Πλακουντούδια

Με την ονομασία Πλακουντούδι (το) ή Πλακουντούδια (τα), αναφέρεται μεσαιωνικός οικισμός της Κύπρου, που δεν υφίσταται πλέον. Αναφέρεται σε μεσαιωνικές πηγές ως ευρισκόμενος στην επαρχία της Πάφου, στην περιοχή της  Έμπας.

 

Ο ντε Μας Λατρί μνημονεύει τον οικισμό αυτό ως Placutidu, παραθέτοντας έγγραφο της περιόδου της Βενετοκρατίας (τέλη του 15ου αιώνα) όπου γίνεται λόγος για τον οικισμό casal Placutidu. O μεσαιωνικός χρονογράφος Λεόντιος Μαχαιράς (Χρονικόν, παρ. 36) αναφέρει το χωριό Πλακουντούδι ως χώρο άσκησης (ή καταγωγής) του τοπικού αγίου Σώζοντος* που μαρτύρησε κατά την περίοδο των αραβικών επιδρομών:

 

... Ὁμοίως ὁ ἅγιος Σώζοντας εἰς τοῦ Πλακουντουδίου, παιδίν βοσκαρίδιν, καί ἐτρέξαν το οἱ Σαρακηνοί ὅταν ἐκάψαν τήν εἰκόναν τῆς Θεοτόκου εἰς τήν μονήν...

 

Ασκητήριο του αγίου Σώζοντος, γνωστό ως σπήλιος τ’ άη Σώζοντα, βρίσκεται κοντά στο χωριό Ασπρογιά της επαρχίας Πάφου. Στην ίδια περιοχή πιθανώς βρισκόταν κι ο οικισμός Πλακουντούδι. Οπότε μπορούμε να θεωρήσουμε ότι η αναφερόμενη από τον Μαχαιρά μονή που επλήγη από τους Σαρακηνούς ήταν το κοντινό μοναστήρι της Παναγίας Χρυσορροϊάτισσας.

 

Η ονομασία του χωριού προέρχεται, κατά τον Σίμο Μενάρδο, από το αρχαίο Πλακοῦς, οπότε υποκοριστικά μετετράπη σε Πλακουντούδι. Η ονομασία δεν φαίνεται, όμως, να είναι άσχετη προς κάποιο αναφερόμενο θαύμα, όταν η εικόνα της Παναγίας κάηκε από τους Σαρακηνούς.

 

Ο Λ. Μαχαιράς αναφέρει (ό.π.π.) ότι η εικόνα της Παναγίας που είχε καεί ἐτυπώθην [= αποτυπώθηκε] εἰς τάς πλάκας καί εἶνε μέχρι τήν σήμμερον...

 

Συνεπώς η αποτύπωση της καμένης εικόνας στην πλάκα ίσως να σχετίζεται με την τοποθεσία όπου είχε συμβεί το φαινόμενο, και τελικά με την ονομασία του οικισμού.

 

Ο ιστορικός Φλώριος Βουστρώνιος αναφέρει την περιοχή του Πλακουντουδιού (Placudutiu) ως χώρο στον οποίο ασκήτευσε ο άγιος Σώζων.

 

Δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς ο οικισμός εγκαταλείφθηκε και καταστράφηκε˙ πάντως τούτο συνέβη (για άγνωστη αιτία) κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας.