Γιαγκουλλής Κωνσταντίνος

Image

Εκπαιδευτικός, ερευνητής και συγγραφέας. Γεννήθηκε στο χωριό Γερόλακκος της επαρχίας Λευκωσίας το 1943. Αποφοίτησε από το Παγκύπριο Γυμνάσιο και στη συνέχεια σπούδασε ιστορία και αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Μετά τη συμπλήρωση των σπουδών του, το 1967, επέστρεψε στην Κύπρο όπου εργάστηκε ως καθηγητής σε διάφορα σχολεία μέσης εκπαίδευσης. Μεταξύ 1974 και 1977 πήγε ξανά στη Θεσσαλονίκη, όπου εργάστηκε για τη διδακτορική του διατριβή ενώ παράλληλα εργάστηκε και ως έκτακτος ερευνητής στην έδρα της Ιστορίας Μέσων και Νεότερων Χρόνων του εκεί Πανεπιστημίου. Μεταξύ 1977 και 1979 εργάστηκε πάλι ως καθηγητής στην Κύπρο. Μεταξύ 1979 και 1982 αποσπάστηκε για υπηρεσία στη Μορφωτική Υπηρεσία του υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού και στην Π.Α.Κ. (1985-1987),όπου δίδαξε ελληνική και κυπριακή λογοτεχνία. Από το 1992- 1996 εργάστηκε ως επιθεωρητής φιλολογικών μαθημάτων και από το 1996-2003 ως Διευθυντής του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, ενώ από τις 21.4.1998- 8.1.1999 ήταν και Αν. Διευθυντής Ανώτερης και Ανώτατης Εκπαίδευσης και από τις 25.9.2000-20.7.2001 Αν. Διευθυντής του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου.

 

Ασχολήθηκε με την έρευνα θεμάτων κυπριακής λογοτεχνίας, γλώσσας, προφορικής ποίησης και θεάτρου σκιών και έχει να παρουσιάσει  ένα πλούσιο συγγραφικό έργο, ως αποτέλεσμα της πολύχρονης ερευνητικής του δραστηριότητας. Τα τελευταία χρόνια ασχολείται συστηματικά με την κυπριακή διάλεκτο και το ετυμολογικό λεξικό της.

 

Για χρόνια ο Κωνσταντίνος Γιαγκουλλής εργάζεται και στον τομέα της έρευνας θεμάτων που σχετίζονται με τη λαογραφία της Κύπρου, παράλληλα δε και στον τομέα της λαϊκής κυπριακής ποίησης. Για τους τομείς αυτούς δημοσίευσε πολλές μελέτες και εργασίες του σε διάφορα έντυπα, συνεργάστηκε δε με το ραδιόφωνο και την τηλεόραση. Έδωσε επίσης διαλέξεις κι οργάνωσε λαϊκές γιορτές και εκδηλώσεις. Το 1978 ίδρυσε την Βιβλιοθήκη Κοκκινοχωριτών Λαϊκών Ποιητών και τη Βιβλιοθήκη Κυπρίων Λαϊκών Ποιητών και προχώρησε στην επιμέλεια και έκδοση πολλών βιβλίων με ποιήματα Κυπρίων λαϊκών ποιητών. Ο ίδιος εξέδωσε αρκετά βιβλία, μερικά από τα οποία παραθέτουμε πιο κάτω:

 

  1. Ο ποιητάρης Γεώργιος Κροκότσης. (Λευκωσία, 1969).
  2. Τοπωνυμικό του Γερολάκκου. (Λευκωσία, 1969).
  3. Οι Ποιητάρηδες της Κύπρου. (Διδακτορική διατριβή, Θεσσαλονίκη, 1976).
  4. Η τεχνική του ποιητάρικου δίστιχου και ο ποιητάρης Σέργης Γ. Καρεκλάς. (Λευκωσία, 1978).
  5. Πρακτικά γιορτής Κατακλυσμού  Αμμοχώστου. (σε συνεργασία με τον Γ. Ράφτη, Λευκωσία, 1978).
  6. Λαϊκές πηγές μελέτης της Κυπριακής Ιστορίας. (2 τόμοι, Λευκωσία, 1979 - 80).
  7. Ανθολογία κυπριακής λαϊκής ποίησης. (Λευκωσία, 1980).
  8. Κυπριακή λαϊκή ποίηση. Συναγωγή μελετών, 1974- 1980. (Λευκωσία, 1981).
  9. Ανθολογία Λιοπετριτών λαϊκών ποιητών. (Λευκωσία, 1981).
  10. Η τέχνη του Καραγκιόζη στην Κύπρο και τα απομνημονεύματα του Χριστόδουλου Πάφιου. (Λευκωσία, 1982).
  11. Κύπριοι λαϊκοί ποιητές. (2 ογκώδεις τόμοι, έκδοση Χρ. Ανδρέου, Λευκωσία, 1982 - 83).
  12. Ποιητάρικη μετρική. (Λευκωσία, 1984).
  13. Βασίλη Μιχαηλίδη, Ρωμιός και Τζον Πουλλής Τζονής και Κακουλλής. (Λευκωσία, 1985). Εξέδωσε επίσης 8 εκπαιδευτικά βιβλία - βοηθήματα για καθηγητές και μαθητές γυμνασίων.
  14. Γ. Κισσονέργη, Τ' Απομνημονεύματά μου. (Λευκωσία, 1985)
  15. Τα Μυλλωμένα τραούθκια του Χ. Μ. Άζινου. (Λευκωσία, 1985)
  16. Β. Μιχαηλίδη, Μυλλωμένα Τραούθκια. (Λευκωσία, 1985)
  17. Κορυφαίες στιγμές του Παύλου Λιασίδη. (Λευκωσία, 1986)
  18. Κυπριακή Λογοτεχνία. Συμβολή στη διερεύνηση και σπουδή της περιόδου 1878 - 1920. (Λευκωσία, 1986)  
  19. Η Κυπριακή Διάλεχτος στη Λογοτεχνία. (Λευκωσία, 1986)
  20. Χριστόφορος Θ. Παλαίσης. Μια σπουδή της ποίησης και της ποιητικής του με τη μέθοδο των σχολίων. (Λευκωσία, 1987)
  21. Βάσος Χρ. Γερμασοΐτης. (Λευκωσία, 1987)
  22. Κύπριοι Ποιητές του Μεσοπολέμου (1920 – 1945). Μια κριτική προσέγγιση. (Λευκωσία, 1987)
  23. Ποιητάρικα Α' (Λευκωσία, 1988)
  24. Είκοσι και Πέντε ανέκδοτα ποιήματα του Κυριάκου Θ. Καρνέρα (Λευκωσία, 1988)
  25. Ετυμολογικό και Ερμηνευτικό Λεξικό της Κυπριακής Διαλέκτου, Τόμος Α ', Οι τουρκικές λέξεις (Λευκωσία, 1988). Τόμος Β', Οι λατινικές και νεολατινικές λέξεις (Λευκωσία, 1989). Τόμος Γ', Οι ελληνικές λέξεις (Λευκωσία, 1990).
  26. Επίτομο Ετυμολογικό και Ερμηνευτικό Λεξικό της Κυπριακής Διαλέκτου. (Λευκωσία, 1992).
  27. Ασίζες του Βασιλείου της Κύπρου. Ερμηνευτικό και Ετυμολογικό Γλωσσάριο, με Εισαγωγικό Σημείωμα. (Λευκωσία, 1993).
  28. Τα "ποιητάρικα" και τα πρωτόλεια του Τευκρου Ανθία. (Λευκωσία 2008).

 

To 1980 βραβεύτηκε από το Ιστορικό Μουσείο και Αρχείο για το βιβλίο του Λαϊκές Πηγές Μελέτης της Κυπριακής Ιστορίας. Συνεργασία και ειρηνική συμβίωση, τόμ. Β’(1980). Επίσης, τιμήθηκε με το Βραβείο Γραμμάτων του Ελληνικού Πνευματικού Ομίλου Κύπρου (1985), με Κρατικό Βραβείο (1986) για το βιβλίο του Η Κυπριακή Διάλεκτος στη Λογοτεχνία, με «Ειδικόν Βραβείον Φιλολογικών Εκδόσεων Κυπριακής Λογοτεχνίας» από την Εταιρεία Κυπριακών Σπουδών (1989). Τιμήθηκε επίσης από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (1991) και από την Κ.Ε. του ΑΚΕΛ (Βραβείο Τ. Ανθία και Θ. Πιερίδη) για τη σημαντική προσφορά   του στην πολιτιστική ανάπτυξη της Κύπρου (2004). Έχει λάβει μέρος σε πολλά συνέδρια, τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό.

 

Ο Κωνσταντίνος Γιαγκουλλής από τον Ιανουάριο του 2004 διδάσκει ως ειδικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Το 2008 διορίστηκε διευθυντής του Κέντρου Ερευνών του Philips College.

 

Ο Κωνσταντίνος Γιαγκουλλής συνεργάστηκε και με τη Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια.

 

Το 2021 του απονεμήθηκε το Βραβείο Συνολικής Προσφοράς «Βασίλης Μιχαηλίδης» του Ομίλου Λογοτεχνίας και Κριτικής. Το βραβείο απονέμεται σε λογοτέχνες ή μελετητές ή κριτικούς λογοτεχνίας, σε αναγνώριση της σημαντικής προσφοράς τους στα κυπριακά γράμματα. Όπως αναφέρεται στο σκεπτικό βράβευσης, " Η προσφορά του Κ. Γ. Γιαγκουλλή στα πεδία της μελέτης της κυπριακής λογοτεχνίας (με έμφαση στη λαϊκή ποίηση σε όλες τις εκφάνσεις της), της κυπριακής διαλέκτου και του θεάτρου σκιών είναι ιδιαίτερα αξιόλογη και βαρυσήμαντη. Περαιτέρω, ο Κ.Γ. Γιαγκουλλής έχει αναδειχθεί με καιρό και με κόπο ως ένας από τους σημαντικότερους σκαπανείς της λεξικογραφίας της κυπριακής διαλέκτου – ο κορυφαίος σήμερα στον τομέα αυτό.

 

Με το έργο του ο Κ.Γ. Γιαγκουλλής ανέδειξε, με υποδειγματική αφοσίωση και επιστημονική τεκμηρίωση, την προσφορά των ποιητάρηδων και των λαϊκών ποιητών στον πολιτισμό μας και συνέβαλε σημαντικά στην επιστημονική μελέτη και λεξικογραφική αποτύπωση της κυπριακής διαλέκτου."

Φώτο Γκάλερι

Image