Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Κατά την πρώτη επίσημη απογραφή πληθυσμού που έγινε στην Κύπρο, το 1881, ο πληθυσμός της πόλης της Λάρνακας ανερχόταν σε 7.833 κατοίκους. Το 1931 αυξήθηκαν σε 11.964 κατοίκους. Παρουσιάστηκε αύξηση 51,6% που αντιστοιχεί με ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης της τάξεως του 0,83%. Κατά την ίδια εποχή, ο παγκύπριος ρυθμός αύξησης καθώς κι εκείνος των περιχώρων της Λάρνακας ήταν 1,2%. Ο ρυθμός ανάπτυξης του πληθυσμού των περιχώρων παρουσιάζεται ψηλότερος από εκείνο της κεντρικής πόλης. Το 1973 ο πληθυσμός της πόλης ανέβηκε στους 19.608 κατοίκους σημειώνοντας έτσι μια ετήσια αύξηση 1,17% μεταξύ των ετών 1931-1973. Τούτο δείχνει πως ο ρυθμός ανάπτυξης του πληθυσμού της πόλης της Λάρνακας ήταν στα ίδια επίπεδα μ’ εκείνο των περιχώρων της.

 

Συγκριτικά με τις άλλες πόλεις ο ρυθμός ανάπτυξης του πληθυσμού της Λάρνακας ήταν ο πιο χαμηλός κατά την περίοδο 1960-1973 λόγω της μετακίνησης πολλών αγγλικών οικογενειών στις βρετανικές βάσεις, και προηγείτο μόνο της Κερύνειας κατά τη χρονική περίοδο μεταξύ 1946-1960.

 

Η τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974 επέδρασε σημαντικά στην πληθυσμιακή δομή της πόλης της Λάρνακας. Οι περισσότεροι από τους εκτοπισθέντες μετακινήθηκαν στις πόλεις όπου είχαν αυξημένες ευκαιρίες απασχόλησης. Σημαντικό μέρος των εκτοπισθέντων της επαρχίας Αμμοχώστου μετακινήθηκαν στη Λάρνακα και την περιοχή της.

 

Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του 1976, κατοικούσαν τότε στην πόλη της Λάρνακας 12.628 εκτοπισθέντες, ενώ οι αυτόχθονες κάτοικοι ήσαν 15.213. Οι εκτοπισθέντες αντιπροσώπευαν το 45% περίπου του συνόλου των κατοίκων της πόλης.

 

Αναλυτικά, και σύμφωνα προς τις επίσημες απογραφές πληθυσμού, η εικόνα που παρουσίασε η Λάρνακα έχει ως εξής:

 

1881   7.833              κάτοικοι

1891   7.593              κάτοικοι

1901   7.964              κάτοικοι

1911   9.262              κάτοικοι

1921   9.765              κάτοικοι

1931   11.964            κάτοικοι

1946   14.772            κάτοικοι

1960   19.824            κάτοικοι

1973   19.608            κάτοικοι

1976   27.841            κάτοικοι

1982   35.850            κάτοικοι

1992   43.586            κάτοικοι

2001   46.666            κάτοικοι

2011   51.468

2021   52.038

 

Στους αριθμούς των δυο τελευταίων απογραφών, θα πρέπει να ληφθούν υπ’ όψιν αφ’ ενός η αποχώρηση των Τουρκοκυπρίων κατοίκων της πόλης, που μεταφέρθηκαν στις κατεχόμενες από τους Τούρκους εισβολείς περιοχές της Κύπρου, κι αφ’ ετέρου η μαζική εγκατάσταση Ελληνοκυπρίων προσφύγων στην πόλη. Οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοι της πόλης ανέρχονταν στις 4.058 το 1960, έναντι 15.766 Ελληνοκυπρίων. Το 1973 οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοι της Λάρνακας ήσαν 4.500.

 

Ο ετήσιος ρυθμός αύξησης στην περίοδο 1976-1982  ήταν της τάξεως του 3,7%˙ τούτο δείχνει σημαντική βελτίωσή του σε σχέση με τις προηγούμενες περιόδους. Η βελτίωση αυτή οφείλεται πιθανώς σε σημαντικό βαθμό στην ανέγερση κυβερνητικών οικισμών στέγασης και η ένταξή τους στα δημοτικά όρια της πόλης.

 

Ο μόνιμος πληθυσμός της πόλης ανερχόταν το 1982 στις 35.850 κατοίκους, αλλά ο ημερήσιος πληθυσμός ήταν πολύ ψηλότερος, γιατί περιελάμβανε τους διακινούμενους καθημερινά για εργασία, τους μαθητές, τα άτομα που έρχονταν στην πόλη για ψώνια και άλλες υπηρεσίες και τους περιηγητές. Υπολογίζεται ότι ο ημερήσιος πληθυσμός της Λάρνακας ανερχόταν στις 55.000-60.000 άτομα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.

 

Πυκνότητα πληθυσμού: Στην περιοχή του κέντρου της πόλης και στην παραλία των «φοινικούδων» οι πυκνότητες ανέρχονται σε 90 άτομα ανά εκτάριο, ενώ στις περιοχές που περιβάλλουν το κέντρο ανέρχονται σε 37-38 άτομα ανά εκτάριο.

 

Η πτώση των πυκνοτήτων με την αυξανόμενη απόσταση από το κέντρο της πόλης, οφείλεται στο γεγονός ότι το κέντρο της πόλης είναι κτισμένο με το συνεχές σύστημα δομήσεως, ενώ στη συνέχεια οι οικοδομές είναι διασκορπισμένες με ενδιάμεσα κενά. Μεγάλες εκτάσεις γης κατέχονται από ανθρώπους που είναι απρόθυμοι να την αναπτύξουν.

 

Οίκηση: Το 1960 (χρόνος εγκαθίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας), υπήρχαν στη Λάρνακα 4.771 οικιστικές μονάδες, ο τύπος και η ηλικία των οποίων φαίνονται στον πιο κάτω πίνακα:

 

ΗΛΙΚΙΑ            ΑΝΕΞΑΡ-            ΣΥΝΕΧΟ-          ΔΙΑ-          ΒΟΗΘΗ-          ΣΥΝΟ-             ΟΙΚΙΣΤΙΚΩΝ ΤΗΤΕΣ                ΜΕΝΕΣ             ΜΕΡΙ-       ΤΙΚΕΣ              ΛΟ ΜΟΝΑΔΩΝ   ΚΑΤΟΙ-               ΚΑΤΟΙ-              ΣΜΑ-        ΚΑΙ ΑΛ-                                                          

                         ΚΙΕΣ                    ΚΙΕΣ                 ΤΑ                  ΛΕΣ ΚΑ-

                                                                                                    ΤΟΙΚΙΕΣ

Πριν το 1945         450                  1.950             97                91               2.588

1945-1960          1.024                 1.057                   49               53                  2.183

Σύνολο                1.474                       3.007            146              144               4.771                      

 

Το ποσοστό των παλαιών κατοικιών που υπήρχαν στη Λάρνακα, το 1960, ήταν 53% του συνόλου των κατοικιών της. Το ποσοστό αυτό, σε σύγκριση με τις άλλες πόλεις, είναι υψηλό. Πριν από το 1945, στην πόλη της Λάρνακας οι κατοικίες κτίζονταν με το συνεχές σύστημα δομήσεως. Από τις ανεξάρτητες κατοικίες μόνο το 30,5% κτίστηκαν πριν από το 1945.

 

Στον πιο κάτω πίνακα φαίνεται η κατάσταση των κατοικιών στην πόλη της Λάρνακας σε σχέση με όλες τις άλλες πόλεις:

 

                                                                         ΛΑΡ-                     ΟΛΕΣ ΟΙ

                                                                          ΝΑΚΑ                 ΑΛΛΕΣ

                                                                                                            ΠΟΛΕΙΣ

Κατοικίες που ανεγέρθηκαν            

πριν το 1945                                                    53,0%                            40,0%

Πλινθόκτιστες οικοδομές                                  48,0%                          30,0%

Πρόσωπα ανά δωμάτιο                                       1,25%                          1,21%

Οικιστικές μονάδες με νοικοκυριά               

άνω του ενός                                                      8,9%                              5,7%

Οικιστικές μονάδες χωρίς μπάνιο                      52,8%                           46,0%

Οικιστικές μονάδες με                      

ευρωπαϊκού τύπου               

αποχωρητήριο                                                    48,4%                            53,0%

Οικιστικές μονάδες               

με ηλεκτρικό ρεύμα                                             92,4%                           92,0%

 

Η σύγκριση των κατοικιών της Λάρνακας με όλες τις άλλες πόλεις, τόσο ως προς την κατάστασή τους, όσο και ως προς την κατάληψή τους και τις ευκολίες που παρέχουν, αποβαίνει σε βάρος της Λάρνακας.

 

Το 1976 οι μονάδες κατοικίας αυξήθηκαν στις 6.736. Η αύξηση που παρατηρήθηκε από το 1960 ήταν της τάξεως των 3.490 μονάδων. Ο αριθμός αυτός περιλαμβάνει και τις οικιστικές μονάδες που κτίστηκαν για στέγαση προσφύγων στους συνοικισμούς Κόκκινες και Τσιακκιλερό. Σημαντική αύξηση των οικιστικών μονάδων παρατηρήθηκε και κατά την περίοδο 1976-1982 με αποτέλεσμα να φθάσουν τις 11.767 το 1982, από τις οποίες 9.930 ήσαν κατοικημένες και οι υπόλοιπες 1.837 κενές.

 

Στις συνοικίες της Σκάλας και του Αγίου Ιωάννη απαντώνται οι πιο παλαιές κατοικίες που υπάρχουν στην πόλη και οι οποίες χρησιμοποιούνται ακόμη για στεγαστικούς σκοπούς. Στις συνοικίες αυτές απαντώνται και αρκετά σπίτια που διατηρούν την παραδοσιακή λαϊκή αρχιτεκτονική τους.

 

Γύρω από τις παλαιές περιοχές της πόλης συναντά κανείς μονοκατοικίες μέχρι πολυκατοικίες και ανάμεσά τους ένα σημαντικό αριθμό κενών οικοπέδων. Στον περίγυρο της πόλης η ανάπτυξη είναι διεσπαρμένη με υποτυπώδεις υπηρεσίες και υποδομή. Στις περιοχές κατοικίας παρατηρείται συχνά και έλλειψη πεζοδρομίων, οι δε χώροι πρασίνου είναι σπάνιοι.