Κλαρκ Έντουαρντ Ντάνιελ Daniel Edward Clarke

Image

Άγγλος μεταλλειολόγος, συλλέκτης και περιηγητής. Γεννήθηκε το 1769 και πέθανε τον Μάρτιο του 1822. Ταξίδεψε στην ίδια την Αγγλία (1791), στην Ιταλία (1792, 1794), στις Σκανδιναβικές χώρες, στη Ρωσία, στη Μικρά Ασία (1799 μέχρι 1802) και στην Ελλάδα της οποίας πολλούς αρχαιολογικούς θησαυρούς λεηλάτησε. Από την Ελλάδα συγκέντρωσε πλήθος νομισμάτων, αγγείων, αγαλμάτων κ.α. αντικειμένων (τα περισσότερα από την Ελευσίνα) που μετέφερε στην Αγγλία και παρέδωσε στο Μουσείο Φιτζίλιαμ του Κέιμπριτζ. Πολύτιμα αντικείμενα ξεσήκωσε και από τη Σουηδία, τη Σιβηρία, την Αίγυπτο (από το Κάιρο πήρε ένα πολυτιμότατο σπάνιο χειρόγραφο του Χίλιες και Μια Νύχτες) και από την Κύπρο την οποία επεσκέφθη τον Ιούνιο του 1801. Μετά την επιστροφή του στην Αγγλία, το 1805, έγινε κληρικός κι εργάστηκε ως καθηγητής της μεταλλειολογίας στο Κέιμπριτζ. Τα χειρόγραφα που συγκέντρωσε από διάφορες χώρες αγοράστηκαν από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Το 1810 άρχισε να εκδίδει τις ταξιδιωτικές του εντυπώσεις που τελικά απετέλεσαν 8 τόμους υπό τον γενικό τίτλο Travels in various Countries of Europe, Asia and Africa (Ταξίδια σε διάφορες Χώρες της Ευρώπης, της Ασίας και της Αφρικής).

 

Στο δεύτερο τόμο των ταξιδιωτικών του (Greece, Egypt and the Holy Land [Ελλάδα, Αίγυπτος και Άγιοι Τόποι]) που εξεδόθη το 1812, περιέχεται και κεφάλαιο με τις εντυπώσεις του από την Κύπρο.

 

Ο Κλαρκ επισκέφθηκε την Κύπρο επιβαίνοντας στην αγγλική φρεγάδα Ceres, από τις 6 μέχρι τις 16 Ιουνίου του 1801. Από την Κύπρο πήγε στη Δαμιέττα της Αιγύπτου.

 

Γνώριζε, όπως προκύπτει από τα γραπτά του, αρκετά για το ιστορικό παρελθόν της Κύπρου, γιατί αναφέρεται στο ακρωτήρι Άσπρο που το ονομάζει Κουριάδα (αρχαία ονομασία του), στο παρελθόν της Πάφου, στην αρχαία Αμαθούντα, στο αρχαίο Κίτιον, στην αρχαία Σαλαμίνα, στην αρχαία Λάπηθο, κ.α., κάνει δε και γενικότερες ιστορικές αναφορές.

 

Ο Κλαρκ δίνει αρκετές πληροφορίες για την Κύπρο. Εκτός από τα πιο πάνω, αναφέρεται στο μοσχάτο, στην κουμανταρία και γενικότερα τα κρασιά της Κύπρου που επωλούντο με τις κούζες (γράφει ότι μια κούζα ισούται με 21 πάιντς), για το νόμισμα του νησιού, για το φυτό χεννά με το οποίο οι γυναίκες του νησιού έβαφαν καστανά τα μαλλιά τους, για τα περιβόλια γύρω από τη Λάρνακα, καθώς και για πολλά άλλα. Από τις κυπριακές πόλεις που επισκέφθηκε, λεπτομερέστερα αναφέρεται στις Σαλίνες (=Λάρνακα) με αναφορές στο αρχαίο Κίτιον και στη Λευκωσία, δίνει δε αρκετές ενδιαφέρουσες πληροφορίες.

 

Πυκνές είναι, βέβαια, και οι αναφορές του Κλαρκ σε κινητά αρχαία κυπριακά αντικείμενα που ιδιαίτερα τον ενδιέφεραν (νομίσματα, επιγραφές, αγγεία, αγάλματα) και που αρκετά κατόρθωσε να μαζέψει και να πάρει μαζί του φεύγοντας (βλέπε C.D. Cobham, Excerpta Cypria, 1908, pp. 378 -390).