Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Οθωμανός στρατιωτικός, στην υπηρεσία του τυράννου της Αιγύπτου Μωχάμετ Άλι*, που στάλθηκε με στρατεύματα για υπηρεσία στην Κύπρο το 1822.

Συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια της ελληνικής επανάστασης, και ύστερα από τις εκτεταμένες σφαγές από τους Τούρκους στην Κύπρο τον Ιούλιο του 1821, ο σουλτάνος φοβόταν για ενδεχόμενη άφιξη Ελλήνων αγωνιστών στην Κύπρο προς υποκίνηση των ντόπιων σε επανάσταση. 'Η ακόμη από το ενδεχόμενο η Κύπρος να καταλαμβανόταν από τους Γάλλους, που λίγα χρόνια πιο πριν, επί Ναπολέοντος, είχαν εισβάλει στην ίδια την Αίγυπτο.  Έτσι, στις αρχές του 1822, ο σουλτάνος ανέθεσε στον Μωχάμετ  Άλι της Αιγύπτου την ευθύνη της στρατιωτικής άμυνας της Κύπρου.

Ο Μωχάμετ  Άλι απέστειλε τότε στρατεύματά του στο νησί, υπό τη διοίκηση του Σαλίχ μπέη. Τα αιγυπτιακά στρατεύματα άρχισαν να καταφθάνουν στην Κύπρο από τις 18 του Απρίλιο του 1822, αντικαθιστώντας άλλα στρατεύματα (του σουλτάνου) που είχαν πιο πριν σταλεί εσπευσμένα στην Κύπρο από την  Άκρα της Συρίας.

Ο διοικητής των αιγυπτιακών στρατευμάτων Σαλίχ μπέης περιγράφεται από τον τότε πρόξενο της Γαλλίας στη Λάρνακα ως «λογικός άνθρωπος τον οποίο μπορείς να σέβεσαι» κι ότι «οι σχέσεις μαζί του ήσαν ευχάριστες».

Ο Σαλίχ μπέης εγκαταστάθηκε στη Λεμεσό, μαζί με το επιτελείο του, και οργάνωσε την άμυνα κυρίως της νότιας Κύπρου.  Όμως ο στρατός του δεν ήταν παρά ένα απειθάρχητο μπουλούκι που πολύ σύντομα (Μάιος του 1822) στασίασε και βάδισε προς τη Λάρνακα, λεηλατώντας καθ’ οδόν όσους συναντούσε στα χωριά, Έλληνες και Τούρκους, αδιακρίτως. Πρόθεση των στασιαστών ήταν να φύγουν από την Κύπρο (επειδή δεν πληρώνονταν καλά!) και να πάνε να «εργαστούν» στη Συρία. Στη Λάρνακα, όπου έφθασαν, επετέθησαν και κατά μερικών προξενείων.

Στο μεταξύ ο αιμοσταγής Τούρκος κυβερνήτης της Κύπρου Κουτσιούκ* Μεχμέτ (ο σφαγέας του αρχιεπισκόπου Κυπριανού, των άλλων ιεραρχών και πολλών προκρίτων και λαού το καλοκαίρι του 1821), είχε καλέσει στη Λευκωσία τον Σαλίχ μπέη και τον είχε θέσει υπό περιορισμό. Ο λόγος γι' αυτή του την ενέργεια ήταν ο φόβος του μήπως ο Σαλίχ μάθαινε τις ατασθαλίες που είχε κάμει και τον κατήγγελλε στον Μωχάμετ Άλι ή και στο σουλτάνο.  Όταν ο Σαλίχ πληροφορήθηκε τελικά (και τυχαία) τη στάση των ανδρών του, αυτοί είχαν φθάσει στην Αμμόχωστο απ' όπου πολλοί είχαν κιόλας φύγει για τη Συρία. Κατόρθωσε να μαζέψει όσους μπορούσε και να σχηματίσει ξανά κάποια μικρή δύναμη. Στο μεταξύ ο Μωχάμετ Άλι είχε πληροφορηθεί τις αυθαιρεσίες τον Κουτσιούκ Μεχμέτ, του οποίο και κατήγγειλε στο σουλτάνο, πετυχαίνοντας την αντικατάστασή του με τον Σαΐντ Μεχμέτ*. Αλλά αντικαταστάθηκε κι ο Σαλίχ μπέης, στα τέλη του 1823, από τον Μεχμέτ μπέη. Ο τελευταίος έφθασε στη Λάρνακα με 5 πολεμικά καράβια του αιγυπτιακού στόλου για ν’ αντιμετωπίσει τα ελληνικά καράβια που δρούσαν κατά καιρούς στα νερά της Κύπρου.