Ύλη

Image

Μικρή υποθετική αρχαία πόλη της Κύπρου. Ο Στέφανος Βυζάντιος (στη λέξη Ὕλη) γράφει ότι ήταν πόλις Κύπρου, ἐν ᾖ  Ἀπόλλων τιμᾶται Ὑλάτης.

 

Ο Στ. Βυζάντιος θεωρεί, δηλαδή, ότι ο θεός Απόλλων είχε το επίθετο Υλάτης επειδή λατρευόταν στην πόλη Ύλην, πράγμα που δεν είναι σωστό. Όχι ακριβείς πληροφορίες δίνει κι ο Τζέτζης (Σχόλια εἰς Λυκόφρονα, 448), γράφοντας ότι η Ύλη ήταν πόλη κυπριακή αλλά και τόπος περί τό Κούριον, απ' όπου ο Απόλλων πήρε το επίθετο Υλάτης.

 

Το τόπος περί τό Κούριον ο Κ. Χατζηϊωάννου διορθώνει: περί τόν Κούριον (ποταμόν).

 

Νομίζουμε πως υπήρξε κάποια σύγχυση στους δυο συγγραφείς Στ. Βυζάντιο και Τζέτζη, του 6ου και του 12ου μ.Χ. αιώνα αντιστοίχως. Ο Τζέτζης αντέγραψε τον Βυζάντιο, ο δε Βυζάντιος σχολιάζει τον αρχαιότερο Λυκόφρονα που απλώς αναφέρεται «στη γη του Υλάτη» (...Ὑλάτου τε γῆν..., βλ. Λυκόφρων, Ἀλεξάνδρα, στ. 448). Ο Λυκόφρων δεν αναφέρει πόλη ή χωριό αλλά τοποθεσία (προφανώς την περιοχή του Κουρίου) όπου υφίστατο το αρχαίο, περίφημο και διάσημο ιερό του Απόλλωνος Υλάτου του οποίου τα ερείπια υπάρχουν σήμερα εκεί. Οι δυο μεταγενέστεροι συγγραφείς, προσπαθώντας, φαίνεται, να ερμηνεύσουν το επίθετο του Απόλλωνος, θεώρησαν ότι υφίστατο κάποια πόλη Ύλη, απ' όπου το επίθετο προήλθε. Αλλά το επίθετο του Απόλλωνος σήμαινε τον θεό των δασών (βλέπε αμέσως προηγούμενο λήμμα) και με το επίθετο αυτό λατρευόταν και σε άλλα μέρη της Κύπρου, εκτός από το Κούριον.

 

Δεν αποκλείεται, βέβαια, το ενδεχόμενο να υπήρξε στην περιοχή κοντά στο Κούριον κάποιο προάστιο ή κάποιος κοντινός οικισμός που ονομάστηκε Ύλη. Στην περίπτωση όμως αυτή ο οικισμός θα πήρε μάλλον την ονομασία του από το φημισμένο ιερό του Υλάτη, κι όχι αντίστροφα. Κατά τον ίδιο, δηλαδή, τρόπο που και σήμερα χωριά που φέρουν ονόματα αγίων ή της Παναγίας, πήραν τις ονομασίες τους από τη λατρεία στην περιοχή τους των διαφόρων αγίων ή της Παναγίας.

 

Είναι, πάντως, πιθανότερο να θεωρήσουμε ότι Ύλη ονομαζόταν η περιοχή την οποία κάλυπτε το δάσος γύρω από τον ναό του Απόλλωνος, αφού εξάλλου και η αρχαία λέξη ὕλη σήμαινε δάσος.