Κράντωρ ο Σολεύς

Image

Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος, οπαδός των πλατωνικών και της Ακαδημίας. Κατά τον F. Kayser, που έγραψε γι΄ αυτόν διδακτορική διατριβή (De Crantore Academico, Heidelberg, 1841), ο Κράντωρ γεννήθηκε γύρω στο 352 π.Χ. Γνωστό έργο του Κράντορος είναι το Περί Πένθους όπου, σε αντίθεση προς τους στωικούς και κυνικούς φιλοσόφους, δέχεται μια θέση μετριότητας στα πάθη και, γενικότερα, τις απολαύσεις της ζωής. Αναφέρονται επίσης, ανάμεσα στο έργο του, και σχόλιά του στον Τίμαιο του Πλάτωνος.

 

Ο Κράντωρ αναφέρεται με το εθνικό επίθετο Σολεύς. Επειδή όμως οι διαθέσιμες πηγές δεν είναι επαρκείς ούτε σαφείς, υφίσταται πολυσυζητημένο θέμα εάν ο αρχαίος αυτός φιλόσοφος ήταν Κύπριος (καταγόμενος από τους Σόλους της Κύπρου) ή Μικρασιάτης (καταγόμενος από τους Σόλους της Κιλικίας).

 

Ο F. Kayser (ό.π.) θεωρεί ότι καταγόταν από τους Σόλους της Κιλικίας, χωρίς όμως να δίνει επαρκείς εξηγήσεις ως προς το πού βασίστηκε για να καταλήξει στο συμπέρασμα αυτό. Διάφοροι άλλοι μελετητές, αποφεύγοντας την παγίδα, τον αναφέρουν απλώς ως καταγόμενο από τους Σόλους, χωρίς να καθορίζουν ποιους Σόλους εννοούν. Ο Κ. Χατζηιωάννου (ΑΚΕΠ , Ε', 1983, αρ. 112) καταλήγει ύστερα από σειρά συλλογισμών, ότι ο Κράντωρ δεν ήταν Κύπριος αλλά καταγόταν από τους Σόλους της Κιλικίας, προσθέτοντας όμως ότι το συμπέρασμα αυτό δεν μπορεί ν' αποδειχθεί πέρα από κάθε αμφιβολία.

 

Εγκυκλοπαίδειες και φιλοσοφικά λεξικά θεωρούν του Κράντορα ως Κύπριο (όπως το Λεξικόν της φιλοσοφίας του Χρ. Ανδρούτσου, το Ἐγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ἐλευθερουδάκη, η Γενική Παγκόσμιος 'Εγκυκλοπαίδεια ΠάπυροςΛαρούς, η Εγκυκλοπαίδεια Υδρία κλπ.).

 

Αντίθετα, η εγκυκλοπαίδεια Britannica, η Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, το Λεξικόν Ἡλίου κ.ά. γράφουν ότι καταγόταν από τους Σόλους της Κιλικίας.

 

Από τις αρχαίες πηγές, ο Διογένης Λαέρτιος σημειώνει: Κράντωρ Σολεύς θαυμαζόμενος ἐν τῇ  ἑαυτοῦ πατρίδι ἀπῆρεν εἰς  Ἀθήνας...

 

Δεν διευκρινίζει όμως ποιοι ήσαν οι Σόλοι που ήταν πατρίδα του, της Κύπρου ή της Κιλικίας.

 

Ο Πλούταρχος αναφέρει τρεις Σολίους φιλοσόφους: ...μάλιστα δέ Κράντορι καί Κλεάρχῳ καί Θεοδώρῳ τοῖς Σολεῦσι...

 

Και πάλι όμως το θέμα παραμένει αδιευκρίνιστο. Από άλλες πηγές γνωρίζουμε ότι από τους τρεις που αναφέρει ο Πλούταρχος, τουλάχιστον ο Κλέαρχος ήταν Κύπριος. Τούτο δεν αποτελεί βέβαια επαρκή μαρτυρία ώστε να θεωρήσουμε τελεσίδικα ότι και ο Κράντωρ ήταν Κύπριος, αν και καθιστά ένα τέτοιο συμπέρασμα περισσότερο πιθανό.

Φώτο Γκάλερι

Image