Φραγκίσκος άγιος, Αμμόχωστος

Image

Οι Φραγκισκανοί ήταν από τα πρώτα λατινικά μοναχικά τάγματα τα οποία εγκαταστάθηκαν στην Κύπρο. Ανάμεσα σ' άλλες πόλεις είχαν μοναστήρια στην Αμμόχωστο και την Πάφο. Τα μοναστήρια αυτά ερειπώθηκαν και εξαφανίσθηκαν. Όμως οι ερειπωμένες εκκλησίες τους διασώζονται μέχρι σήμερα.

 

Η εκκλησία του Αγίου Φραγκίσκου στην Αμμόχωστο βρίσκεται στα βόρεια του λουζινιανικού ανακτόρου που αργότερα επισκευάσθηκε από τους Βενετούς και είναι γνωστό σαν Palazzo del Proveditore. H εκκλησία είναι περισσότερο ερειπωμένη από άλλες γοτθικές εκκλησίες της Αμμοχώστου. Μόνο το ανατολικό της τμήμα σώζεται σε καλή σχετικά κατάσταση. Είναι κτισμένη με τετραγωνισμένους πωρόλιθους, με πολλή επιμέλεια, και είναι μονόκλιτη. Όπως και άλλες γοτθικές εκκλησίες καταλήγει στ' ανατολικά σε τρίπλευρη, εσωτερικά και εξωτερικά, αψίδα. Το μέγιστο μήκος της είναι 33 μ., ενώ το πλάτος της 9 μ. περίπου. Χωρίζεται εσωτερικά σε πέντε τμήματα που καλύπτονται με σταυροθόλια, τα οποία ξεκινούν από προβόλους τοποθετημένους στους τοίχους. Οι πρόβολοι έχουν τη μορφή πολυγωνικής ανεστραμμένης πυραμίδας και διακοσμούνται με ανάγλυφα φύλλα. Στο δεύτερο από τα δυτικά διάχωρο ανοίγεται στον νότιο τοίχο ορθογώνιο «παρεκκλήσι», του οποίου ο νότιος τοίχος είναι διπλάσιος σε πάχος από τους τοίχους της εκκλησίας και πιθανότατα στήριζε μικρό τοξωτό καμπαναριό. Το παρεκκλήσι αυτό, που έχει εσωτερικές διαστάσεις 7x3 μ., προστέθηκε αργότερα. Όπως και η εκκλησία καλύπτεται με σταυροθόλια. Τα σταυροθόλια της εκκλησίας στηρίζονται σε βεργία που αποτελούνται από κυκλική προβολή με ταινία στο κάτω μέρος και δυο βαθιές σκοτίες στα πλάγια στο πάνω μέρος, με δυο μικρότερες σπείρες στα πλάγια.

 

Τα παράθυρα που σώζονται στο ανατολικό τμήμα της εκκλησίας είναι μεγάλα, στενόμακρα, με οξυκόρυφο τόξο και πλαισιώνονται με λεπτούς κιονίσκους, με κυκλικά κιονόκρανα διακοσμημένα με μια σειρά φύλλων. Οι αντηρίδες είναι ευθείες ορθογώνιες και καταλήγουν στην κορυφή σε τρία επικλινή επίπεδα. Κάτω από την κορυφή είναι ο νεροχύτης, κάτω από τον οποίο είναι οι υδρορρόες.

 

Η εκκλησία φαίνεται ότι κτίσθηκε στα τέλη του 13ου αιώνα. Τον 14ο αιώνα, και ίσως αργότερα, διακοσμήθηκε με τοιχογραφίες, λείψανα των οποίων σώζονται στην αψίδα. Οι τοιχογραφίες αυτές είναι έντονα επηρεασμένες από την ιταλική ζωγραφική της εποχής.