Χρυσοπράσινη

Image

Τοποθεσία και, πιθανώς, οικισμός της Μεσαιωνικής Κύπρου, κάπου κοντά στην Αμμόχωστο. Δεν σημειώνεται στους παλαιούς χάρτες και μοναδική περί της τοποθεσίας αναφορά έχουμε από τον Κύπριο χρονικογράφο-ιστορικό του 16ου αιώνα Φλώριο Βουστρώνιο καθώς και από τον Ιταλοκύπριο λόγιο του 16ου αιώνα Φραγκίσκο Αμάτι, εκδότη ενός Χρονικού της Κύπρου, εν πολλοίς βασισμένου στο προγενέστερο έργο του Λεοντίου Μαχαιρά.

 

Οι Βουστρώνιος και Αμάτι αναφέρουν (στην ιταλική) την τοποθεσία ως Chrusso Prassini, σε σχέση μάλιστα με την πρώτη πληροφορία που έχουμε για χρησιμοποίηση του κανονιού στην Κύπρο. Συγκεκριμένα, κατά το 1404-1406, όταν ο τότε βασιλιάς της Κύπρου Ιανός πολιορκούσε την Αμμόχωστο που από καιρό (από το 1373) κατεχόταν από τους Γενουάτες. Οι Γενουάτες, αμυνόμενοι, είχαν φέρει στην Αμμόχωστο από τη Βενετία ένα μεγάλο κανόνι (ή κανόνια) που ενίσχυσε σημαντικά την άμυνά τους, μας λέγει ο Λεόντιος Μαχαιράς (παρ. 635). Μάλιστα το 1406, όταν ο Ιανός έλυσε την πολιορκία, οι Γενουάτες κτύπησαν την Λεμεσό, όπου και πάλι χρησιμοποίησαν ένα κανόνι, προσθέτει ο Μαχαιράς.

 

Ο Φλώριος Βουστρώνιος προσθέτει (όπως και ο Αμάτι), ότι και ο βασιλιάς Ιανός είχε φέρει τότε κανόνι (ή κανόνια) από τη Βενετία επίσης, και κτυπούσε την Αμμόχωστο, της οποίας μεγάλο τμήμα των τειχών καταστράφηκε, μέχρι την τοποθεσία Χρυσοπράσινη.

 

Προκύπτει, συνεπώς, ότι η Χρυσοπράσινη ήταν τοποθεσία πολύ κοντά στην Αμμόχωστο, μέχρι δε αυτήν έφθαναν τα τείχη της πόλης. Εάν επρόκειτο για οικισμό, αυτός θα πρέπει να ευρισκόταν έξω αλλά και πολύ κοντά στα τείχη της Αμμοχώστου. Δεν γνωρίζουμε πού ακριβώς ήταν η τοποθεσία αυτή. Η ονομασία όμως (Χρυσοπράσινη) είναι πολύ χαρακτηριστική και ταιριάζει στην περιοχή νοτίως της Αμμοχώστου. Η περιοχή αυτή, γνωστή κατά το 1570 ως Κήποι, ήταν εκείνη στην οποία, μετά το 1571, αναπτύχθηκε η νέα Αμμόχωστος (το Βαρώσιν), η εκτός των τειχών. Οι εκτενείς και ωραιότατοι κήποι που υπήρχαν εκεί, έκαναν την περιοχή πράσινη και έφταναν μέχρι την εκτεταμένη χρυσή αμμουδιά της ακτής. Άρα Χρυσοπράσινη θα πρέπει να ήταν η τοποθεσία όπου συναντάτο το πράσινο των κήπων με το χρυσό της ακτής.

 

Οι εκτενείς κήποι (και ο τυχόν οικισμός) καταστράφηκαν ολοσχερώς και τα πάντα ισοπεδώθηκαν από τους Βενετούς το 1570, σε μεγάλη απόσταση γύρω από την πόλη, κατά τις παραμονές της εισβολής των Οθωμανών, όπως μαρτυρεί ο Άντζελο Γκάττο. Ο λόγος ήταν να μη βρουν οι Οθωμανοί ο,τιδήποτε χρήσιμο γι' αυτούς όταν θα πολιορκούσαν την πόλη. Εάν λοιπόν υπήρχε εκεί και οικισμός, τότε ακριβώς θα καταστράφηκε και αυτός ολοκληρωτικά και θα εξαφανίστηκε κάθε του ίχνος.

 

Στην όλη αναφορά των Βουστρωνίου και Αμάτι για το γεγονός της χρησιμοποίησης για πρώτη φορά κανονιών στην Κύπρο, στις αρχές του 15ου αιώνα, πολύ χαρακτηριστική είναι η στάση της Βενετίας που -όπως συχνά συμβαίνει με όσους εμπορεύονται όπλα- έσπευσε να πωλήσει κανόνια και στους δύο αντιπάλους στην Κύπρο, στους Γενουάτες αλλά και στον βασιλιά Ιανό.