Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Κύπριος νομομαθής και ιστορικός του 16ου αιώνα, γόνος της γνωστής κυπριακής οικογένειας των Βουστρωνίων. Άγνωστος είναι ο χρόνος της γέννησής του. Πέθανε στις 9 Σεπτεμβρίου 1570, κατά την πολιορκία και άλωση της Λευκωσίας από τους Τούρκους, όπως αναφέρει ο Ιωάννης Σωζόμενος (Narratione della querra di Nicosia, 1571). 

Ασσίζες 

To 1531 ο Φλώριος Βουστρώνιος αναφέρεται για πρώτη φορά στις πηγές, ως διορισμένος γραμματέας της επιτροπής Κυπρίων φεουδαρχών η οποία ανέλαβε τη συγκέντρωση και ταξινόμηση των κυπριακών ασσιζών, που ο ίδιος ο Βουστρώνιος ανέλαβε να μεταφράσει στην ιταλική, για λογαριασμό της Δημοκρατίας της Βενετίας που ήταν τότε η κρατούσα δύναμη. Η μετάφρασή του αυτή εξεδόθη στη Βενετία το 1535, σε δυο μέρη, και με τους τίτλους L’ alta corte, le Assise, et bone usanze del reame de Hyerusalem (σε 79 φύλλα) και La Basse corte (σε 41 φύλλα). Οι ασσίζες αυτές τέθηκαν σε ισχύ ως οι επίσημοι νόμοι της Κύπρου. Διάφορα άλλα κείμενα των ασσιζών που είχε συγκεντρώσει η επιτροπή και είχε μεταφράσει ο Βουστρώνιος, διασώθηκαν κι εκδόθηκαν το 1841 στη Γαλλία με τον τίτλο Assises de la court des Bourgeois, και με εκδότη τον Victor Foucher. 

Ιστορία 

Ο Φλώριος Βουστρώνιος έγραψε επίσης, στο βενετικό γλωσσικό ιδίωμα, Ιστορία της Κύπρου από τα αρχαία χρόνια μέχρι και το 1489, οπότε η Κύπρος παρεδόθη στους Βενετούς από τη βασίλισσα Αικατερίνη Κορνάρο. Η ιστορία του, με τίτλο Storia di Cipro di Florio Busdron, σώθηκε σε χειρόγραφο από 199 φύλλα, που βρίσκεται στη βιβλιοθήκη Μαρσιάνα της Βενετίας. Η Ιστορία του Βουστρωνίου αποτελεί ικανή πηγή πληροφοριών, κυρίως για την περίοδο της Φραγκοκρατίας, αν και ο συγγραφέας βασίστηκε σε γνωστά προγενέστερα Χρονικά. 

Όπως ο ίδιος ο Φλώριος Βουστρώνιος αναφέρει στο ιστορικό περί Κύπρου σύγγραμμά του, βασίστηκε για τη συγγραφή του σε πολλές πηγές, όπως σε έργα αρχαίων Ελλήνων και Λατίνων συγγραφέων (λ.χ. Κλαύδιος Πτολεμαίος, Ηρόδοτος, Θουκυδίδης, Αρριανός, Διονύσιος Περιηγητής, Οβίδιος, Στράβων, Ισοκράτης, Παυσανίας κ.α.). Αναφέρει επίσης ότι βασίστηκε και στο «Χρονικόν» του (προγενέστερου) Γεωργίου Βουστρωνίου, τον οποίο σαφώς μνημονεύει ως «έναν από τους συγγενείς του». Δυστυχώς όμως δεν καθορίζει τον βαθμό της συγγενείας τους. Δεδομένων δε των περιόδων που έζησαν (ο Γεώργιος μεταξύ του 1430 και του 1495 και ο Φλώριος μεταξύ του 1500/1510 και του 1570 — σκοτώθηκε κατά την άλωση της Λευκωσίας από τους Τούρκους στις 9 Σεπτεμβρίου 1570), προκύπτει ότι ο χρονικογράφος Γεώργιος Βουστρώνιος θα πρέπει να ήταν είτε πάππος είτε αδελφός του πάππου του Φλωρίου Βουστρωνίου.

Ο Φλώριος Βουστρώνίος μαρτυρεί επίσης ότι υλικό για το έργο του είχε αντλήσει και από κείμενα «ενός άλλου συγγενούς του». Τον οποίο όμως δεν ονομάζει και για τον οποίο δεν καθορίζει, επίσης, βαθμό συγγενείας. Αυτός ο «άλλος συγγενής του» θεωρείται από μερικούς μελετητές ότι ήταν ο πατέρας του. Άγνωστο πάντως είναι και το έργο το οποίο αυτός ο συγγενής είχε γράψει.

Στην ιταλική 

Η συγγραφή της «Ιστορίας της Κύπρου» του Φλωρίου Βουστρωνίου μπορεί να υπολογισθεί ότι εγράφη (απευθείας στην ιταλική γλώσσα) μεταξύ των ετών 1558/9 και 1566, βάσει διαφόρων στοιχείων που υπάρχουν στο σύγγραμμα. Η πρώτη χρονολογία (1558/9) δεν μπορεί να θεωρηθεί με βεβαιότητα ως ορθή, όμως η δεύτερη (1566), δηλαδή ο χρόνος ολοκλήρωσης του συγγράμματος, φαίνεται να είναι σωστή, αφού ο συγγραφέας δεν προχωρεί πιο πέρα από το έτος αυτό και δεν παραθέτει μεταγενέστερα πολύ σοβαρά γεγονότα.

Μερικοί θεωρούν ότι το σύγγραμμα του Φλωρίου είναι χρονικό και όχι ιστορία. Για παράδειγμα, ο Rene de Mas Latrie, που εξέδωσε το έργο στο Παρίσι το 1886, το εξέδωσε με τον τίτλο Chronique  de  l’ Ile  de  Chypre  par  Florio  Bustron. Ο ίδιος ο συγγραφέας του έργου, ο Φλώριος, του είχε πάντως δώσει τον τίτλο Historia  overo  Commentarii  di  Cipro  di  Florio  Bustron (= Ιστορία ή μάλλον Σχόλια για την Κύπρο, του Φλωρίου Βουστρωνίου. Αυτός είναι ο τίτλος, τουλάχιστον στο σωζόμενο αντίγραφο της Εθνικής Βιβλιοθήκης του Παρισιού. Ωστόσο η όλη σύνθεση, η δομή, τα περιεχόμενα του συγγράμματος, δεν αφήνουν αμφιβολία ότι το έργο είναι ιστορία και όχι χρονογραφία.

Το σύγγραμμα σώθηκε σε πέντε διαφορετικά αντίγραφα που δεν είναι όλα της ίδιας εποχής. Ένα από αυτά, αρκετά μεταγενέστερο των άλλων, τιτλοφορείται Chroniche  dil  Regno  di  Cipro (= Χρονικό του Βασιλείου της Κύπρου). Το χειρόγραφο αυτό φυλάσσεται στην Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη της Γένουας και χρονολογείται στα τέλη του 17ου αιώνα. Τα υπόλοιπα χειρόγραφα, πέραν του αναφερθέντος ήδη της Εθνικής Βιβλιοθήκης του Παρισιού, αυτοχαρακτηρίζονται ως Ιστορία: Istoria  di  Cipro στο αντίγραφο της Βιβλιοθήκης του Λονδίνου, Historie  di  Cipri σε εκείνο της Πανεπιστημιακής Βιβλιοθήκης της Γένουας (άλλο από το αναφερθέν πιο πάνω) και Storia  di  Cipro στο αντίγραφο της Μαρκιανής Βιβλιοθήκης της Βενετίας. Οι διαφορετικοί τίτλοι οφείλονται, προφανώς, στους διάφορους αντιγραφείς.

Ο Φλώριος Βουστρώνιος, παρά το ότι είχε ως βασική του πηγή τους προγενέστερους χρονικογράφους Λεόντιο Μαχαιρά και Γεώργιο Βουστρώνιο, ωστόσο είχε κάνει και ο ίδιος πολλές έρευνες, μάλιστα και εκτός Κύπρου (όπως σε ιταλικά αρχεία), ενώ ανέτρεξε και σε αρχαίες φιλολογικές πηγές, αξιοποιώντας πληροφορίες από έργα Ελλήνων και Λατίνων συγγραφέων, αλλά επίσης μελέτησε διεξοδικά και τα ίδια τα αρχεία του βασιλείου της Κύπρου.

Στα ελληνικά           

Την Ιστορία της Κύπρου του Φλωρίου Βουστρωνίου εξέδωσε, για πρώτη φορά στην ελληνική γλώσσα, ο Άντρος Παυλίδης, σε πλήρη μετάφραση από το ιταλικό πρωτότυπο του ιδίου, σε συνεργασία με την Άννα Ερκολάνι. Επίσης, ο ίδιος μελετητής παρέθεσε πλήθος υποσημειώσεων, αρίθμησε τις παραγράφους, περιέλαβε σχόλια, εκτενή εισαγωγή, ευρετήριο κλπ. (Α. Παυλίδης και Άννα Ερκολάνι, Ιστορία της Κύπρου του Φλωρίου Βουστρωνίου, Φιλόκυπρος, Λευκωσία, 1998). Η έκδοση αυτή, που για πρώτη φορά ενέταξε το σημαντικό αυτό έργο στην ελληνική βιβλιογραφία, βραβεύθηκε από την ιταλική κυβέρνηση.