Ηρακλείδης Χαρικλείδου Σαλαμίνιος
Αρχαίος Κύπριος έμπορος του 4ου αιώνα π.Χ., από τη Σαλαμίνα. Ο Ηρακλείδης τιμήθηκε με ψηφίσματα και με την παροχή άλλων προνομίων από την πόλη των Αθηνών, επειδή την ευεργέτησε σε δύσκολες ώρες της.
Τα όσα αφορούν τον Ηρακλείδη Χαρικλείδου αναφέρονται σε πέντε ψηφίσματα του Δήμου των Αθηναίων που εγκρίθηκαν κατά καιρούς με προτάσεις αρχόντων και συγκεντρωμένα αναγράφηκαν σε μαρμάρινη στήλη που βρέθηκε στην Ακρόπολη των Αθηνών. Το παλαιότερο ψήφισμα ανήκει πιθανόν στο έτος 330 ή 329 π.Χ. και το νεότερο, που συνοψίζει τα προηγούμενα, στο έτος 325 ή 324, οπότε χαράχτηκε μαζί με τα άλλα στην στήλη.
Η δύσκολη περίοδος της ελλείψεως τροφίμων στην Αθήνα κράτησε πέντε περίπου χρόνια (330 - 325 π.Χ.), είχε δε επεκταθεί και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας. Σύμφωνα με τα ψηφίσματα, η πρώτη ευεργεσία του Ηρακλείδη προς την Αθήνα έγινε το 330/329 π.Χ. με την προσφορά τριών χιλιάδων μεδίμνων σιταριού αξίας 5 δραχμών ανά μέδιμνο (1 δραχμή = 2-3 περίπου μεροκάματα της εποχής). Το σιτάρι αυτό έφερε ο Ηρακλείδης στην Αθήνα πρῶτος τῶν καταπλευσάντων ἐμπόρων (πρώτος από τους εμπόρους που έφθασαν στα λιμάνια των Αθηνών). Για την προσφορά του αυτή οι Αθηναίοι αποφάσισαν να τον στεφανώσουν στην εκκλησία του Δήμου με χρυσό στεφάνι αξίας 500 δραχμών. Ταυτόχρονα να στείλουν πρεσβευτή προς τον άρχοντα της Ηράκλειας Διονύσιο για να ζητήσει τα πανιά του πλοίου του Ηρακλείδη που οι Ηρακλειώτες του είχαν αποσπάσει με τη βία, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του προς την Αθήνα. Η δεύτερη ευεργεσία του Ηρακλείδη προς την Αθήνα έγινε έπειτα από δυο χρόνια, το 328/327 π.Χ., όταν στα πλαίσια εισφορών προς την πόλη, ο Κύπριος έμπορος πρόσφερε 3.000 δραχμές για την αγορά σιταριού. Για τη γενναιοδωρία του αυτή και τα γενικότερα φιλικά του αισθήματα προς την πόλη, ο Δήμος των Αθηναίων προέβη και σε άλλες τιμητικές εκδηλώσεις προς αυτόν, με σκοπό, όπως αναφέρουν τα ψηφίσματα, να παρακινήσει και άλλους να φιλοτιμηθούν όταν ξέρουν ότι η Βουλή τιμά και στεφανώνει όσους δείχνουν τέτοια φιλοτιμία.
Έτσι ο Ηρακλείδης ανακηρύχθηκε πρόξενος και ευεργέτης του αθηναϊκού Δήμου κι ο ίδιος και τα παιδιά του, επετράπη σ' αυτούς να αποκτήσουν στην Αθήνα γη και σπίτι, κι ακόμη να εκτελούν στρατιωτική θητεία και να εισφέρουν στην πόλη τις υποχρεωτικές εισφορές ως Αθηναίοι πολίτες.
Κείμενο ψηφίσματος:
Ἐπειδή Ἡρακλείδης Σαλαμίνιος διατελεῖ φιλοτιμούμενος πρός τόν δῆμον τῶν Ἀθηναίων καί ποιῶν ὅ,τι δύναται ἀγαθόν, καί πρότερόν τε ἐπέδωκεν ἐν τῇ σπανοσιτίᾳ τρισχιλίους μεδίμνους πυρῶν πεντεδράχμους πρῶτος τῶν καταπλευσάντων ἐμπόρων καί πάλιν ὅτε αἱ ἐπιδόσεις ἧσαν ἐπέδωκε τρισχιλίας δραχμάς εἰς σιτωνίαν, καί τά ἄλλα διατελεῖ εὔνους ὤν καί φιλοτιμούμενος πρός τόν δῆμον δεδόχθαι τῷ δήμω ἐπαινέσαι Ἡρακλείδην Χαρικλείδου Σαλαμίνιον καί στεφανῶσαι χρυσῷ στεφάνῳ εὐνοίας ἔνεκα καί φιλοτιμίας τῆς πρός τόν δῆμον τῶν Ἀθηναίων εἶναι δ' αὐτόν πρόξενον καί εὐεργέτην τοῦ δήμου τῶν Ἀθηναίων αὐτόν καί ἐγγονούς, εἶναι δ' αὐτοῖς καί γῆς καί οἰκίας ἔγκτησιν...
Μετάφραση:
Επειδή ο Ηρακλείδης ο Σαλαμίνιος δείχνει φιλοτιμία να ευεργετεί το δήμο των Αθηναίων και να κάνει σ' αυτόν ό,τι καλό μπορεί, και παλαιότερα, τον καιρό της ελλείψεως σιταριού έδωσε θεληματικά τρεις χιλιάδες μεδίμνους σιταριού των πέντε δραχμών ο ένας, πρώτος από τους εμπόρους που έφθασαν στα λιμάνια μας και πάλι όταν γίνονταν οι εισφορές, εισέφερε θεληματικά τρεις χιλιάδες δραχμές για την αγορά σιταριού και επειδή γενικά τρέφει συνεχώς φιλικά αισθήματα και προσφέρει ευεργεσίες στο δήμο έχει αποφασιστεί από το δήμο να επαινέσει τον Ηρακλείδη Χαρικλείδου Σαλαμίνιο και να τον στεφανώσει με χρυσό στεφάνι για την εύνοια και τη γενναιοδωρία του προς το δήμο των Αθηναίων και να είναι πρόξενος και ευεργέτης του δήμου των Αθηναίων και αυτός και τα παιδιά του και να έχουν το δικαίωμα να αποκτήσουν γη και σπίτια σύμφωνα με το νόμο...
Για τον Ηρακλείδη βλέπε και λήμμα Αθήνα και Κύπρος, όπου και το πλήρες κείμενο του ψηφίσματος.