Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Η αρχαία Κνίδος βρισκόταν στη δυτική Μικρά Ασία, απέναντι από το νησί της Κω και στα βορειοδυτικά του νησιού της Ρόδου. Ήταν φημισμένη κυρίως για τον περίφημο ναό της Κύπριδος Αφροδίτης που λατρευόταν εκεί, στον οποίο βρισκόταν το θρυλικό άγαλμα της Κνιδίας Αφροδίτης, έργο του Πραξιτέλη.  Όπως μαρτυρούν αρχαίοι συγγραφείς, υφίστατο παράδοση πως το άγαλμα ήταν τόσο τέλειο, ώστε όταν το είδε η ίδια η Αφροδίτη, αναφώνησε: «Μα πού με είδε γυμνή ο Πραξιτέλης;»

Εξαιτίας της εκεί λατρείας της Αφροδίτης, η Κνίδος αναφέρεται από αρκετούς αρχαίους συγγραφείς μαζί με την Πάφο και την Κύπρο γενικότερα, ενώ τα Σχόλια στις Χιλιάδες του Τζέτζη μιλούν για την εξουσία της Κύπρου που σε παλαιότερες εποχές έφθανε μέχρι την Κνίδο κι ακόμη πιο πέρα: τό παλαιόν δέ μέχρι καί περαιτέρω   ἦν ἡ τῆς Κύπρου ἀρχή... Δεν διευκρινίζεται όμως πότε η εξουσία της Κύπρου έφθανε μέχρι την Κνίδο και πιο πέρα, ούτε και πώς ακριβώς εκφραζόταν αυτή η εξουσία.  Ίσως θα πρέπει να θεωρήσουμε ότι η Κύπρος είχε στενές σχέσεις με την Κνίδο κι άλλα μέρη στο Αιγαίο και στη Μικρά Ασία που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως «εξουσία» (ἀρχή), κατά την εποχή που ήταν θαλασσοκράτειρα ˙ σύμφωνα δε προς τον πίνακα που παραθέτει ο Ευσέβιος (βλέπε λήμμα θαλασσοκρατορία Κυπρίων) η Κύπρος θαλασσοκράτησε κατά τα μέσα του 9ου π.Χ. αιώνα.

Στ’ ανοικτά της Κνίδου έγινε το 394 π.Χ. καθοριστική για την ίδια την Αθήνα ναυμαχία, στην οποία μετείχαν πολλές κυπριακές δυνάμεις υπό τον Αθηναίο στρατηγό Κόνωνα. Ο Κόνων*, με τη βοήθεια του βασιλιά της Σαλαμίνος Ευαγόρα Α'* και με πολεμικά καράβια που ναυπηγήθηκαν στην Κύπρο, καθώς και με κυπριακά πληρώματα, συνέτριψε τον Αύγουστο του 394 π.Χ. τον στόλο των Σπαρτιατών στην Κνίδο με αποτέλεσμα να απαλλαγεί η ίδια η Αθήνα από τη σπαρτιατική επικυριαρχία και να ξαναβρεί την ανεξαρτησία της.

Από τις αναφορές των αρχαίων συγγραφέων που συσχετίζουν την Κνίδο με την Κύπρο εξαιτίας της Αφροδίτης, παραθέτουμε ενδεικτικά επίγραμμα του Πλάτωνος:

Ἡ Παφίη Κυθέρεια δι’ οἴδματος ἐς Κνίδον ἦλθεν

βουλομένη κατιδεῖν εἰκόνα τήν ἰδίην ˙

πάντῃ δ’ ἀθρήσασα περισκέπτῳ  ἐνί χώρῳ

φθέξατο «ποῦ γυμνήν εἶδέ με Πραξιτέλης;»

Πραξιτέλης οῦκ εἶδεν ἄ μή θέμις, ἀλλ’ ὁ σίδηρος

ἒξεσεν˙ οἶα γ' Ἄρης ἤθελε, τήν Παφίην.

Σε μετάφραση:

Η Παφία Κυθέρεια μέσα απ’ το κύμα στην Κνίδο ήλθε θέλοντας να δει το άγαλμά της κι αφού το κοίταξε καλά μεσ’ στο ναό της είπε ˙ «μα πού γυμνή με είδε ο Πραξιτέλης;»

Μα ο Πραξιτέλης δεν είδε αυτά που δεν πρέπει, αλλά το σίδερο σκάλισε την Παφία, όπως ήθελε ο Άρης.