Ορεινή

Image

Γεωγραφική και διοικητική περιφέρεια της Κύπρου, που απαντάται σε διαχωρισμούς του νησιού κατά τα Μεσαιωνικά χρόνια και αργότερα, κατά τις περιόδους της Τουρκοκρατίας και της Αγγλοκρατίας. Σήμερα δεν υφίσταται.

 

Η ονομασία υποδηλώνει ορεινή περιοχή του νησιού, σε αντίθεση προς την πεδινή περιοχή που ήταν η Μεσαορία. Η Ορεινή περιελάμβανε ωστόσο περισσότερο την ημιορεινή περιοχή του βορειοανατολικού τμήματος της οροσειράς του Τροόδους, η δε έκταση και τα όριά της δεν ήσαν πάντοτε σταθερά.

 

Ως χωριστή γεωγραφική περιοχή, η Ορεινή απαντάται από τα Μεσαιωνικά χρόνια. Ο μεσαιωνικός χρονογράφος Λεόντιος Μαχαιράς αναφέρει την περιοχή της Ορεινής σε σχέση προς την επανάσταση των χωρικών υπό τον ρήγα Αλέξη στα 1426:

 

... Ἔβαλαν οἱ χωργιάτες καπετάνον εἰς τήν Λεύκαν, ἄλλον καπετάνον εἰς τήν Λεμεσόν, ἄλλον εἰς τήν Ὀρεινήν, καί εἰς τήν Περιστερόναν ἄλλον...

 

Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας η Ορεινή ήταν χωριστή διοικητική περιφέρεια (καζάς ή κατηλλίκι) που ανήκε στην επαρχία της Λευκωσίας. Το 1777 η Κύπρος παρουσιαζόταν χωρισμένη σε τέσσερις επαρχίες (Λευκωσίας, Κερύνειας, Λάρνακας, Πάφου) και σε 17 κατηλλίκια. Το κατηλλίκι της Ορεινής ανήκε στην επαρχία Λευκωσίας. Στα μέσα του 19ου αιώνα η Κύπρος παρουσιάζεται χωρισμένη σε 12 επαρχίες εκ των οποίων μία ήταν εκείνη της Ορεινής και Τηλλυρίας με διοικητική πρωτεύουσα το χωριό Λυθροδόντα.

 

Για πρώτη φορά η επαρχία Ορεινής και Τηλλυρίας παρουσιάζεται σημειωμένη σε χάρτη το 1879. Πιο πριν, απαντάται σε χάρτες απλώς η ένδειξη: Βουνά Ορεινής.

 

Κατά τα τέλη της Τουρκοκρατίας, η Ορεινή παρουσιάζεται ως χωριστό κατηλλίκι (διαμέρισμα) με διοικητική πρωτεύουσα το χωριό Δευτερά. Αναφέρεται ότι τότε το κατηλλίκι της Ορεινής περιελάμβανε 48 χωριά εκ των οποίων 25 ελληνικά, 5 τουρκικά και 18 μεικτά. Είχε δε πληθυσμό περί τις 23.000 (16.500 Έλληνες και 6.500 Τούρκους). Το κατηλλίκι εκτεινόταν σε περιοχές των σημερινών επαρχιών Λευκωσίας, Λάρνακας και Λεμεσού (βλέπε λήμμα κατηλλίκι).

 

Η Ορεινή απετέλεσε διαμέρισμα και κατά την περίοδο της Αγγλοκρατίας. Σήμερα η ονομασία χρησιμοποιείται μόνο για καθορισμό και διάκριση χωριών, όπως λ.χ. Πέρα Ορεινής.