Αυστρία και Κύπρος

Η Αυστρία είναι κράτος της κεντρικής Ευρώπης που συνορεύει Δ. με την Ελβετία, Β. με τη Γερμανία, Β. και ΒΑ. με την Τσεχοσλοβακία, ΝΑ. με την Ουγγαρία και Ν. με τη Γιουγκοσλαβία και την Ιταλία. Έχει έκταση 83.849 χμ.² και πληθυσμό 8.000.000 περίπου. Είναι χώρα ουδέτερη.

 

Οι πρώτες σχέσεις της Αυστρίας με την Κύπρο ανάγονται στον 18ο αιώνα. Σύμφωνα με τα στοιχεία που υπάρχουν, το 1760 ιδρύθηκε στην Κύπρο το πρώτο αυστριακό προξενείο, με έδρα την Λάρνακα. Το προξενείο αυτό λειτουργούσε συνεχώς ως τον Α' Παγκόσμιο πόλεμο, οπότε έκλεισε για περίοδο 10 χρόνων. Επαναλειτούργησε στη συνέχεια, για να κλείσει και πάλι στην περίοδο του Β' Παγκοσμίου πολέμου. Το 1948 το αυστριακό προξενείο λειτούργησε ξανά, με γενικό πρόξενο τον Γεώργιο Μαραγκό και με έδρα για ένα διάστημα τη Λεμεσό και αργότερα τη Λευκωσία.

 

Ένα γεγονός που οδήγησε σε σοβαρή ένταση τις σχέσεις της Αυστρίας με την Τουρκία και σχετιζόταν με την Κύπρο, ήταν ο φόνος, στην Πάφο, του αντιπροσώπου του αυστριακού προξενείου από Τούρκους, κατά τη διάρκεια της εξέγερσης του Γκιαούρ Ιμάμη* το 1833. Η Αυστρία ζήτησε τη σύλληψη των δραστών και αποζημιώσεις. Οι τουρκικές αρχές συνέλαβαν τους δράστες αλλά στη συνέχεια τους άφησαν ελεύθερους, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένταση και η Αυστρία να στείλει τρία πολεμικά πλοία στη Λάρνακα. Αργότερα ο Τούρκος σουλτάνος απολογήθηκε στον Αυστριακό αυτοκράτορα σχετικά με το επεισόδιο αυτό. (Για περισσότερα στοιχεία βλ. επίσης λήμμα προξενεία).

 

Στα εντελώς πρόσφατα χρόνια, η Αυστρία και ειδικότερα η πρωτεύουσά της Βιέννη συνδέθηκε με κρίσιμες φάσεις του Κυπριακού προβλήματος. Στη Βιέννη πραγματοποιήθηκαν τον Αύγουστο του 1974, μεταξύ των δυο φάσεων της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, συνομιλίες μεταξύ Ελλάδας, Τουρκίας και Βρεττανίας ως «εγγυητριών δυνάμεων», και εκπροσώπων των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων. Οι συνομιλίες εκείνες κατέρρευσαν εξαιτίας των υπερβολικών και τελεσιγραφικών αξιώσεων που πρόβαλε η τουρκική πλευρά και οδήγησαν στην ολοκλήρωση της κατάληψης του βορείου τμήματος της Κύπρου. Στη Βιέννη έγιναν επίσης το 1975, το 1976 και το 1977 αλλεπάλληλοι γύροι διακοινοτικών συνομιλιών υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, χωρίς όμως να σημειωθεί ουσιαστική πρόοδος προς τη λύση του Κυπριακού λόγω της αδιάλλακτης τουρκικής στάσης. (Για περισσότερα στοιχεία βλ. λήμμα Βιέννης συνομιλίες).

 

Η Αυστρία διατηρεί απόσπασμα στην ειρηνευτική δύναμη των Ηνωμένων Εθνών που υπηρετεί στην Κύπρο.

 

Από την 1η Μαΐου 2004, οπότε η Κύπρος εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, της οποίας και η Αυστρία είναι μέλος από το 1995, οι σχέσεις Αυστρίας – Κύπρου έγιναν στενότερες, στο πλαίσιο πλέον της συνεχούς επαφής και συνεργασίας μεταξύ των χωρών-μελών της Ενωμένης Ευρώπης.