Άνασσα
Επίκληση της θεάς Αφροδίτης, γνωστή από συλλαβικές επιγραφές που βρέθηκαν στην Πάφο, όπου φαίνεται ότι ο βασιλιάς ήταν και ιερέας της θεάς. Σε μια τέτοια επιγραφή αναφέρεται:
Ὁ ἱερῆς τᾶς ἀνάσ(σ)ας
Τίμαρχος...
Σε μια άλλη συλλαβική επιγραφή από την Παλαίπαφο, αναφέρεται:
Ὁ Πάφῳ βασιλεύς ΝικοκλέFης
ὁ ἱερεύς τᾶς Fανάσ(σ)ας...
Έχουν βρεθεί και άλλες παρόμοιες επιγραφές στις οποίες η θεά Αφροδίτη ονομάζεται Άνασσα, στην περιοχή της Πάφου.
Στην Κύπρο άνασσες απεκαλούντο και οι γυναίκες, οι κόρες και οι αδελφές των βασιλιάδων, ενώ οι γιοι και αδελφοί του απεκαλούντο άνακτες. Υπάρχει η γνώμη ότι το επίθετο άνασσα πιθανό να ήταν η πρώτη επίκληση της Μητέρας Θεάς στην Κύπρο, της οποίας τα χαρακτηριστικά πήρε αργότερα η Αφροδίτη. Ο Αρποκρατίων στο λεξικό του αναφέρει ότι άνασσα ήταν κάποια συνήθεια στην Κύπρο. Η συνήθεια αυτή ίσως να ήταν το έθιμο που συνδεόταν με την διαδοχή του θρόνου από την πλευρά των θηλέων. Η κληρονόμος πριγκίπισσα (πιθανό με την ονομασία άνασσα), μετά το γάμο της πρόσφερε τη βασιλική εξουσία στον σύζυγό της, όπως συνέβη π.χ. με τον Πυγμαλίωνα και τον Κινύρα.
->και λήμμα άναξ - άνασσα