Σάββας επίσκοπος

Όνομα δυο Ορθοδόξων επισκόπων Πάφου, εκ των οποίων ο πρώτος κατείχε τον θρόνο στις αρχές του 13ου αιώνα, κι ο δεύτερος πιθανώς τον 14ο αιώνα.

 

Σάββας Α΄: Επίσκοπος Πάφου περίπου από το 1200 έως το 1209 ή και λίγο υστερότερα. Δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία για τον επίσκοπο αυτό. Ο προηγούμενος γνωστός κάτοχος του ιδίου θρόνου ήταν ο Βάκχος, που ξέρουμε ότι κατείχε τον θρόνο και βρισκόταν ακόμη στη ζωή κατά το τέλος του 12ου αιώνα (1199-1200). Εάν δεν υπήρξε ενδιάμεσος επίσκοπος που παραμένει άγνωστος, τότε ο Σάββας Α΄ διαδέχθηκε τον Βάκχο περί το 1200. Γνωρίζουμε, πάντως, ότι ο Σάββας Α΄ ήταν επίσκοπος Πάφου κατά το 1209. Τον χρόνο αυτό είχε πάρει μέρος σε σύνοδο στη Νίκαια (στην οποία έδρευε και το Οικουμενικό Πατριαρχείο μετά την κατάληψη της Κωνσταντινουπόλεως από τους σταυροφόρους το 1204).

 

Ο Σάββας Α΄ αναφέρεται ότι μετείχε στη σύνοδο του 1209, όπου και ζήτησε τη συνδρομή της Ορθοδοξίας υπέρ της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Κύπρου η οποία καταδιωκόταν και καταπιεζόταν από τη Λατινική (περίοδος Φραγκοκρατίας). Επίσης, σε έγγραφο του 1209, αναφέρεται ότι ο επίσκοπος Πάφου Σάββας ζήτησε και πήρε συνοδική απόφαση του πατριαρχείου, περί αναγνωρίσεως του τότε Ορθόδοξου αρχιεπισκόπου Κύπρου που ήταν ο Ησαΐας.

 

Δεν είναι γνωστό μέχρι πότε (μετά τον Ιούνιο του 1209) κατείχε ο επίσκοπος αυτός τον θρόνο της Πάφου. Οι μετά απ’ αυτόν γνωστοί κάτοχοι του θρόνου δεν μπορούν να χρονολογηθούν με σαφήνεια, λόγω ελλείψεως στοιχείων. Ένας απ’ αυτούς είναι και ο Σάββας Β΄.

 

Σάββας Β΄ : Επίσκοπος Πάφου, πιθανότατα κατά τον 14ο αιώνα. Δεν είναι όμως γνωστό πότε ακριβώς υπήρξε κάτοχος του θρόνου. Μόνη πηγή γι’ αυτόν είναι σημείωμα σε κώδικα του 14ου αιώνα και, συγκεκριμένα, τον κώδικα 1551 των Παρισίων. Στο φύλλο 174 του κώδικα αυτού σημειώνεται: Σάβασ...ελεω Θ[εο]υπίσκοπ ἀρσινόησ καί ρομαίων [=Ελλήνων] μ[ητ]ρωπόλεωσ πάφου...

 

Δεν γνωρίζουμε πόσο μεταγενέστερο του κώδικα είναι το επ’ αυτού σημείωμα. Υπάρχει, συνεπώς, πιθανότητα ο Σάββας να κατείχε τον θρόνο κατά το α΄ μισό του 15ου αιώνα, αντί τον 14ο.

 

Πάντως, έφερε και τον τίτλο του επισκόπου Αρσινόης (σημερινή Πόλη Χρυσοχούς, στην οποία έδρευαν οι επίσκοποι Πάφου κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας και μετά τον εκτοπισμό τους από την πόλη της Πάφου τον 13ο αιώνα).