Επαφράς ή Επαφρόδιτος ή Επαφροδίτης
Αναφέρεται ως ένας από τους 70 αποστόλους, που εστάλη στην Κύπρο, κι έγινε επίσκοπος στο νησί. Πέθανε στην Κύπρο και θεωρείται ως ένας από τους τοπικούς αγίους, κι ο πρώτος επίσκοπος Πάφου.
Όπως αναφέρεται στον Βίο του αγίου Αυξιβίου επισκόπου των Σόλων, ο Επαφράς εστάλη στην Κύπρο από τον απόστολο Παύλο, μαζί με τον Τυχικό και μερικούς άλλους, για να διδάσκουν και κηρύττουν τη χριστιανική διδασκαλία. Παρέχεται η διευκρίνιση ότι ο Παύλος έστειλε στο νησί τον Επαφρά και τους άλλους όταν έμαθε ότι ο απόστολος Βαρνάβας (ο ιδρυτής της Κυπριακής Εκκλησίας) είχε βρει μαρτυρικό θάνατο στη Σαλαμίνα της Κύπρου. Συνεπώς ο Επαφράς, ο Τυχικός και οι λοιποί εστάλησαν για να αναπληρώσουν το κενό που δημιουργήθηκε με τον θάνατο του Βαρνάβα, και που ίσως είχε θέσει σε μεγάλο κίνδυνο την μόλις ιδρυθείσα Εκκλησία της Κύπρου. Ο Παύλος έγραψε ταυτόχρονα στον άγιο Ηρακλείδιο, αρχιεπίσκοπο της Κύπρου, συστήνοντάς του να τοποθετήσει τον Επαφρά ως επίσκοπο της Πάφου, τον Τυχικό ως επίσκοπο της Νεαπόλεως (=Λεμεσού), τον Αυξίβιο ως επίσκοπο στους Σόλους, και σε άλλα μέρη του νησιού άλλους. Προκύπτει δηλαδή από τον Βίο του αγίου Αυξιβίου ότι ο Παύλος απέστειλε προς τον Ηρακλείδιο στην Κύπρο νέα ικανά στελέχη αμέσως μετά τον θάνατο του Βαρνάβα.
Για τον Επαφρά, που πρέπει να ήταν αξιόλογη μορφή των πρώτων Χριστιανικών χρόνων, υπάρχουν και άλλες αναφορές. Ο ίδιος ο απόστολος Παύλος, στην Πρός Κολοσσαεῖς επιστολή του (1,6-8), τον επαινεί ονομάζοντάς τον ἀγαπητόν σύνδουλον ἡμῶν, και πιστόν ὑπέρ ὑμῶν διάκονον τοῦ Χριστοῦ. Στην ίδια επιστολή του (4,12-13), ο απόστολος Παύλος τον ονομάζει δοῦλον Χριστοῦ, πάντοτε ἀγωνιζόμενον ὑπέρ ὑμῶν ἐν ταῖς προσευχαῖς.
Στον Παρισινό Κώδικα 223, καθώς και στον Κώδικα 53 των Βλατέων, αναφέρεται ότι ο Επαφράς ήταν ένας από τους Εβδομήκοντα που έγινε επίσκοπος στην Κύπρο, στη λεγόμενη Αδριακή (απίθανη πόλη της Κύπρου των Πρωτοχριστιανικών χρόνων, που μερικοί θεώρησαν ότι βρισκόταν στην περιοχή του σημερινού χωριού Ακανθού). Στην πόλη αυτή, ο Επαφράς έζησε μέχρι το τέλος της ζωής του, που ήλθε ειρηνικά, κι αφού προηγουμένως εργάστηκε για τη χριστιανική θρησκεία στην οποία προσηλύτισε πολλούς.
Ως επίσκοπος Αδριακής (ή Αδράκης ή Αδριάκης), ο Επαφράς αναφέρεται και στο Συναξάριον Κωνσταντινουπόλεως, σύμφωνα προς το οποίο μνημονεύεται στις 30 Ιουνίου και στις 8 Δεκεμβρίου.
Ο αρχιμανδρίτης Κυπριανός ( Ἱστορία Χρονολογική, ....σ. 346), γράφει ότι ο Επαφράς ἒγινεν ἐπίσκοπος εἰς τήν χώραν Ἀκτήν Ἀργείων [= Αχαιών Ακτή], ἢτοι τῆς Ἀκανθοῦς τά μέρη, εἰς τήν ὁποίαν καί ἐμαρτύρησεν ...ταυτίζοντας την Αχαιών Ακτή με την αναφερόμενη Αδριακή. Προσθέτει δε ο Κυπριανός ότι το μνήμα του Επαφρά βρισκόταν στο χωριό Νήσου, όπου εφυλάσσετο και η κάρα του. Δεν είναι γνωστή η πηγή του Κυπριανού για μαρτυρικό θάνατο του Επαφρά στην επισκοπική του έδρα, αναφορά που έρχεται σε αντίθεση με τα γραφόμενα στους προαναφερθέντες κώδικες, ότι ο Επαφράς τῷ Θεῷ οἰκειώσας, ἐν εἰρήνῃ πρός ὃν ἐπόθει Χριστόν μεθίσταται.
Στην Κύπρο δεν αναφέρεται σε καμιά άλλη πηγή, ούτε κι έχει αποδειχθεί η ύπαρξη, κατά την Αρχαιότητα, πόλεως με την ονομασία Αδριακή ή Αδριάκη ή Αδράκη. Υπάρχει, συνεπώς, η γνώμη ότι πιθανώς από σύγχυση, τοποθετήθηκε στην Κύπρο η πόλη Ανδριάκη της Λυκίας. Σε μια τέτοια (όχι απίθανη) περίπτωση, θα πρέπει να δεχθούμε ότι ο Επαφράς είχε υπηρετήσει όχι ως επίσκοπος της πόλεως αυτής αλλά ως επίσκοπος Πάφου, όπως εξάλλου ήταν και η αρχική εντολή του αποστόλου Παύλου.
Έτσι, ο Επαφράς που καταγόταν από τις Κολοσσές και που υπήρξε σύντροφος του Παύλου πριν ο τελευταίος τον στείλει στην Κύπρο, πρέπει να θεωρηθεί ως ο πρώτος επίσκοπος της Πάφου, από το 67 μ.Χ. κ.ε., μέχρι τον θάνατό του που δεν γνωρίζουμε πότε συνέβη.