Θερβάντες Σααβέντρα Μιχαήλ

Image

Η ζωή του μεγάλου Ισπανού συγγραφέα Μιχαήλ Σααβέντρα Θερβάντες (1547 - 1616) ήταν πολύ περιπετειώδης. Οι πολλές του μετακινήσεις και εμπειρίες τον έφεραν και σε κάποια σχέση με την Κύπρο, την εποχή που το νησί πέρασε από την εξουσία των Βενετών στην Οθωμανική αυτοκρατορία.

 

Το 1570 ο Θερβάντες πήρε μέρος στην εκστρατεία που οι ευρωπαϊκές χώρες οργάνωσαν για να βοηθήσουν την Κύπρο. Το νησί υπέστη τότε την επίθεση πολυάριθμου τουρκικού στρατού και στόλου. Στη χριστιανική εκστρατεία πήρε μέρος και η Ισπανία, χωρίς όμως πραγματική διάθεση να βοηθήσει την Κύπρο, κτήση της Βενετίας. Αυτή ήταν και η κυριότερη αιτία, που η εκστρατεία δεν έφθασε στον προορισμό της και ο ευρωπαϊκός στόλος επέστρεψε χωρίς να πολεμήσει. Οι δυνάμεις της Βενετίας στην Κύπρο έμειναν αβοήθητες και, παρόλο που οι υπερασπιστές της Αμμοχώστου αγωνίστηκαν για έναν ολόκληρο χρόνο, υπέκυψαν τελικά στους Τούρκους.

 

Τον επόμενο χρόνο, 1571, οι χριστιανικές δυνάμεις έκαναν εκστρατεία, με σκοπό να εκδικηθούν τους Τούρκους για την κατάκτηση της Κύπρου. Η εκστρατεία είχε ως αποτέλεσμα τη ναυμαχία της Ναυπάκτου, τη μεγάλη νίκη των ευρωπαϊκών δυνάμεων και την καταστροφή του τουρκικού στόλου. Ο Θερβάντες πήρε μέρος και σε αυτή την εκστρατεία. Στη διάρκεια της ναυμαχίας ήταν βαριά άρρωστος. Πήρε, ωστόσο, μέρος στη σύγκρουση και πληγώθηκε στο αριστερό του χέρι.

 

Το 1575 ο Θερβάντες άφησε τη στρατιωτική υπηρεσία κι αποφάσισε να επιστρέψει στην Ισπανία. Το πλοίο, όμως, που τον έφερνε, υπέστη επίθεση από πειρατές κι ο Θερβάντες βρέθηκε αιχμάλωτος στο Αλγέρι. Η αιχμαλωσία του έδωσε αρκετές εμπειρίες για τη συγγραφή ορισμένων από τα έργα του.

 

Το 1613 ο Θερβάντες δημοσίευσε συλλογή διηγημάτων με τον τίτλο «Υποδειγματικά διηγήματα». Ανάμεσα σε αυτά είναι και Ο γενναιόδωρος εραστής, που διαδραματίζεται στην Κύπρο την εποχή που κατακτήθηκε από τους Τούρκους. Είναι η ιστορία ενός νέου και μιας νέας, που αιχμαλωτίστηκαν από πειρατές και μεταφέρθηκαν στην Κύπρο. Τα διηγήματα αυτά έχουν σημαντική θέση στην ιστορία της ισπανικής λογοτεχνίας. Το αφήγημα αρχίζει με αναφορά στην κατακτημένη από τους Τούρκους Λευκωσία: Ω αξιοθρήνητα τείχη της καταδικασμένης από τη μοίρα Λευκωσίας υγρά ακόμα από το αίμα των γενναίων και άτυχων υπερασπιστών σου! Αν μπορούσες να νιώσεις, θα θρηνούσαμε μαζί τις συμφορές μας σ' αυτή την ερημιά και θα βρίσκαμε ίσως κάποια παρηγοριά στις λύπες μας, μαζί μιλώντας γι' αυτές. Μια ελπίδα μπορεί ν' απομείνει ότι οι παροπλισμένοι πύργοι σου ίσως υψωθούν και πάλι, αν και όχι για μια τόσο δίκαιη άμυνα όσο αυτή για την οποία έπεσαν αλλά εγώ, ο δυστυχής, τι καλό μπορώ να περιμένω στην άθλιά μου απελπισία, ακόμα κι αν μπορούσα να επιστρέψω στην προηγούμενή μου κατάσταση; Αυτή είναι η σκληρή μου μοίρα: όταν ήμουν ελεύθερος δεν είχα ευτυχία και στην αιχμαλωσία δεν έχω καμιά ελπίδα. (Κάτιας Χατζηδημητρίου, Ιστορία της Κύπρου , σ. 220).