μέχρι σήμερα Πύργος του Οθέλλου.

Στην τραγωδία του Σαίξπηρ ο Οθέλλος δεν είναι καν Βενετός ευγενής αλλά Μαυριτανός στρατιωτικός (και νέγρος στο χρώμα) που διορίστηκε διοικητής της Κύπρου όπου κι έφθασε με τη Βενετή σύζυγό του, την ευγενή Δεισδεμόνα κι όπου εξελίχθηκε η τραγωδία.

Ο μεγάλος συγγραφέας θέλησε τον ήρωά του να είναι μαύρος ή Μαυριτανός, πράγμα που κάνει ακόμη πιο τραγικά τα γεγονότα αφού υπάρχει σαφής διαχωρισμός του από τη λευκή και ευγενή Βενετή σύζυγό του, την οποία τόσο πολύ θα ζηλέψει ώστε τελικά να εκτελέσει, δίνοντας επίσης τέλος και στη δική του ζωή.

Πιθανότατα ο καθορισμός του Οθέλλου ως μαύρου προήλθε από το επώνυμο του Κριστόφορο Μόρο, και τούτο επειδή το Μόρο σημαίνει μουριά αλλά και μαύρος και Μαυριτανός. Το οικογενειακό επώνυμο της βενετσιάνικης οικογένειας Μόρο δεν είναι άσχετο προς το οικόσημό της, που είχε ως σύμβολο τρία μαύρα μούρα.

Τον Οθέλλο ο Σαίξπηρ έγραψε το 1604, δηλαδή ένα περίπου αιώνα μετά που βρισκόταν στην Κύπρο ως διοικητής της ο Κριστόφορο Μόρο. Η υπόθεσή του είναι παρμένη από διήγημα του Ιταλού Τζεράλντι Τζίντιο, ενέπνευσε δε και αρκετούς άλλους συγγραφείς (όπως τους Γάλλους Ντυσί και ντε Βινύ) μουσουργούς (Ροσσίνι, Βέρντι) και ζωγράφους. Δεν υπάρχει όμως οποιαδήποτε απόδειξη ότι ο ίδιος ο Κριστόφορο Μόρο υπήρξε πρωταγωνιστής τέτοιας τραγωδίας όταν υπηρέτησε στην Κύπρο, τη δε σχέση του με τον σαιξπηρικό ήρωα οφείλει απλά και μόνο στο επώνυμό του.

Πηγή:

• Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια